Bi kịch của kẻ đào tẩu

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Nữ hoàng Anh Ê-li-da-bét Đệ nhị trao tước hiệu “Kị sĩ Thánh Gioóc” cho điệp viên hai mang Ô-lếch.

 Là Đại tá KGB, nhưng Ô-lếch Go-đi-ép-xki lại nhận lương hưu của cơ quan Tình báo hải ngoại Anh (MI6). Và cho dù được Nữ hoàng Anh Ê-li-da-bét Đệ nhị phong tước hiệu "Kị sĩ Thánh Gioóc" và MI6 coi là tài sản quan trọng nhất, thì Ô-lếch vẫn phải sống bí mật trong quãng đời còn lại nơi đất khách quê người. Tất cả đều xuất phát từ việc quan chức tình báo Liên Xô này đã phản bội tổ quốc, đào tẩu sang phương Tây.

Ô-lếch sinh ngày 10-10-1938 tại Mát-xcơ-va. Sau khi tốt nghiệp Học viện Quan hệ quốc tế Mát-xcơ-va, Ô-lếch được nhận vào làm việc tại một cơ quan ngoại giao của Liên Xô. Năm 1963, trong đội ngũ nhân viên tình báo KGB xuất hiện một gương mặt mới với gần 2 năm kinh nghiệm hoạt động đối ngoại tại Đông Đức. Đó chính là Ô-lếch. Ngay lập tức, chàng thanh niên này được tung đi thực tế dưới bình phong cán bộ sứ quán Liên Xô tại Cô-pen-ha-gen (Đan Mạch). Nhưng cũng trong thời kỳ ở Đan Mạch, Ô-lếch đã bị mua chuộc, trở thành điệp viên của MI6. Từ đó, Ô-lếch thu thập và cung cấp tin tức tình báo cho cả KGB lẫn MI6.

Với MI6, giá trị của những thông tin do Ô-lếch cung cấp tăng dần theo những bước nhay về quân hàm của điệp viên này, đặc biệt là khi Ô-lếch được bổ nhiệm làm tổ trưởng tổ tình báo đối ngoại KGB tại Luân Đôn (Anh), hoạt động dưới bình phong Tham tán đại sứ quán vào năm 1982. Ngoài việc cung cấp danh sách các điệp viên KGB cài cắm ở Anh, Ô-lếch có hai đóng góp vô cùng quan trọng vào những chiến công hiển hách của MI6.

Thứ nhất là việc nhờ những thông tin tình báo của Ô-lếch, Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và Liên Xô đã tránh được nguy cơ đối đầu về hạt nhân khi NATO tổ chức cuộc diễn tập Able Archer 83 (từ ngày 2-11 đến 11-11-1983) ở Tây Âu. Bởi ban đầu, Mát-xcơ-va đã nhầm tưởng rằng NATO định lợi dụng cuộc diễn tập này để ra đòn trước, giành ưu thế, nên đã ra lệnh báo động lực lượng hạt nhân chiến lược và các đơn vị không quân đóng ở Đông Đức, Ba Lan. Tình hình thế giới lúc đó đã đạt tới mức căng thẳng cực độ kể từ sau cuộc khủng hoảng tên lửa hạt nhân Cu-ba năm 1962.

Thứ hai là việc Ô-lếch đã chỉ rõ Mi-kha-in Goóc-ba-chốp sẽ trở thành ông chủ Điện Crem-li rất lâu trước khi nhân vật này nổi lên trên chính trường Liên Xô. Nhờ đó, phương Tây đã có được sự chuẩn bị kĩ càng, không bị bất ngờ trước những thay đổi ở đất nước vốn được coi là thành trì của chủ nghĩa xã hội.

Đang hoạt động, ngày 22-5-1985, đột nhiên Ô-lếch bị gọi về Mát-xcơ-va. Không ai biết tại sao Ô-lếch bị bắt, nhưng sau đó các nhà phân tích của MI5 đã nghi rằng An-đrích A-mét, một quan chức CIA đã bán bí mật cho KGB. Trong nhiều tuần liên tục,Ô-lếch bị thẩm vấn bởi các chuyên gia dày dạn kinh nghiệm của KGB. Mặc dù nghi ngờ Ô-lếch làm việc cho tình báo phương Tây, nhưng do không có bằng chứng xác đáng, nên tháng 6-1985 KGB cho phépÔ-lếch trở về đoàn tụ với gia đình. Tất nhiên, mọi hành động của Ô-lếch vẫn bị KGB giám sát.

Ô-lếch đã cố gắng liên lạc với MI6. Một kế hoạch giải cứu Ô-lếch được vạch ra. Một buổi sáng năm 1985, như thường lệ, Ô-lếch rời khỏi căn hộ của mình đi thể dục. Sau khi cắt đuôi thành công, Ô-lếch nhảy lên tàu tới biên giới Phần Lan. Ở địa điểm quy ước, một chiếc xe chờ sẵn. Người ta quấn Ô-lếch vào trong một tấm thảm giữ nhiệt, rồi cho vào cốp sau của xe. Thoát khỏi sự kiểm tra của biên phòng Liên Xô, chiếc xe chạy sang lãnh thổ Phần Lan. Sau đó, Ô-lếch tiếp tục được đưa tới Na Uy trước khi lên máy bay sang Anh. Sáu năm sau, vợ và con Ô-lếch cũng được đón sang Anh khi đang đi nghỉ ở A-déc-bai-dan.

Tại Anh, Ô-lếch đã viết một số cuốn sách và nhiều bài báo về KGB. Tuy được MI6 đánh giá cao và trọng vọng, nhưng cũng như nhiều điệp viên KGB phản bội khác, Ô-lếch thường xuyên phải sống trong nỗi sợ hãi không tên, đặc biệt là sau sự kiện ngày 2-11-2007, ông phải đưa tới bệnh viện cấp cứu và bị bất tỉnh tới 34 giờ. Tuy được chữa trị, nhưng hiện tại điệp viên hai mang này vẫn bị liệt một phần cơ thể. Nguyên nhân, theo Ô-lếch có thể là hậu quả của một nỗ lực ám sát bằng chất độc. Tuy nhiên, đó mới chỉ là phỏng đoán và tung tích của Ô-lếch hiện vẫn được coi là "tài liệu" tuyệt mật của MI6.

(Theo HNM)