Fujio Cho - Người chèo lái Toyota

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Vừa qua, tạp chí kinh tế, thương mại Fortune đã bình chọn ông Fujio Cho, Tổng giám đốc Toyota, là Doanh nhân xuất sắc nhất châu Á năm 2004. Con người này có gì đặc biệt?

Ông Cho bắt đầu làm việc tại Toyota vào năm 1960, khi ông tròn 23 tuổi, vừa tốt nghiệp Đại học Tokyo. Đến năm 1999, ông trở thành Tổng giám đốc của Toyota, đã cống hiến cả cuộc đời mình cho sự nghiệp phát triển của hãng xe hơi Nhật này. Là người khiêm tốn, ông Cho luôn đề cập đến đóng góp của các nhà lãnh đạo tiền nhiệm và cộng sự hơn là nói về bản thân mình.

Bí quyết thành công

Trong cuộc phỏng vấn với một nhà báo Nhật, ông Cho nói rằng thành công của Toyota đến từ nếp văn hóa của công ty: "Suy nghĩ không chỉ bằng cái đầu mà cả đôi tay". Ông nói ông đã học được ở Toyota tính kiên cường, không nản chí dù gặp thất bại. Bí quyết thành công ngày nay của Toyota là huấn luyện được cho công nhân suy nghĩ.

Theo ông, luôn có hai câu hỏi chính được đặt ra: "Chúng ta đang lãng phí thời gian, nhân lực và vật liệu ở khâu nào?" và: "Làm cách nào để giảm bớt các phí phạm này?". Ông đưa ra ví dụ về băng tải. Một số nhà sản xuất dùng băng tải chuyển sản phẩm từ một công nhân đến người kế tiếp trên một dây chuyền sản xuất. Nhưng việc này làm lãng phí thời gian vì công nhân phải nhấc sản phẩm khỏi băng chuyền khi làm việc. Sẽ tiết kiệm thời gian nếu giữ sản phẩm cố định và công nhân tiếp cận sản phẩm để lắp ráp khi cần thiết. Ông nói Toyota ngày nay là kết quả hơn 40 năm cải tiến không ngừng, từ những chi tiết nhỏ như vậy.

Các mẫu xe thông minh và tiếng tăm về chất lượng đã giúp thị phần Toyota ở Mỹ tăng đến 12,2% vào năm 2004 so với 6,4% năm 1986. Các mẫu xe hơi của Toyota thuộc vào số những mẫu xe phổ biến nhất ở Mỹ; từ Camry đến Lexus và Scion xB lộng lẫy trên đường phố. Nhiều nhà phân tích dự báo Toyota sẽ gạt DaimlerChrysler để nhảy lên vị trí ba công ty xe hơi lớn nhất nước Mỹ.

Xe thân thiện với môi trường

Một trong những đột phá chinh phục thị trường của Toyota là việc giới thiệu mẫu xe sạch, thân thiện với môi trường kết hợp vừa xăng vừa điện hoặc vừa diesel vừa điện. Những người trong nghề ở Detroit - vương quốc xe hơi của Mỹ - từng khinh khỉnh khi Toyota giới thiệu lần đầu mẫu xe sạch Prius (tiếng Latinh có nghĩa là "tiến lên phía trước").

Nhưng nay chính Toyota là người cười ruồi trở lại: Nhiên liệu hỗn hợp giờ đây là mốt thời thượng, thậm chí Toyota không có đủ xe cung cấp cho thị trường.

Chính phủ Trung Quốc đang tích cực cổ vũ dân chúng sử dụng xe không gây ô nhiễm môi trường. Họ hy vọng Toyota, thông qua liên doanh tại Trung Quốc sản xuất xe Prius, sẽ chuyển giao công nghệ sản xuất xe sạch cho đối tác Trung Quốc.

Ông Cho cho biết Toyota cũng dự định mở thêm nhà máy tại Mỹ vào năm 2006 để sản xuất loại xe này. Nhiều nhà phân tích phê phán Toyota về khoản lỗ hiện công ty đang phải chịu trên mỗi đầu xe sạch bán ra. Nhưng, theo ông Cho, giành được vị trí thống trị trên thị trường xe sạch hiện tại là điểm mấu chốt sẽ tạo ra khả năng tăng lãi cho công ty trong tương lai.

Trong quá khứ, Toyota chỉ giới hạn hoạt động của mình tại Nhật. Nhưng hiện nay Toyota lại theo đuổi một chiến dịch toàn cầu đầy tham vọng. Từ 20 nhà máy tại 14 nước, hiện công ty đã có 47 nhà máy ở 26 nước, không kể Nhật.

