Ảnh hưởng ngày càng lớn của TQ đối với kinh tế thế giới

Số liệu do Tổng cục Thống kê Trung Quốc công bố mới đây cho thấy tăng trrưởng kinh tế của nước này trong quý III/08 chậm lại còn 9%, mặc dù vẫn cao song thấp hơn nhiều so với mức 10,1% trong quý I/08. Dự đoán, tăng trưởng của Trung Quốc trong năm 2008 có thể chỉ dưới mức 10%, lần đầu tiên kể từ năm 2002. Nhiều nhà kinh tế hiện dự đoán mức tăng trưởng của Trung Quốc trong năm 2009 sẽ chậm lại còn 8%, ngay cả khi Bắc Kinh có thêm những biện pháp nhằm thúc đẩy tăng trưởng.

Xuất khẩu của Trung Quốc đang giảm mạnh do nhu cầu từ các khách hàng lớn như Mỹ và châu Âu giảm. Điều này diễn ra trong bối cảnh thị trường địa ốc sa sút, có nguy cơ ảnh hưởng hơn nữa tới nhịp độ tăng trưởng kinh tế.

Mặc dù hệ thống tài chính của Trung Quốc phần lớn vẫn chưa bị ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính, song các nhà quan sát cho rằng tất cả đều đang chuyền động theo hướng có thể tác động xấu tới sự tăng trưởng bền vững. Kể từ tháng 9/08 đến nay, Trung Quốc đã hai lần cắt giảm lãi suất. Những tín hiệu xấu trên lĩnh vực kinh tế có thể buộc Chính phủ Trung Quốc phải tăng cường nỗ lực duy trì nhịp độ tăng trưởng, nhất là trong bối cảnh lạm phát đang giảm mạnh xuống còn 4,6% trong tháng 9/08 so với mức đỉnh 8,7% hồi tháng 2/08.

Giữa tháng 10/08, Chính phủ Trung Quốc đã cam kết thi hành chính sách kinh tế linh hoạt và thận trọng nhằm duy trì đà tăng trưởng nhanh và sự ổn định của nền kinh tế. Chính phủ Trung Quốc cũng dự định tăng khoản hoàn thuế đối với các sản phẩm dệt và sản phẩm có hàm lượng lao động cao, mở rộng các khoản tín dụng ngân hàng đối với các doanh nghiệp nhỏ, giảm thuế chuyển nhượng nhà đất, và đẩy nhanh xây dựng cơ sở hạ tầng.

Mặc dù theo thống kê, mức tiêu dùng của người dân Trung Quốc trong quý III/08 đã tăng 17,9% song điều này không bù đắp được sự giảm sút về doanh số bán ô tô cũng như hoạt động đi lại bằng đường không. Doanh số bán nhà ở và đồ gia dụng cũng giảm. Các nhà phân tích cho rằng mức tiêu dùng trên thực tế của người dân Trung Quốc còn thấp hơn con số được công bố.

Các công ty nước ngoài được hưởng lợi từ sự tăng trưởng mạnh mẽ của Trung Quốc, trong đó có các doanh nghiệp chế tạo máy công cụ Đức, nhà sản xuất thiết bị xây dựng Nhật Bản và công ty cung ứng nguyên liệu trên khắp thế giới, đang cảm thấy tác động do sự giảm sút trong tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc gây ra. Xuất khẩu của Đức sang Trung Quốc trong tháng 8/08 giảm 2,5% so với cùng kỳ năm 2007, trong khi mức tăng xuất khẩu của Hàn Quốc sang nước này đã giảm xưống còn 15,5% trong tháng 9/08 so với mức 20,7% trong tháng 8/08 và 30,4% hồi tháng 7/08.

