Khủng hoảng chính trị ở Thái-lan

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Người dân Thái-lan đã trải qua những ngày Tết cổ truyền Songkran không yên ả do người chống Chính phủ biểu tình khắp nơi. Lệnh tình trạng khẩn cấp được ban bố, tuy nhiên hàng nghìn người "áo đỏ" vẫn biểu tình trên đường phố, quân đội Chính phủ đã phải bắn chỉ thiên và dùng vòi rồng, hơi cay để giải tán những đám đông có hành vi chống đối lực lượng an ninh.

Thái-lan rơi vào cuộc khủng hoảng chính trị triền miên từ hơn hai năm nay, kể từ khi Thủ tướng Thaksin Shinawatra bị lật đổ trong cuộc đảo chính vào tháng 9-2006, và cuộc chiến đấu gay go giữa những người ủng hộ và chống lại ông Thaksin tiếp tục diễn ra từ đó.

Tháng 12-2008, ông Abhisit Vejjajiva , 44 tuổi, người lãnh đạo của đảng Dân chủ, trở thành thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử Thái-lan và là nhà lãnh đạo thứ năm trong hơn hai năm sóng gió. Vào thời điểm đó đã có không ít người dự đoán liên minh cầm quyền của ông Abhisit có khả năng chỉ trụ được vài tuần, trong đó ông Abhisit và đảng Dân chủ sẽ phải chịu sự phản đối mạnh mẽ của người dân vùng nông thôn phía bắc và đông bắc, nơi ông Thaksin vẫn nhận được sự ủng hộ to lớn. Những người ủng hộ ông Thaksin tự gọi mình là Mặt trận thống nhất dân chủ chống độc tài (UDD) và luôn mặc áo mầu đỏ. Khi ông Abhisit được chọn làm Thủ tướng, UDD đã phản đối, cho rằng Thủ tướng Abhisit nắm quyền không hợp pháp. Họ muốn ông Abhisit từ chức và kêu gọi cuộc bầu cử mới. UDD áp dụng tương tự chiến thuật đã dẫn tới sự thay đổi trong chính quyền Thái-lan của những người biểu tình chống ông Thaksin vào năm ngoái. Kể từ tháng ba, phe áo đỏ đã tổ chức những cuộc biểu tình ngồi ngay bên ngoài các cơ quan chính phủ và đôi lúc ngăn cản các cuộc họp của chính phủ. Theo giới quan sát, khi UDD quyết định hành động, Thái-lan sẽ chìm sâu trong khủng hoảng. Trong khi đó, từ bên ngoài, cựu Thủ tướng Thaksin kêu gọi những người biểu tình tiến hành "cuộc cách mạng" chống chính phủ hiện hành. Những người biểu tình cũng đã gây tác động tiêu cực, làm cho Hội nghị cấp cao của Hiệp hội các nước Ðông-Nam Á (ASEAN) vào tháng tư ở khu biển nghỉ mát nổi tiếng Pattaya phải dời lại đến tháng tám. Sáng 13-4, trong hành động mạnh mẽ nhằm đẩy lùi làn sóng biểu tình của phe "áo đỏ" có xu hướng vượt ngoài tầm kiểm soát, binh sĩ quân đội đã phải bắn chỉ thiên và dùng vòi rồng, hơi cay để giải tán đám đông trong khi người biểu tình phóng hỏa đốt cháy nhiều xe buýt và ném bom xăng vào lực lượng an ninh để đáp trả. Người biểu tình đã giải tán khỏi Phủ Thủ tướng. Giới quan sát tại Băng-cốc cho rằng, các hành vi bạo động đã buộc quân đội phải ra tay. Tuy nhiên, việc này cũng xuất phát từ thái độ ủng hộ chính quyền đương nhiệm của quân đội Thái-lan. Mặt khác, những hành động chống đối tự phát, thiếu tổ chức và phát triển thành những hành vi "quá trớn" vượt ngoài tầm kiểm soát đã khiến phe áo đỏ không huy động đủ sự ủng hộ cần thiết để gây chấn động lớn. Một số lãnh đạo biểu tình sau đó đến đầu thú tại trụ sở cảnh sát Thủ đô. Theo một nhà phân tích chính trị Thái-lan, hành động chiếm giữ những trục giao thông chính và gây ra các vụ bạo lực đã khiến lực lượng áo đỏ mất đi sự ủng hộ của xã hội, do đó họ đã thất bại. Một số thành viên UDD đóng tại tòa nhà chính phủ thừa nhận họ thiếu khả năng tài chính để duy trì nguồn hậu cần cho người biểu tình.

