Ucraina: Cuộc tan - hợp hoàn hảo?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Trong một động thái bất ngờ có thể làm thay đổi "bản đồ" chính trường Ucraina, ngày 11-12, nữ Thủ tướng tóc tết Yulia Timôsencô tuyên bố sẵn sàng bắt tay với đương kim Tổng thống Víchto Yusencô trong cuộc bầu cử ngày 17-1-2010 tới, bất chấp những mâu thuẫn gay gắt giữa hai cựu đồng minh đã từng "kề vai sát cánh" trong "cách mạng Cam".

Tổng thống Ucraina V.Yusencô và Thủ tướng Y.Timôsencô.

Bà Timôsencô khẳng định, không hề hối hận khi ủng hộ ông Yusencô trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2004 trong khi hoàn toàn có thể tự ứng cử vào vị trí người lãnh đạo cao nhất của Ucraina. Do đó, vào thời điểm này, bà vẫn sẵn sàng đứng sau đương kim Tổng thống trong cuộc bầu cử sắp tới "vì lợi ích của đất nước".

Tuyên bố của người phụ nữ quyền lực nhất Ucraina được đưa ra vào thời điểm cuộc bầu cử tổng thống tại quốc gia này đã khởi động được gần 2 tháng (từ ngày 20-10) trong tình trạng nền chính trị bị tê liệt do những bất đồng trong nội bộ liên minh cầm quyền và với cả các đảng đối lập. Theo thăm dò mới nhất, lãnh đạo đảng đối lập Các khu vực thân Nga Víchto Yanucôvích đang là người dẫn đầu trong 18 ứng viên tham gia tranh cử khi nhận được 29,8% ý kiến ủng hộ. Thủ tướng Timôsencô đứng thứ hai với 14,8% trong khi Tổng thống đương nhiệm Yusencô chỉ giành được 4,8% ý kiến ủng hộ của người dân Ucraina. Mặc dù vậy, Tổng thống thân phương Tây khẳng định sẽ không chấp nhận làm thủ tướng nếu ông Yanucôvích đắc cử Tổng thống. Dư luận cho rằng, đây là một "tin nhắn" tới phương Tây để giành sự ủng hộ ngoài biên giới của đương kim Tổng thống Ucraina. Do đó, sự hậu thuẫn bất ngờ của bà Timôsencô được xem là "cơ hội ngàn vàng" để Tổng thống Yusencô ở lại chính trường sau cuộc bầu cử tháng 1 năm tới.

Trên thực tế, không khó để nhận thấy "bà hoàng khí đốt" Timôsencô từng có vai trò quyết định trong thắng lợi của phe thân phương Tây tại Ucraina thời gian qua. Trong cuộc "cách mạng Cam" (năm 2004), người phụ nữ này nổi lên như một thủ lĩnh của những cuộc biểu tình đường phố đòi hủy bỏ cuộc bầu cử mà bà cho là gian lận - trong đó ông Yanucôvích, một người thân Nga, thắng cử - và đòi bầu cử lại. Sau các cuộc biểu tình của những người được cho là "cả tin", ông Yusencô, đồng minh của nữ chính trị gia xinh đẹp này đã lên làm Tổng thống Ucraina. Để báo đáp, Tổng thống Yusencô đã trao ghế Thủ tướng cho Timôsencô. Song, cũng kể từ đây, chính trường Ucraina liên tục chìm vào biến cố khi hai thủ lĩnh "cách mạng Cam" luôn công kích nhau.

Sau 8 tháng nhậm chức, ngày 7-9-2005, Tổng thống Yusencô đã cách chức "đối tác" Timôsencô và từ đó đến nay, mối bất hòa vẫn lúc nổi lúc chìm. Sau vụ cách chức, ông Yusencô bắt tay với đối thủ Yanucôvích; song, sự liên kết này cũng chẳng tồn tại lâu và một lần nữa, ông Yusencô tái lập liên minh với Timôsencô trong cuộc tổng tuyển cử trước thời hạn vào ngày 30-9-2007 để ba tháng sau đó, người phụ nữ này trở lại vị trí Thủ tướng Ucraina. Tuy nhiên, quan hệ của bộ đôi chỉ êm ả đến tháng 9-2008, khi liên minh giữa hai chính trị gia "vừa bạn vừa thù" này sụp đổ. Nhưng, như một mối thâm duyên, cuộc tái hợp chính trị của cặp đôi Yusencô và Timôsencô một lần nữa lại diễn ra dù còn nhiều mâu thuẫn sâu sắc đã gây bất ngờ cho dư luận Ucraina. Vì sự kình địch giữa bộ đôi quyền lực đã và đang làm tê liệt các hoạt động của Chính phủ Ucraina trong khi nền kinh tế nước này bị tàn phá nặng nề bởi cơn bão khủng hoảng tài chính toàn cầu.

Các số liệu thống kê cho thấy, kinh tế Ucraina đã giảm 15,9% trong quý III-2009 sau khi đã giảm 17,8% trong quý II và 20,3% trong quý I. Trong cơn khát hồi phục nền kinh tế, Kiép đã cầu viện Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) cho vay khẩn cấp 2 tỷ USD để khắc phục tình hình tài chính "cực kỳ khó khăn". Thế nhưng IMF đã không mặn mà với đề nghị này vì e ngại khoản vay sẽ được Ucraina chi vào cuộc bầu cử và không được dùng để phục hồi kinh tế. Để đối phó, Tổng thống thân phương Tây Yusencô vừa cầu viện Mỹ cho vay 2,3 tỷ USD, nhưng Nhà Trắng chưa trả lời.

Trong bối cảnh khó khăn hiện nay, người dân Ucraina hy vọng cuộc bầu cử tổng thống tới sẽ là cơ hội hàn gắn những đứt gãy chính trị, mang lại sự ổn định cho quốc gia này. Tuy nhiên, với những cuộc hợp - tan như một âm mưu chính trị tại Ucraina thời gian qua của cặp đôi Yusencô - Timôsencô, người dân Ucraina tỏ ra hoài nghi và sự đổ vỡ của nó - như đã từng xảy ra - là điều người Ucraina không thể không nghĩ đến.

(Theo Vân Khanh // Hanoimoi Online)