Trung Quốc trở thành đối tác hàng đầu của Brazil

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Thu hoạch đậu nành ở Brazil, sản phẩm chủ lực trong xuất khẩu sang Trung Quốc.

Lần đầu tiên trong lịch sử Brazil, Trung Quốc vượt qua Mỹ để trở thành đối tác thương mại hàng đầu của nước này từ tháng 4-2009. Một tháng trước đó, Trung Quốc đã trở thành nhà nhập khẩu hàng đầu các sản phẩm của Brazil.

Đây được xem là cột mốc lịch sử của cả hai quốc gia này. Sau gần 3 thế kỷ thống trị của Bồ Đào Nha, đến lượt nước Anh tạo ảnh hưởng lên Brazil vào đầu thế kỷ 19 bằng cách tận dụng việc nước này mở hải cảng cho các tập đoàn hàng hải nước ngoài. Từ những năm 1930, Mỹ vươn lên vị trí dẫn đầu một cách chắc chắn. Nay đến lượt châu Á - dẫn đầu là Trung Quốc - khẳng định vị trí hàng đầu trong mậu dịch với quốc gia rộng lớn của Nam Mỹ.

Thay đổi trên đây trước tiên là do Mỹ co giảm khối lượng mậu dịch với các nước trên thế giới, hệ quả của khủng hoảng kinh tế, theo Le Monde. Hiện tượng này cũng tác động đến các nước thuộc Liên minh châu Âu trong mối quan hệ với Brazil. Tuy nhiên, nó cũng phản ảnh một thực tế là Trung Quốc đẩy mạnh tăng cường buôn bán với Brazil một cách liên tục. Trị giá xuất khẩu của Brazil sang Trung Quốc đã tăng 15 lần trong khoảng thời gian từ năm 2000 đến 2008. Riêng trong giai đoạn 2007-2008, hàng Brazil xuất sang Trung Quốc tăng 75%. Nhờ đó mà Brazil đạt thặng dư mậu dịch trong bốn tháng đầu năm 2009 cao gấp đôi so với cùng kỳ năm 2008. Ba đối tác hàng đầu của Brazil hiện nay, theo thứ tự, là Trung Quốc, Mỹ và Argentina.

Những chỉ số trên thoạt nhìn có vẻ phấn khởi, nhưng không phải chỉ là tin tốt lành như người ta nghĩ. Thặng dư mậu dịch của Brazil còn phản ảnh tình trạng nhập khẩu giảm đáng kể do các công ty trong nước thiếu tín dụng, và điều đó không cho phép họ đầu tư mua thiết bị nước ngoài như mong muốn. Ngoài ra, cơ cấu hàng xuất của Brazil sang Trung Quốc cũng có vấn đề: chủ yếu là sản phẩm cơ bản và nguyên liệu, như đậu nành hoặc quặng sắt, đang ngày càng rẻ đi do đồng real của Brazil bị giảm giá mạnh so với đô la Mỹ, trong khi hàng chế biến vốn thiếu giá trị gia tăng lại trên đà sụt giảm. Trong lúc đó, Trung Quốc lại bán ngày càng nhiều sản phẩm công nghiệp sang Brazil, đặc biệt là hàng điện máy.

Để tìm cách làm thay đổi xu hướng này và cũng nhằm thúc đẩy giá trị mậu dịch hiện chỉ chiếm 1% trong ngoại thương của Trung Quốc, Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva sẽ dẫn một phái đoàn các chủ doanh nghiệp sang Bắc Kinh từ 18-5. “Chúng tôi nhất thiết phải đa dạng hóa xuất khẩu và tạo giá trị gia tăng nhiều hơn”, Bộ trưởng thương mại Welber Barral nói.

Trong tổng thể mậu dịch của Brazil, phần sản phẩm chế biến giảm từ 29 xuống còn 21% trong vòng một năm, phần của sản phẩm cơ bản lại tăng từ 30 lên 40%. Brazil hy vọng năm 2010 sẽ đẩy mạnh trở lại quan hệ thương mại với Mỹ, nhà nhập khẩu truyền thống các sản phẩm chế biến của mình.

Ngoài Trung Quốc, xuất khẩu của Brazil sang châu Á đang bùng nổ, tăng gấp đôi sang thị trường Đài Loan và Hàn Quốc trong tháng 4. Theo dự báo của các chuyên gia, nếu như thế giới thoát khỏi khủng hoảng thì châu Á sẽ hưởng lợi trước tiên. Và Brazil muốn là người đến trước. Về lâu dài, phát triển thương mại với châu Á chính là cơ may tốt nhất để Brazil không bị giảm thị phần trên thế giới.

Theo một nghiên cứu do hiệp hội Getulio Vergas và hãng Ernst & Young tiến hành và được công bố ngày 5-5, tăng trưởng hàng năm của xuất khẩu sản phẩm chế biến của Brazil từ nay đến 2030 sẽ là 1,8%, thấp hơn so với mức 3,7% của thế giới. Như vậy, thị phần xuất khẩu của Brazil sẽ giảm từ 1,1 xuống còn 0,9%.

Để tránh bị tụt giảm, nghiên cứu trên cho biết Brazil cần phải cải thiện khả năng cạnh tranh vốn đang bị suy yếu do chi phí năng lượng cao, cơ sở vật chất tụt hậu, thuế nặng và thiếu vốn đầu tư cho hoạt động nghiên cứu và phát triển.

(Theo Minh Trường // Thời báo kinh tế Sài Gòn)