Cuba chờ đón đại hội đổi mới kinh tế

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Đại hội đảng Cộng sản Cuba sẽ được tổ chức vào tháng 4.2011 tới. Theo chủ tịch Cuba, ông Raul Castro, kinh tế sẽ là chủ đề chính của đại hội lần này.

Mục đích chính của đại hội là tìm ra giải pháp giải quyết những rắc rối của kinh tế, cải tiến mô hình xã hội chủ nghĩa của Cuba.

Cải tổ kinh tế

Một cửa hàng trợ cấp lương thực tại Havana, Cuba.Ảnh: Reuters

Hàng loạt các đề xuất về cải tổ kinh tế được đưa ra trong tài liệu “Những hướng dẫn về chính sách xã hội và kinh tế” như giảm vai trò của nhà nước, đóng cửa công ty quốc doanh làm ăn không hiệu quả, phân quyền hạn trong quản lý về nông nghiệp nhằm tăng cường sản lượng, giảm lệ thuộc vào nhập khẩu.

Để hỗ trợ lĩnh vực tư, những đề xuất chuẩn bị các tín dụng ngân hàng dành cho người làm nghề tự do được đặt ra. Thuế thu từ các giấy phép kinh doanh tự do sẽ là một trong những nguồn thu mới cho nhà nước. Thời gian qua, Cuba đã mở thêm quỹ đất cho người nông dân để canh tác, tự quyết định về nuôi trồng và bán sản phẩm dù chưa có hiệu quả tích cực. Sản lượng nông nghiệp giảm 7,5% sáu tháng đầu năm qua.

Tài liệu cũng đề xuất cắt giảm khẩu phần lương thực mà người Cuba được nhận, một biểu tượng nhà nước bao cấp nhiều năm nay, một chính sách mà theo ông Raul là khiến sản xuất không được khuyến khích.

Khai thác tiềm năng

Nghề tự do đang được nới lỏng dần tại Cuba.Ảnh: Reuters

Hai ngành đang mang lại thu nhập lớn cho Cuba là xuất khẩu nickel và du lịch tiếp tục được khai thác. Cuba đề xuất tiếp tục khuyến khích sự tham gia của tư bản nước ngoài tại nước này, bổ sung thêm cho đầu tư nội địa trong các hoạt động mang lại lợi ích cho đất nước như phát triển sân golf, bến du thuyền và các khu nghỉ dưỡng hạng sang để thu hút khác du lịch giàu có đến đảo quốc Caribbe này.

Trong kế hoạch tìm nguồn hỗ trợ dài hạn của Cuba còn có chương trình thăm dò dầu khí ngoài khơi, dự kiến bắt đầu từ năm 2011. Cơ quan khảo sát địa chất Mỹ ước tính trữ lượng dầu ngoài khơi Cuba vào khoảng 5 tỉ thùng, nhưng Cuba nói khoảng 20 tỉ thùng. Trữ lượng này không những giúp Cuba độc lập về năng lượng mà còn có thể trở thành nhà xuất khẩu dầu, thay vì phải nhậu khẩu từ Venezuela như hiện nay. Một số công ty như Petronas (Malaysia), (Ấn Độ), hay Zarubezhneft, Nga cũng đang tiến hành các dự án thăm dò dầu khí tại vùng nước của Cuba.

Để củng cố niềm tin đối với quốc tế, Cuba tìm cách đáp ứng nghiêm túc những cam kết giao kèo. Tất cả các kế hoạch cải tổ trên nhằm đáp ứng mục tiêu trở thành một nước khuyến khích đầu tư nước ngoài, mở rộng lĩnh vực tư nhân và thanh toán nghiêm túc các khoản nợ của mình trong tương lai.

Con đường dài

Có rất nhiều câu hỏi xung quanh vấn đề cải tổ kinh tế của Cuba dưới sự dẫn dắt của ông Raul, chẳng hạn như thời gian để chính phủ áp những thay đổi; khả năng nắm bắt, thực hiện các quy định điều khoản và thuế má đối với các doanh nghiệp mới; và Cuba sẽ làm gì để giải quyết tình trạng thiếu tín dụng.

Cuba hiện gặp nhiều hủng hoảng kinh tế kể từ khi Liên Xô kết thúc viện trợ vào những năm 1990. Năm 2008, Cuba cũng bị ảnh hưởng nặng không chỉ các thảm họa tự nhiên mà còn cả cuộc khủng hoảng kinh tế. Tài chính khan hiếm khiến Cuba phải ngưng thanh toán hầu hết các món nợ và đóng băng nhiều tài khoản của nhiều doanh nghiệp ngước ngoài ở ngân hàng Cuba.

Gặp nhiều khó khăn về tài chính, Cuba đang tìm cách cắt giảm chi tiêu và tăng thu nhập, tìm thêm các nguồn thu nhập khác. Từ khi lên nắm quyền, Chủ tịch Raul đã giảm 30% lượng hàng hóa nhập khẩu. Tháng 9.2010, Cuba tuyên bố cắt giảm nửa triệu viên chức nhà nước, (10% lực lượng lao động). Song song đó, lĩnh vực tư nhân đã được mở rộng khi cấp 250.000 giấy phép kinh doanh tự do mới, cho phép những chủ kinh doanh này thuê người lao động. Cuba dự tính đóng cửa các doanh nghiệp nhà nước làm ăn không hiệu quả, mở đường cho các doanh nghiệp tư, hi vọng chuyển khoảng 200.000 lao động từ lĩnh vực công sang lĩnh vực tư. Nếu lĩnh vực tư hoạt động tốt, Cuba tiếp tục cắt giảm nửa triệu viên chức nữa trong vài năm tới.

Tuy nhiên, việc cắt giảm lao động ồ ạt có khả năng gây hoang mang trong một xã hội lâu nay phụ thuộc quá nhiều vào nhà nước. Nhiều nhà phân tích nhận định thành công hay thất bại của công cuộc cải tổ kinh tế tại Cuba có thể có kết quả vào năm sau, khi chính phủ nước ngày có kế hoạch tăng cường kinh tế và duy trì chế độ chính trị lãnh đạo tại nước này.

( Theo KIM DUNG // Báo SG Tiếp Thị Online )