Không chỉ đối mặt với lực lượng áo đỏ, chính phủ của ông Abhisit còn đau đầu vì những yêu sách mới đây của Liên minh Nhân dân vì dân chủ (PAD), còn gọi là lực lượng áo vàng. Những người thuộc PAD (chủ yếu là thành phần trung lưu thành thị, giới công chức và quân đội) mặc áo mầu vàng để khẳng định quan điểm ủng hộ chính thể quân chủ. PAD yêu cầu Thủ tướng phải cách chức ngay lập tức Phó Thủ tướng Suthep Thaugsuban, Bộ trưởng Quốc phòng Prawit Wongsuwon  cùng các tư lệnh hải, lục quân và cảnh sát trưởng quốc gia, vì cho rằng "những người này không kiểm soát được các cuộc biểu tình chống chính phủ. PAD buộc tội ông Thaksin đã tham nhũng và luôn ưu đãi cho họ hàng thân thuộc trong thời gian còn nắm quyền. PAD tổ chức biểu tình liên tiếp những tháng cuối năm 2008 để chống lại đảng nắm quyền vào thời gian đó - đảng Sức mạnh nhân dân (PPP) được coi là hiện thân của Thai Rak Thai của ông Thaksin. Cùng với phán quyết chống lại PPP của tòa án, PAD đã lật đổ hai Thủ tướng: Samak Sundaravej và Somchai Wongsawat, em rể của ông Thaksin. Trên thực tế, ông Thaksin vẫn tham gia vào chính trị thông qua những cuộc biểu tình của phe áo đỏ ủng hộ ông. Mặc dù không ở trong nước, cựu thủ tướng vẫn cổ vũ những người ủng hộ mình, thường xuyên diễn thuyết qua băng ghi hình từ nước ngoài.

Sau sự cố của Hội nghị cấp cao ASEAN, Thủ tướng Abhisit tuyên bố tình trạng khẩn cấp và cam kết khôi phục trật tự. Thủ tướng Abhisit cho biết ông đang tìm kiếm thỏa thuận về cải cách chính trị ở Thái-lan và sẽ kêu gọi tổ chức bầu cử sau khi tình hình đất nước đã ổn định. Chính phủ Thái-lan cũng xúc tiến các chương trình kích thích kinh tế nhằm khôi phục lòng tin của người dân. Dư luận Thái-lan đánh giá việc Thủ tướng Abhisit chấm dứt được cuộc biểu tình chống chính phủ ở Băng-cốc một cách tương đối hòa bình trong 72 giờ đã nâng cao vai trò lãnh đạo của ông. Nhật báo Dân tộc bình luận thành công này giúp ông Abhisit được đánh giá là một nhà lãnh đạo có năng lực và đủ chín chắn để đưa Thái-lan đi đến tương lai, hướng tới các cải cách chính trị và nền dân chủ mới. Giới phân tích nhận định Thủ tướng Abhisit đang đứng trước những nhiệm vụ hết sức khó khăn là khôi phục an ninh, trật tự xã hội, duy trì luật pháp và hàn gắn chia rẽ trong xã hội, đồng thời cải thiện hình ảnh Thái-lan trên trường quốc tế, khẳng định vai trò của nước này trên cương vị Chủ tịch ASEAN.

Tuy nhiên, trong bối cảnh tình hình tiếp tục diễn biến phức tạp, cam kết của Thủ tướng có vẻ khó thực hiện. Theo các nguồn tin an ninh, lực lượng áo đỏ ủng hộ ông Thaksin có thể sẽ lại tiến hành biểu tình sau khi chính phủ dỡ bỏ lệnh tình trạng khẩn cấp và có những dự đoán làn sóng biểu tình mới có thể diễn ra gay gắt hơn so với các cuộc biểu tình vừa qua. Một số nhà lãnh đạo phe áo đỏ đã tuyên bố họ sẵn sàng tổ chức một phong trào bí mật. Chính vì vậy, Chính phủ nước này đã quyết định kéo dài lệnh tình trạng khẩn cấp tại Thủ đô Băng-cốc vì những nỗ lực khôi phục an ninh vẫn chưa hoàn tất. Trong khi đó, từ Paris, Pháp, ông Thaksin kêu gọi Nhà vua Thái-lan Bhumibol Adulyadej đứng ra hòa giải, giúp chấm dứt tình trạng bất ổn chính trị trong nước.

Những diễn biến căng thẳng dồn dập trên chính trường Thái-lan cho thấy sự chia rẽ trong xã hội đã quá sâu sắc khiến các nhà quan sát lo ngại nguy cơ có thể xảy ra nội chiến nếu các bên không nhượng bộ lẫn nhau. Một số nhà phân tích Thái-lan nhận định rằng giải tán Hạ viện và tổ chức bầu cử sớm là lối thoát cho cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay ở nước này. Tuy nhiên, tổ chức bầu cử sớm là kịch bản nguy hiểm vì ông Abhisit rất khó có khả năng thắng cử do liên minh của ông Thaksin có thể vẫn tiếp tục đứng đầu xét về số phiếu ủng hộ của cử tri. Còn nếu ông Abhisit từ chức sẽ dẫn đến sự hình thành chính phủ liên hiệp mới và chính phủ này sẽ phải vật lộn để hợp nhất các phe phái kình địch. Và không ai bảo đảm các phe phái sẽ không tiếp tục tổ chức biểu tình để giành quyền lực. Trong bối cảnh các biện pháp do Chính phủ Thái-lan đưa ra nhằm đối phó với sự suy thoái kinh tế chưa mang lại hiệu quả, những căng thẳng chính trị càng khiến nền kinh tế nước này lún sâu vào khủng hoảng (theo Chủ tịch Hội đồng Du lịch Thái-lan ngành du lịch nước này sẽ thiệt hại ít nhất 200 tỷ bạt trong năm 2009) và uy tín ngoại giao của Thái-lan trên trường quốc tế sau những vụ việc vừa qua bị ảnh hưởng nặng nề.

(Theo HOÀNG LIÊN // Báo nhân dân)