Dự án quy hoạch phòng, chống lũ TP Hà Nội đến năm 2020: Trị thủy sông Hồng, cách nào hiệu quả?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Lãnh đạo UBND TP vừa tổ chức cuộc họp tập thể bàn về dự án quy hoạch phòng, chống lũ (PCL) chi tiết của từng tuyến sông có đê trên địa bàn TP Hà Nội đến năm 2020.

Theo Viện Quy hoạch thủy lợi (QHTL) - đơn vị tư vấn, sự cần thiết của dự án là để định hướng công tác PCL; phù hợp với quy hoạch tổng thể phát triển KT-XH; mục tiêu quốc phòng, an ninh… Tuy nhiên, nhiều ý kiến tại hội nghị vẫn băn khoăn về những căn cứ pháp lý, khoa học mà đơn vị tư vấn nêu ra khi triển khai dự án.

 Nên hay không xóa bỏ vùng phân lũ, chậm lũ?

Theo Viện QHTL, Hà Nội mở rộng còn nhiều xã thuộc các huyện Phúc Thọ, Chương Mỹ, Mỹ Đức... nằm trong vùng phân lũ, chậm lũ để bảo vệ an toàn cho Thủ đô nay không còn phù hợp. Mặt khác, sông Hồng, sông Đuống, sông Đáy đoạn qua Hà Nội là những tuyến sông thoát lũ chính hiện nay cả phần lòng dẫn nước và bãi tràn đang bị bồi lắng, nhiều bãi giữa sông có xu thế phát triển rộng ra hai bên. Tình trạng lấn chiếm, đổ đất, chất thải ra lòng sông, bãi sông diễn biến phức tạp và ngày càng khó kiểm soát; vi phạm Luật Đê điều xảy ra ở nhiều nơi. Trong khi đó, do không còn dòng chảy nên từ lâu sông Đáy đã trở thành dòng "sông chết".

 Với mong muốn làm sống lại sông Đáy, Viện QHTL đã đưa ra phương án đưa nước từ sông Hồng vào thông qua hệ thống cống phân lũ, đồng thời kiến nghị bỏ vùng phân lũ, chậm lũ. Theo đó, việc phân lũ từ sông Hồng vào sông Đáy có các công trình điều tiết với lưu lượng 2.500 m3/s đảm trách; bỏ công trình đập Đáy cũ, xây mới công trình đầu mối phân lũ sông Đáy, xóa bỏ các khu chậm lũ ở Chương Mỹ, Mỹ Đức và hữu Đáy thuộc Hà Nam; cải tạo, nạo vét sông Đáy nhằm tận dụng, bảo vệ được quỹ đất 10.800ha vùng lòng hồ Vân Cốc, bãi dọc sông Đáy và bảo vệ được 36.547ha đất tự nhiên của 2 huyện Chương Mỹ, Mỹ Đức.

 Hạ đất bãi hay xén bãi?

Liên quan đến các phương án trị thủy sông Hồng, việc sử dụng đất bãi và bãi giữa sông Hồng đã thu hút nhiều ý kiến tranh luận. Viện QHTL cho biết, dự án có một số điểm tương tự với nghiên cứu sông Hồng do thành phố Xơ-un (Hàn Quốc) giúp Hà Nội triển khai đề tài nghiên cứu "Lập quy hoạch cơ bản phát triển khu vực sông Hồng, đoạn qua Hà Nội". Dự án do Xơ-un nghiên cứu đưa ra phương án trị thủy sông Hồng là nạo vét lòng sông ở mức nước thấp và xén bãi, còn Viện QHTL cho rằng, phải hạ bãi đến cao trình +8m đến +9m để tăng khả năng thoát lũ.

 Bảo vệ quan điểm này, Phó Chủ tịch UBND TP Trịnh Duy Hùng nhấn mạnh, nếu xén bãi, nạo vét lòng sông sẽ xảy ra bồi lắng làm hạ mực nước sông Hồng về mùa khô, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp. Ngoài ra, nếu cắt gọt một phần, tôn cao bãi sẽ làm gia tăng mức phân lũ sang sông Đuống, giảm khả năng thoát lũ về phía cầu Long Biên khoảng 9-10% lượng lũ. Ngoài ra, tại các cuộc hội thảo, tọa đàm, trao đổi của các chuyên gia đầu ngành về trị thủy của Việt Nam cũng đều nghiêng về phương án hạ bãi cho sông Hồng.

 Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Thảo lưu ý, khi lập dự án phải xác định được chỉ giới thoát lũ, trên cơ sở đó mới quy hoạch đê điều, sử dụng đất, xây dựng các công trình. Các phương án kiến nghị bỏ vùng phân lũ, chậm lũ; hạ bãi, xén bãi, nạo vét lòng sông phải được tính toán kỹ trên cơ sở khoa học, thực tiễn. Về tính thực tiễn của dự án, các đại biểu đều nhấn mạnh, việc quy hoạch PCL chi tiết cho từng tuyến sông có đê trên địa bàn Hà Nội là quy hoạch có ý nghĩa về mặt kinh tế - xã hội.

 Dự án sẽ tạo cho Thủ đô diện mạo mới, đáp ứng được yêu cầu phát triển KT-XH, dân sinh. Tuy nhiên, dự án cần có sự đánh giá hài hòa, tổng thể và đồng bộ với các dự án khác liên quan để tránh sự chồng chéo, trùng lặp gây lãng phí thời gian, công sức. Hà Nội sẽ chủ động được nguồn kinh phí cho việc đầu tư, tôn tạo hệ thống đê, kè cũng như cải tạo các lòng sông. Vấn đề quan trọng là đơn vị tư vấn và thiết kế phải chỉ rõ được phần đầu tư nào thuộc thành phố, phần đầu tư nào thuộc Bộ NN&PTNT để có phương án đầu tư hiệu quả.

(Theo HNM)