Vụ lừa đảo lớn nhất trong lịch sử nước Mỹ

Chiêu thức của Madoff vừa cũ, vừa đơn giản: Lấy tiền của nhà đầu tư đến trước để trả cho nhà đầu tư đến sau...

Nạn nhân ngày càng nhiều

Hàng chục nhà đầu tư lo lắng và giận dữ, cuối tuần trước đã tụ tập ở sảnh toà nhà Lipstick tại Manhattan - nơi công ty của ông Madoff đóng trụ sở, để tìm hiểu về số phận những khoản tiền mà họ đã tin tưởng gửi gắm. Trong vài ngày qua, số lượng nhà đầu tư góp vốn cho ông Madoff đến khai báo ngày càng nhiều và dự kiến con số lên tới hàng nghìn.

Trong số đó, có nhiều tên tuổi lớn như ông Norman Braman - cựu Chủ tịch Quỹ Philadelphia Eagles; Chủ tịch Hãng dịch vụ tài chính GMAC J. Ezra Merkin... Hai nạn nhân lớn nhất là các quỹ phòng vệ Fairfield Sentry (7,3 tỉ USD) và Kingate (2,8 tỉ USD).

Hiện cơ quan điều tra chưa thể xác định quy mô của vụ lừa đảo được cho là lớn nhất trong lịch sử này. Nhưng theo ông Madoff tự ước tính, thiệt hại lên đến 50 tỉ USD. Thị trường phố Wall lo ngại rằng, việc ông Madoff bị bắt sẽ làm chao đảo nhiều tổ chức khác, hơn là bản thân công ty của ông.

Chiêu thức đơn giản

Madoff sáng lập công ty đầu tư chứng khoán Bernard L. Madoff năm 1960. Công ty của ông ta hoạt động theo hình thức tư vấn đầu tư, và điều hành các quỹ đầu tư với tổng số tài sản quản lý lên tới 17 tỉ USD. Ông là một trong những sáng lập viên của sàn Nasdaq và là chủ tịch sàn này từ những năm 1990.

Cho đến năm 2001, công ty của ông vẫn là một trong 3 nhà tạo lập thị trường lớn nhất trên sàn Nasdaq, và là doanh nghiệp môi giới lớn thứ ba tại Sở Giao dịch chứng khoán New York (NYSE).

Tên tuổi của ông Bernard Madoff đã trở thành huyền thoại trên thị trường phố Wall. Chính vì vậy mà nhiều doanh nghiệp, quỹ đầu tư danh tiếng, thậm chí cả quỹ từ thiện và các trường đại học... đã tin tưởng gửi gắm tiền cho ông. Họ cũng hoa mắt trước khoản lãi suất 11% mà ông Madoff cam kết trả hàng năm, với chi phí thấp.

Quỹ Fairfield Sentry có tài sản 7,3 tỉ USD xác nhận, tới tháng 10 vừa qua, họ vẫn nhận được khoản lãi 11%, đều đặn trong suốt 15 năm qua. Nhiều nhà quản lý quỹ không hiểu làm thế nào mà ông Madoff có thể trả lãi cao như vậy trong bối cảnh thị trường hiện nay. Girish Reddy - một nhà quản lý quỹ của Công ty Prisma - cho biết, ông không dám đầu tư vào Madoff chỉ vì... khoản lãi mà công ty này trả quá ấn tượng và không thể hiểu nổi.

Đúng như lo lắng của Reddy, chiêu bài của ông Madoff thật đơn giản: Lấy tiền của nhà đầu tư đến trước để trả cho nhà đầu tư đến sau. Đó là hình thức lừa đảo xuất hiện từ đầu thế kỷ 20.

Do vốn không tự sinh lời, do khoản tiền đến sau không thể gánh nổi khoản đến trước, và do một số nhà đầu tư rút vốn, khoản lỗ đã lên tới 50 tỉ USD và ông Madoff buộc phải nói ra sự thật.

Vụ việc vỡ lở đầu tuần trước, khi ông Madoff nói với một nhân viên điều hành cấp cao của công ty rằng ông muốn trả thưởng năm cho các nhân viên sớm hơn 2 tháng. Trước đó, ông cũng thừa nhận đang không biết kiếm đâu ra 7 tỉ USD tiền mặt để đáp ứng yêu cầu rút tiền của một khách hàng.

Các lãnh đạo công ty đã đến gặp ông để tìm hiểu vụ việc. Madoff mời hai người về nhà riêng của mình. Tại đây, ông thú nhận: "Tất cả đều là dối trá". Madoff tuyên bố, mọi việc đã kết thúc. Ông sẽ tự ra trình diện, nhưng trước hết, ông muốn phân phát từ 200 triệu đến 300 triệu USD cho một số nhân viên.

Sáng sớm thứ năm (11.12), Madoff tra tay vào còng. Ông thừa nhận rằng không có lời giải thích nào cho hành động của mình. Madoff có khả năng lĩnh tối đa 20 năm tù giam và nộp phạt 5 triệu USD.

Vụ lừa đảo trên khiến nhiều người đặt câu hỏi, các cơ quan giám sát thực thi pháp luật của Uỷ ban Chứng khoán và Hối đoái Mỹ ở đâu, khi những sai phạm của Công ty Madoff diễn ra trong một thời gian dài mà không ai hay biết.