Những khó khăn của ngành thủ công mỹ nghệ

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Thiếu cả nhân công và nguyên liệu khiến nghề mây, tre của VN có nguy cơ mai một và khó có thể đạt được mục tiêu 1,5 tỷ USD XK vào năm 2010.

Trong khi giá vật liệu, nhân công và hàng loạt chi phí khác đang leo thang thì ngành thủ công mỹ nghệ lại vấp phải một khó khăn còn lớn hơn, đó là thiếu cả lao động và nguyên liệu. Thực tế thì như vậy nhưng chưa thấy các ngành chức năng chuyển động gì trước việc các DN đang kêu trời.

Thiếu cả nhân công và nguyên liệu khiến nghề mây, tre của VN có nguy cơ mai một và khó có thể đạt được mục tiêu 1,5 tỷ USD XK vào năm 2010.

Một DN thuộc top 10 DN xuất khẩu hàng mây tre đan lớn nhất Việt Nam vừa cho biết, sau khi ký được hợp đồng lớn với một hãng nước ngoài, DN này đã tiến hành khảo sát tìm nguồn nguyên liệu suốt từ phía Bắc đến Bình Định. Kết quả của cuộc khảo sát này là không thể tìm được một nhà cung ứng nào có thể cung ứng nổi 4 tấn song, mây đã qua chế biến mỗi ngày. Tình trạng thiếu nguyên liệu nói trên đã được báo động từ nhiều năm nay và tới nay đã trở nên trầm trọng. Hiện nay, các DN sản xuất hàng mây, tre đan XK không sợ thiếu hợp đồng mà chỉ sợ thiếu nguyên liệu cho sản xuất. Tình trạng khan hiếm nguyên liệu nói trên đang khiến nhiều nhà NK phải tìm nguồn hàng ở các nước như Malaysia, Indonesia... thay vì Việt Nam. Giá mây, song trong vòng 1 năm qua đã tăng gấp gần 2 lần. Hiện nay, giá mây tươi có lúc đã lên tới 9.000 đồng/kg mà vẫn không có hàng. Vào thời điểm này năm 2007, giá mây chỉ khoảng 5.000 đồng/kg. Giá nguyên liệu tre cũng đã tăng từ 7.000 đồng lên 17.000 đồng/cây vào năm 2007 và lên xấp xỉ 30.000 đồng/cây vào giữa năm 2008. Nguồn nguyên liệu trong nước khan hiếm khiến nhiều DN đã phải NK 50% nguyên liệu mây từ các nước như Malaysia, Indonesia, Thái Lan, Lào...

Việt Nam, một đất nước có truyền thống phát triển nông nghiệp và có nhiều triệu ha đất rừng lại đang phải NK tranh, tre, nứa, lá. Việc NK nguyên liệu khiến tính cạnh tranh của hàng mây tre XK Việt Nam trở nên yếu hơn.

Tính đến nay, cả nước có hơn 2.000 làng nghề với nhiều loại hình sản xuất như hộ gia đình, tổ sản xuất, tổ hợp tác, các hợp tác xã, DN tư nhân,... thu hút 1,3 triệu lao động. Trong đó, 342 nghìn người đan tre trúc và song mây. Việc thiếu nguyên liệu nói trên đang khiến các DN XK mây, tre đan gặp khó khăn và nghề mây, tre đan vốn đã được các DN dày công gây dựng có nguy cơ mai một.

Việc thiếu nguyên liệu, đặc biệt đối với ngành mây, tre đan đã được báo động từ 10 năm nay song đáng tiếc cho tới nay vẫn chưa có một chương trình hay kế hoạch nào khả quan để giải quyết khó khăn đó. Mặc dù một số tỉnh cũng đã hướng dẫn và cấp cây giống cho nông dân song chỉ đạt được thành công trong việc trồng mây làm hàng rào chứ chưa tạo được nguồn nguyên liệu cho XK. Một số DN như Cty TNHH Việt Cường (Hà Tây), Đức Phong (Nghệ An) đã xây dựng dự án trồng mây trên diện rộng song tới nay đều tắc về vốn và gần như không nhận được bất kỳ sự ủng hộ hay quan tâm nào của các ngành chức năng.

Cây mây vốn là loại cây phù hợp với khí hậu nóng ẩm và chỉ có ở các nước Đông Nam Á. Chính vì vậy Thái Lan, Indonesia, Malaysia... đã trồng mây để XK và sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ XK từ khá lâu và thu về hàng tỷ USD mỗi năm. Trong khi đó tới nay Việt Nam vẫn loay hoay và các cơ quan khoa học, các viện nghiên cứu, ngành nông nghiệp đều đứng ngoài cuộc trước sự loay hoay vô vọng của DN.

(Theo Vinanet)