Giảm lãi suất và thị trường liên ngân hàng

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Ba tuần gần đây, doanh số giao dịch tiền đồng trên thị trường liên ngân hàng giảm, lãi suất một số kỳ hạn tăng.

Tổng giám đốc một ngân hàng thương mại bức xúc: ngân hàng Nhà nước “bóp” giao dịch liên ngân hàng, lãi suất khó giảm.

Báo cáo ngày 13.5 của ngân hàng Nhà nước thống kê hoạt động ngân hàng trong tuần lễ 29.4 – 6.5, lãi suất bình quân trên thị trường liên ngân hàng ở kỳ hạn ba tháng là 11,54%, 12 tháng là 12%, cao hơn lãi suất huy động (phổ biến 11 – 11,5%) ở thị trường dân cư.

Bất ngờ tăng?

Muốn giảm lãi suất, ngân hàng phải tìm nguồn vốn rẻ. Muốn giảm chênh lệch lãi suất giữa huy động và cho vay, ngân hàng phải cắt giảm chi phí. Một trong những cách để giảm chi phí và tìm nguồn vốn rẻ là tìm đến thị trường liên ngân hàng (thời gian gần đây, các thống kê của ngân hàng Nhà nước cho thấy lãi suất thị trường liên ngân hàng đã thấp hơn lãi suất huy động phổ biến trên thị trường dân cư).

Đối với ngân hàng cho vay, có thể dễ dàng cho vay ở thị trường này, có lợi nhuận, mà đỡ phải chi phí bộ máy tìm khách hàng, quản trị rủi ro khi cho vay trực tiếp khách hàng. Phần rủi ro này ngân hàng vay sẽ gánh chịu. Đối với ngân hàng vay, họ có thể tìm được nguồn vốn với giá rẻ, thậm chí rẻ hơn ở thị trường dân cư – nơi không phải dễ huy động.

Tuy nhiên, ngân hàng Nhà nước khống chế ngân hàng thương mại không được vay tại thị trường này quá 20% tổng huy động.

Ngày 28.4, ngân hàng Nhà nước thông tin cho biết, một số ngân hàng thương mại cổ phần đã thông qua một số quỹ đầu tư và công ty con của mình để cho vay dưới dạng tiền gửi mặc cả lãi suất đối với các ngân hàng khác.

Thông tin trên cho thấy, việc ấn định tỷ lệ 20%, khiến các ngân hàng thừa vốn không thể cho vay, và ngân hàng thiếu vốn không thể vay trên thị trường liên ngân hàng đã khiến các ngân hàng “lách” luật thông qua việc bơm vốn cho quỹ đầu tư và công ty con của mình để các đơn vị này gửi (cho vay) các ngân hàng khác. Và khi một phần nguồn cung “chạy” khỏi thị trường liên ngân hàng, thì lãi suất một số kỳ hạn tăng là dễ hiểu.

Dòng tiền tắt?

Việc ấn định tỷ lệ 20% là nhằm đảm bảo tránh rủi ro hệ thống. Tuy nhiên chính tỷ lệ này khiến thị trường liên ngân hàng giảm đi vai trò điều hoà nguồn vốn. Doanh số giao dịch trên thị trường liên ngân hàng đã liên tục giảm trong ba tuần gần đây (biểu đồ). Và lãi suất ở một số kỳ hạn ba tháng, sáu tháng trong tuần lễ gần nhất có thống kê đã cao hơn cả lãi suất huy động ở thị trường dân cư.

Doanh số giảm, và lãi suất cao có thể thể hiện thị trường liên ngân hàng chưa phát huy hết vai trò điều hoà cung cầu vốn. Tổng giám đốc một ngân hàng thương mại có nguồn vốn lớn thường xuyên cho vay trên thị trường liên ngân hàng cho rằng, ngân hàng Nhà nước “bóp” thị trường liên ngân hàng có thể khiến nguồn vốn không được khơi thông, và lãi suất khó giảm.

Trái lại, một chuyên gia ngân hàng lại cho rằng, thị trường liên ngân hàng không thể lạm dụng, nếu ngân hàng vay quá nhiều ở thị trường này để cho vay, chứng tỏ hoạt động của ngân hàng kém. Và ngân hàng thừa vốn dĩ nhiên thích cho vay ở thị trường này và “sống trên lưng” những ngân hàng khác, không là một hiện tượng của thị trường lành mạnh. Việc hạn chế giao dịch ở thị trường liên ngân hàng sẽ buộc ngân hàng thừa vốn phải tìm khách hàng cho vay trực tiếp, và qua đó, lãi suất có thể giảm xuống. Còn ngân hàng thiếu vốn, phải cải thiện hình ảnh của mình để có thể huy động được vốn rẻ từ dân cư.

Vấn đề là phải làm sao để dòng tiền không “chạy” như báo cáo ngày 28.4 kể trên của ngân hàng Nhà nước.

(Theo Kim Văn // SGTT Online)