Khởi động dự án Nabucco

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Sơ đồ tuyến đường ống dẫn khí đốt Nabucco. Ảnh AFP

Sau gần bảy năm đàm phán khó khăn, dự án xây dựng đường ống dẫn khí đốt Nabucco của Liên hiệp châu Âu (EU) chính thức khởi động, sau khi ngày 13-7 vừa qua, tại An-ca-ra (Thổ Nhĩ Kỳ), Thủ tướng nước chủ nhà và bốn nước EU, gồm Áo, Bulgaria, Hungary và Rumania đã ký thỏa thuận liên chính phủ về xây dựng tuyến đường ống này. Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) M.Barroso, Thủ tướng Iraq N.Maliki, Tổng thống Gruzia M.Saakashvili và đại diện cấp cao các nước tham gia dự án tham gia lễ ký.

EU dự kiến sẽ ra tuyên bố ủng hộ Nabucco, cho thấy ý nghĩa quan trọng của dự án đối với an ninh năng lượng của châu Âu, cũng như nỗ lực của EU đa dạng hóa nguồn cung năng lượng, giảm phụ thuộc khí đốt từ Nga.

Theo thiết kế, tuyến đường ống Nabucco dài khoảng 3.300 km, xuất phát từ vùng biển Caspian ở Trung Á, qua Thổ Nhĩ Kỳ, tới Bulgaria, Rumania, Hungary và kết thúc tại Áo, không qua Nga và Ukraine. Công suất bơm khoảng 31 tỷ mét khối khí mỗi năm. Nabucco dự kiến đi vào hoạt động từ năm 2014 và đạt công suất tối đa vào năm 2020. Ðây là một dự án lớn, với chi phí xây dựng dự kiến khoảng 7,9 tỷ euro (10,9 tỷ USD), do các hãng tư nhân đầu tư, trong đó có các tập đoàn năng lượng Mol Nyrt (Hungary), OMV (Áo), Transgaz (Rumania), Botas (Thổ Nhĩ Kỳ), Bulgargaz (Bulgaria) và RWE (Ðức). Nhiều ngân hàng lớn của châu Âu, Mỹ và châu Á ủng hộ dự án, sẵn sàng cho vay tín dụng, trong đó Ngân hàng đầu tư châu Âu (EIB) cho biết, có thể cho vay tới một phần tư chi phí dự án; Ngân hàng tái thiết và phát triển châu Âu cho vay một tỷ euro; EC góp vốn khoảng 200 triệu euro...

Các cuộc đàm phán về dự án Nabucco bắt đầu từ năm 2002, với mục đích giúp châu Âu đa dạng các nguồn cung năng lượng, nhất là giảm sự phụ thuộc Nga về khí đốt. Theo ước tính, trong 20 năm tới, nhu cầu khí đốt của châu Âu sẽ tăng 30% (khoảng 600 tỷ mét khối). Hiện tại, nguồn khí đốt của châu Âu một phần từ tự sản xuất, một phần nhập khẩu từ Algeria, nhưng phần lớn do Nga cung cấp. Trong khi đó, lượng khí đốt Nga bán cho châu Âu phải vận chuyển quá cảnh Ukraine và đây là yếu tố thiếu an toàn đối với an ninh năng lượng của châu Âu, do những "trục trặc" giữa Moscow và Kiev diễn ra nhiều năm qua ảnh hưởng việc vận chuyển khí đốt tới châu lục này.

Ngay từ khi khởi thảo, dự án đã gặp không ít trở ngại về chính trị, ngoại giao, thậm chí bị coi là dự án trên giấy, do lo ngại kinh phí quá lớn, trong bối cảnh hầu hết các nền kinh tế châu Âu gặp khó khăn sau khủng hoảng tài chính toàn cầu. Ðức, thành viên đóng góp nhiều nhất vào ngân sách EU, tỏ ra không mặn mà với kế hoạch này, mà ủng hộ dự án "Dòng chảy phương Bắc" của Nga xây tuyến ống dẫn khí đốt từ Nga tới Ðức qua biển Ban-tích. Tại cuộc gặp cấp cao mang tên "Hành lang phương Nam - Con đường tơ lụa mới" diễn ra ngày 8-5 vừa qua tại Pra-ha (CH Séc) ba quốc gia khai thác khí đốt lớn nhất ở Trung Á là Tukmenistan, Kazakhstan và Uzbekistan đã không ký tuyên bố chung thúc đẩy dự án Nabucco. Trước khi ký thỏa thuận tại An-ca-ra, Thổ Nhĩ Kỳ cũng từng là yếu tố cản trở dự án, khi có thái độ lừng chừng, đưa ra nhiều yêu sách, trong đó gắn vấn đề chính trị là việc nước này gia nhập EU...

NABUCCO dự án khí đốt lớn nhất từ trước đến nay của EU, được xem là kế hoạch cạnh tranh với hai dự án khổng lồ Nga đang xúc tiến nhằm mở rộng các tuyến cung khí đốt cho châu Âu. Dự án "Dòng chảy phương Nam", với sự hợp tác của tập đoàn dầu khí ENI của Italy, dài khoảng 900 km, chạy dưới lòng Biển Ðen từ Nga đến Bulgaria. Dự án "Dòng chảy phương Bắc" cung cấp khí đốt trực tiếp từ Nga tới Ðức, qua biển Ban-tích. Với hai dự án trên, dự kiến đi vào hoạt động các năm 2011 và 2013, Nga khẳng định bảo đảm an ninh năng lượng cho toàn châu Âu, tránh được những rắc rối liên quan vận chuyển khí đốt qua Ukraine. Các quốc gia sản xuất khí đốt lớn nhất ở Trung Á, như Tukmenistan và Kazakhstan đã thỏa thuận với Nga tham gia vận chuyển khí đốt. Tuy nhiên, EU vẫn hy vọng Nabucco vẫn có thể tìm kiếm được các nguồn cung khí đốt để bảo đảm vận hành đường ống. Ðến nay, ở Trung Á mới có Azerbaijan cam kết tham gia dự án và sẽ là nhà cung cấp chính. Ngoài ra, Iraq, Ai Cập và Syria cũng đã khẳng định cấp khí đốt cho dự án. Thổ Nhĩ Kỳ hy vọng khi dự án hoạt động, Nga và I-ran sẽ tham gia cung cấp khí đốt.
 

(Theo CHU HỒNG THẮNG // Báo Nhân dân điện tử)