Giá cả hàng hoá cũng giảm mạnh trong những tuần gần đây do triển vọng tăng trưởng của Trung quốc giảm sút, trong khi nhu cầu từ các nước giàu như Mỹ và Nhật bản giảm xuống. Theo người phát ngôn của Tổng Cục Thống kê Trung Quốc Li Xiaochao, cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đã đánh mạnh vào lòng tin nhà đầu tư và người tiêu dùng tại nhiều quốc gia và Trung Quốc không phải là một ngoại lệ.

Theo thống kê, Trung Quốc đứng thứ 100 trên thế giới về thu nhập bình quân đầu người và chiếm 6% nền kinh tế thế giới theo tỷ giá hối đoái thị trường. Sau khi điều chính theo sức mua, Trung Quốc còn chiếm khoảng 10% nền kinh tế thế giới. Mặc dù tốc độ tăng trưởng của Trung Quốc vẫn cao nếu xét theo tiêu chuẩn chung của thế giới và có thể vẫn duy trì ở mức cao, song nhu cầu trong nước của quốc gia này không đủ lớn để có thể thay thế vai trò khổng lồ của Mỹ. Năm 2007, trong khi 1,3 tỷ người Trung Quốc chỉ tiêu tổng cộng khoảng 1.200 tỷ USD thì 300 triệu người Mỹ chi tiêu tới 9.700 tỷ USD.

Một hoạt động tiêu thụ của Trung Quốc là trên lĩnh vực nhà ở và nó dẫn đến việc tăng cường nhập khẩu xi-măng và thép, đã góp phần thúc đẩy nền kinh tế các nước. Tuy vậy, trong năm 2007, lo ngại trước tình trạng giá nhà tăng cao, Bắc Kinh đã thi hành các biện pháp nhằm hạn chế mua nhà. Ví dụ, các ngân hàng đã siết chặt qui định liên quan đến các khoản cho vay thế chấp thứ hai, và một số ngân hàng cũng hạn chế ngay cả đối với các khoản cho vay thế chấp thứ nhất. Hệ quả là tại nhiều thành phố Trung Quốc, giá nhà đã đứng yên trong năm 2008 và thậm chí còn giảm xuống. Người tiêu dùng cũng có xu hướng chờ đợi giá giảm thêm. Chính tâm lý này đã góp phần giảm nhu cầu của Trung Quốc đối với các hàng nhập khẩu. Thặng dư thương mại của Trung Quốc trong tháng 9/08 đã đạt mức kỉ lục 29,4 tỷ USD, chủ yếu do mức nhập khẩu giảm.

Đối với những nước sản xuất các hàng hoá mà Trung Quốc phải nhập khẩu- chủ yếu là nguyên liệu và máy móc thiết bị để xây nhà và nhà máy- sự tăng trưởng mạnh mẽ của nền kinh tế Trung Quốc là điều tốt lành. Ví dụ, Đức vẫn là nước xuất khẩu thiết bị công nghiệp lớn nhất sang Trung Quốc- thị trường nhập khẩu máy móc, thiết bị lớn thứ hai của họ. Theo các số liệu của Đức, xuất khẩu móc và phụ tùng của Đức sang Trung Quốc trong 7 tháng đầu năm 2008 đã tăng 20% so với cùng kỳ năm 2007.

Tuy nhiên, hiện hoạt động xuất khẩu này đang có nguy cơ giảm xuống còn khoảng 10%, và có thể xuống mức một con số trong năm 2009. Các công ty chế tạo máy dệt của Đức vốn xuất khẩu tới 95% sản phẩm của họ sang các nước, trong đó có Trung Quốc, đang bị ảnh hưởng nặng nề. Các đơn đặt hàng của họ trong 7 tháng đầu năm 2008 đã giảm 42% so với cùng kì năm 2007.

Kinh tế Trung Quốc sa sút cũng buộc các nước châu Á láng giềng phải có sự điều chỉnh. Tosoh Corp., một công ty hoá chất lớn của Nhật Bản, đã giảm sản lượng polyvinyl chloride- còn gọi là nhựa PVC- 15% kể từ tháng 9/08, mức giảm đầu tiên trong 10 năm nay.

[ Trở về]