Châu Phi thúc đẩy hội nhập khu vực

Các nhà lãnh đạo châu Phi đã tập trung thảo luận xây dựng một "Hợp chúng quốc châu Phi" theo đề xuất của Tổng thống Libya Moanmar Gadhafi. Từ nhiều năm nay, Tổng thống Gadhafi kêu gọi thành lập một cơ chế "Chính phủ Liên bang" ở khu vực châu Phi nhằm đối phó những thách thức của quá trình toàn cầu hóa, chống đói nghèo, giải quyết các cuộc khủng hoảng. Tuy nhiên, đề nghị đó không được thông qua. Tại HNCC lần này, bên cạnh những nước ủng hộ kế hoạch trên, còn nhiều nước chưa tán thành, cho rằng cần cân nhắc thêm và tiến trình đó cần được tiến hành từng bước. Nam Phi, nước có nền kinh tế lớn nhất và là đầu tàu kinh tế trên lục địa, cho rằng, đây là một ý tưởng xa vời, không thực tế. Ðề xuất xây dựng một "Hợp chúng quốc châu Phi" chưa được các nước tham dự hội nghị tán thành là do nhiều nhà lãnh đạo châu Phi lo ngại sự khác biệt về tôn giáo, văn hóa, kinh tế, thể chế chính trị của các nước trên lục địa sẽ cản trở quá trình hội nhập. Hiện nay, khủng hoảng kinh tế đang kéo dài tại nhiều nước châu Phi và tại một số nước tình hình chính trị vẫn đang bất ổn. Việc chỉ có 20 nguyên thủ quốc gia (AU có 53 nước thành viên) tới dự Hội nghị chứng tỏ nhiều nước chưa mặn mà với những kế hoạch của Hội nghị và cho thấy sự chia rẽ trong AU. Kết quả duy nhất đạt được là HNCC đã bầu Tổng thống Libya Gadhafi là Chủ tịch luân phiên mới của AU nhiệm kỳ một năm, và Hội nghị đã nhất trí chuyển đổi Ủy ban Liên minh châu Phi (AUC), cơ quan điều hành của AU, thành cơ quan quản lý AU (AUA) có nhiệm kỳ dài hơn và quyền hạn lớn hơn. AUA sẽ hoạt động từ giữa năm 2009. Tuy nhiên, tại Hội nghị, các đại biểu chỉ mới nhất trí trên nguyên tắc việc thành lập AUA mà chưa thảo luận các chi tiết liên quan hoạt động của cơ quan này. Nguyên nhân là các đại biểu vẫn chưa nhất trí được phạm vi quyền hạn của AUA đối với mỗi quốc gia thành viên. Bên cạnh đó, các cuộc khủng hoảng chính trị liên miên trong khu vực cũng là một khó khăn lớn đối với tiến trình thảo luận vấn đề này. Việc nhất trí tăng quyền hạn cho cơ quan quản lý AU là điều đáng khích lệ, cho thấy các nước châu Phi đang xích lại gần nhau. Theo các nhà phân tích, để có thể tiến hành việc thảo luận cơ cấu hoạt động của cơ quan này, cần phải đợi đến HNCC AU tiếp theo dự kiến vào tháng 7-2009 tại Madagascar. Nhưng trước tình hình rối ren hiện nay tại Madagascar, nhiều đại biểu lo ngại về chương trình hoạt động sắp tới của AU. Những vấn đề khác của châu Phi là các cuộc xung đột đang diễn ra tại nhiều nước như Sudan, Zimbabwe, Madagascar, Guinea, CHDC Congo, Somalia, Mauritania, Mali... cũng được Hội nghị  thảo luận. Tại Hội nghị, nguyên Chủ tịch Ủy ban châu Phi Giăng Pinh lưu ý các đại biểu rằng cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu có thể khiến việc các nước giàu bỏ quên việc hỗ trợ các nước nghèo ở châu Phi và lục địa này sẽ ngày càng chìm sâu vào đói nghèo.

Kết quả ít ỏi của HNCC AU lần thứ 12 bộc lộ những điểm hạn chế của AU trong việc giải quyết những khó khăn và trở ngại mà các nước châu Phi phải vượt qua. Tuy nhiên, Hội nghị này cũng phản ánh những cố gắng của các nước châu Phi muốn thúc đẩy hội nhập khu vực, hướng tới mục tiêu thành lập "một cơ chế chính quyền mới "nhằm giảm tình trạng đói nghèo và dịch bệnh, phát triển cơ sở hạ tầng, củng cố hòa bình và an ninh trên lục địa châu Phi.

[ Trở về]