DN vay ngoại tệ: Không nên “tham bát, bỏ mâm”

Vào thời điểm này, USD đang là sự lựa chọn của nhiều doanh nghiệp khi muốn vay vốn tại ngân hàng cho dù theo cảnh báo của các chuyên gia thì sự lựa chọn này hoàn toàn không có lợi cho nền kinh tế.

Vay “đô” lợi lãi suất

Dòng vốn USD đang được lưu thông khá mạnh trên thị trường, không chỉ  các doanh nghiệp trong lĩnh vực xuất nhập khẩu đi vay USD mà nhiều doanh nghiệp sản xuất khác cũng đang chuyển hướng các khoản vay đồng ngoại tệ này, bởi theo tính toán của họ thì vay USD “lợi hơn nhiều” so với vay VND.

Theo thông tin từ Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, tính đến cuối tháng 5, tốc độ cho vay tiền đồng của các Ngân hàng chỉ tăng 2,45% so với cuối năm 2009, trong khi tốc độ cho vay ngoại tệ cao gấp 10 lần, lên đến 25%. Nguyên nhân là do lãi suất vay ngoại tệ chỉ từ 5,5% - 8%/năm, quá hấp dẫn đối với các doanh nghiệp vay USD.

Ông Đặng Minh Quang, Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần quốc tế Sơn Hà cho biết: Mặc dù ngân hàng đã hạ lãi suất cho vay tiền đồng, nhưng thực tế lãi suất này vẫn còn khá cao đối với doanh nghiệp trong giai đoạn chống đỡ vượt qua khủng hoảng. Ông Quang tính toán, vay USD thời điểm này khá an toàn và có lợi hơn, nhất là với những khoản vay ngắn hạn.

Ông Hồ Xuân Nghiễm, Phó Tổng giám đốc Ngân hàng Sacombank cho biết, trong 5 tháng đầu năm, tốc độ tăng trưởng tín dụng bằng USD của ngân hàng này cao hơn hẳn so với cho vay tiền đồng. Theo đó, cho vay bằng ngoại tệ của Sacombank tăng đến 31% so với cuối năm 2009, trong khi tăng trưởng cho vay bằng tiền đồng chỉ ở mức 5%.

Cũng tương tự như  vậy, tốc độ cho vay ngoại tệ tại Ngân hàng Á Châu (ACB) trong tháng 5 vẫn tăng nhanh hơn so với tiền đồng. Điều này cũng xảy ra tương tự ở các ngân hàng khác.

Sự mất cân đối trong hoạt động tín dụng chủ yếu do lãi suất vay vốn tiền đồng đang ở mức cao so với khả năng chấp nhận của doanh nghiệp và vượt xa lãi suất vay vốn bằng ngoại tệ. Sau nhiều lần tuyên bố giảm, các ngân hàng đang cho vay VND với lãi suất từ 13-16%/năm, trong khi lãi suất vay USD chỉ 5-6%.

Theo tính toán của Tiến sĩ Võ Trí Thành, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương, nếu tính lãi suất USD là 7%/năm, cộng với mức độ trượt giá 5%/năm thì khi doanh nghiệp vay USD đem bán để dùng tiền Việt thì giá vốn vẫn rẻ hơn so với vay VND.

Rủi ro tỷ giá rình rập

Theo Bộ Công thương, ước tính số nhập siêu trong 5 tháng đầu năm 2010 khoảng 5,3 tỷ USD. Để hạn chế tình hình nhập siêu, mới đây Bộ Công thương đã có công văn gửi Ngân hàng Nhà nước hạn chế cho vay ngoại tệ đối với 4 mặt hàng gồm: Thép (thép cán nguội khổ hẹp và thép cuộn), đường, muối và phân NPK.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cũng chính thức yêu cầu các ngân hàng thương mại kiểm soát chặt chẽ, hạn chế cho vay bằng ngoại tệ và cho vay bằng đồng Việt Nam mua ngoại tệ để thanh toán tiền nhập khẩu những mặt hàng thiết yếu thuộc danh mục các mặt hàng thiết yếu trong nước đã sản xuất được.