Điểm mới trong chủ trương toàn cầu hóa của Toyota là quan niệm thế giới như một thị trường đồng nhất thay vì những thị trường nội địa riêng lẻ. Công ty đang ấp ủ nhiều dự án táo bạo trong việc giới thiệu các mẫu xe mới cùng một lúc trên khắp thế giới, với phụ tùng sản xuất từ nước này để sử dụng tại nước khác.

Tham vọng của ông Cho, dù không xác nhận chính thức, là giành được 15% thị trường xe hơi thế giới vào cuối thập niên này. Nhưng ông khiêm tốn nói: "Đây chỉ là chỉ tiêu nội bộ nhằm nhắc nhở mọi nhân viên Toyota cần làm việc hăng say hơn nữa". Thử thách lớn nhất mà ông Cho và các công sự đang đối đầu trong việc thực hiện chiến dịch toàn cầu hóa này là làm sao duy trì cho được nguyên tắc kaizen.

Nguyên tắc kaizen

Linh hồn hệ thống sản xuất Toyota là nguyên tắc kaizen. Kaizen được hiểu như "sự đổi mới liên tục". Điểm cốt yếu của nó nằm ở chỗ mọi kỹ sư, nhà quản trị, công nhân trong dây chuyền cộng tác với nhau không ngừng nghỉ để tự động hóa dây chuyền sản xuất và xác định các thay đổi thiết yếu giúp công việc diễn tiến suôn sẻ. Toyota cố gắng duy trì hàng tồn kho càng ít càng tốt, để không chỉ giảm chi phí mà còn để truy cứu sai sót ngay lúc xảy ra.

Dây chuyền sản xuất của Toyota được chạy với công suất tối đa. Dù vậy, mỗi công nhân đều có quyền ngưng dây chuyền và yêu cầu hỗ trợ cấp tốc nếu phát hiện có sai sót. Một ví dụ tiêu biểu cho thành tựu của việc thực hiện nguyên tắc này là nhà máy Tsutsumi với sản lượng năm trăm ngàn xe hơi mỗi năm, tám kiểu khác nhau với tốc độ một chiếc một phút.

Dây chuyền sản xuất Tsutsumi là một vũ điệu ba-lê với độ chính xác đáng khâm phục, tạo nên từ những cải tiến nhỏ trong nhà máy. Chẳng hạn, các công nhân lắp ráp bảng đồng hồ ngồi trên các ghế cơ giới hóa cho phép họ di chuyển ra vào phần bên trong xe mà không cần ngồi xổm hay cúi xuống. Hoặc sáng kiến sử dụng nam châm để chọn đinh vít từ thùng chứa theo kích cỡ và thứ tự định sẵn.

Ông Cho từng than phiền Toyota không có đủ những nhà lãnh đạo mang tính toàn cầu. Mới đây, Viện Toyota đã được thành lập nhằm đào tạo các nhà quản trị cho công ty. Ông Cho muốn áp dụng phong cách "kaizen" vào quản trị: giảm cấp bậc trong bộ máy lãnh đạo, tăng tính tin cậy và tốc độ ra quyết định của hệ thống quản lý. Năm ngoái, ông đã cho giảm số lượng các tổng giám đốc của Toyota từ 58 người xuống còn 27 người.

Ông Cho còn hy vọng sẽ có thêm các tổng giám đốc không phải là người Nhật (thực tế, hiện nay đã có ba người nước ngoài). Mong muốn của ông là tạo nên một hệ thống quản trị phản hồi nhanh nhạy và chính xác như dây chuyền sản xuất của Toyota. Ông nói: "Nếu có sai lầm, tôi muốn được thông báo trong vòng một tiếng đồng hồ".

Tuy Toyota đã thành công, nhưng ông Cho vẫn chưa hài lòng. Tại hội chợ triển lãm xe hơi Detroit tháng trước, ông có nói rằng việc điều hành Toyota không giống như lái một chiếc xe thông thường mà là "kéo xe bò lên con dốc cao". Theo ông, luôn có những giây phút hiểm nguy và nếu không thận trọng, thậm chí chỉ một giây thôi, ta có thể tuột xuống chân dốc và mất trọn những gì đã xây dựng được.

Có dự đoán ông Cho sẽ thôi chức tổng giám đốc để nhận chức chủ tịch hội đồng quản trị vào tháng 6 tới. Nhưng cho dù ông có hay không còn là tổng giám đốc Toyota, công ty vẫn sẽ tiếp tục leo dốc, và chinh phục không chỉ một quả đồi mà cả ngọn núi, theo ý chí kiên cường của ông Cho.

(Theo TBKTVN)