Ông Phạm Quốc Thanh, Phó Tổng giám đốc Ngân hàng An Bình (ABBANK) cho biết, ngân hàng này đang cân nhắc khi cho doanh nghiệp trên vay ngoại tệ vì e ngại rủi ro tỷ giá khiến họ không tìm được nguồn ngoại tệ để trả cho ngân hàng khi khoản vay đến hạn.

Hiện ABBANK chỉ ưu tiên cho vay ngoại tệ đối với các doanh nghiệp xuất khẩu có nguồn thu ngoại tệ.

Ông Lý Xuân Hải, Tổng giám đốc ACB cũng cho biết, để hạn chế cho vay ngoại tệ đối với những doanh nghiệp nhập khẩu những loại hàng hóa không thiết yếu, ACB không khuyến khích nhân viên tiếp cận những doanh nghiệp này đồng thời điều kiện vay vốn ngoại tệ của những doanh nghiệp này cũng cao hơn các doanh nghiệp khác.

Ông Nguyễn Đăng Phương, Phó Tổng giám đốc phụ trách về tài chính của Công ty thép Vạn Lợi cho rằng, thời điểm này, với những doanh nghiệp không có nguồn thu từ xuất khẩu cần tính toán kỹ trước khi vay vốn ngoại tệ. Nếu tỷ giá tăng đột biến thì chưa thấy lãi đã nhìn thấy lỗ. Hơn nữa, nếu ngoại tệ khan hiếm thì không biết lấy gì để trả nợ. Do vậy, doanh nghiệp cần thận trọng khi vay vốn bằng ngoại tệ.

Một số ngân hàng khác cũng đưa ra cảnh báo các doanh nghiệp muốn vay vốn USD thay VND hãy thận trọng và chỉ nên vay USD khi chính doanh nghiệp có nguồn thu USD từ các hợp đồng xuất nhập khẩu để có thể bảo toàn vốn trong khi thị trường có biến động.

Doanh nghiệp khi vay USD cần theo dõi sát biến động của đồng ngoại tệ này trên thị trường để khi cần thiết có thể chuyển đổi sang vay bằng VND nhằm tránh rủi ro. 

Mặt khác, ngân hàng cũng đưa ra khuyến cáo doanh nghiệp nên bỏ thêm chi phí để mua “bảo hiểm” qua việc dùng các công cụ phái sinh: hợp đồng kỳ hạn, hoán đổi, hợp đồng tương lai hoặc quyền chọn. Bên cạnh tác dụng là bảo hiểm rủi ro tỷ giá, thì việc sử dụng công cụ phái sinh cũng là hình thức đầu cơ mang lại lợi nhuận không nhỏ.

Việc người dân và nay là các doanh nghiệp “mặn mà” với đồng USD đang khiến các chuyên gia kinh tế lo ngại đồng ngoại tệ làm ảnh hưởng đến thị trường tài chính và nền kinh tế, làm gia tăng lạm phát.

Ông Võ Trí Thành bày tỏ, chính sách tiền tệ giai đoạn từ nay đến cuối năm 2010 nếu không giám sát tốt sự dịch chuyển của USD với VND thì áp lực lạm phát và thị trường ngoại hối sẽ căng thẳng.

Theo quy luật hàng năm, cầu ngoại tệ vào những tháng cuối năm bao giờ  cũng tăng cao, tạo thêm sức ép tăng tỷ giá. Do đó, nếu quá “say mê” với cái lợi trước mắt, không ít doanh nghiệp sẽ rơi vào cảnh “tham bát, bỏ  mâm”. Thực tế, bài học biến động tỷ giá gần đây, nhất là cuối năm 2008, khi tỷ giá bất ngờ tăng thêm 2.000 đồng/USD chỉ trong thời gian ngắn vẫn còn nguyên tính thời sự./.

[ Trở về]