Thông điệp cứng rắn

Khởi tạo bởi : diembao |  Đăng bởi : tinkinhte  | Cập nhật: 10/12/2009 19:54

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Với 25 phiếu thuận, 3 phiếu chống và 6 phiếu trắng (một thành viên vắng mặt), ngày 27-11, Ban Giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) gồm 35 thành viên đã thông qua nghị quyết do nhóm P5+1 (gồm 5 nước Ủy viên Thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc là Anh, Trung Quốc, Pháp, Nga và Mỹ cùng với Đức) soạn thảo, lên án việc I-ran bí mật xây dựng cơ sở làm giàu u-ra-ni thứ hai gần thành phố linh thiêng Côm.

Ban lãnh đạo Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) bỏ phiếu thông qua nghị quyết lên án I-ran.

Đây là nghị quyết đầu tiên về I-ran được Ban Giám đốc IAEA đồng thuận trong gần 4 năm qua, phản ánh một thông điệp cứng rắn của cộng đồng quốc tế trước việc nước Cộng hòa Hồi giáo này bí mật theo đuổi chương trình hạt nhân. Nghị quyết kêu gọi I-ran công khai hơn nữa chương trình hạt nhân sau khi đề nghị I-ran không cản trở cuộc điều tra của IAEA, tuân thủ các yêu cầu của Hội đồng Bảo an (HĐBA) về đình chỉ hoạt động làm giàu u-ra-ni cũng như việc xây dựng nhà máy này.

Hiện chưa rõ nghị quyết này có đồng nghĩa với việc Trung Quốc và Nga sẽ ủng hộ các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc mà phương Tây có thể áp dụng nếu như I-ran không sớm giải tỏa các mối quan ngại về tham vọng hạt nhân của mình hay không, nhưng những phản ứng sau đó của Tê-hê-ran đã không khiến cho tình hình lắng dịu. Ngày 27-11, Bộ Ngoại giao I-ran đã phản đối nghị quyết của IAEA và cho rằng, bản nghị quyết là "hành động giả tạo và vô dụng". Trong khi đó, Giáo chủ theo đường lối cứng rắn của I-ran, ông A.Kha-ta-mi tuyên bố, chính quyền của Tổng thống Ma-mút A-ma-đi-nê-giát sẽ tự sản xuất nguyên liệu riêng để phục vụ lò phản ứng nghiên cứu y học ở thủ đô Tê-hê-ran nếu IAEA không cung cấp nhiên liệu hạt nhân. Ông cũng cảnh báo các cường quốc rằng, I-ran sẽ không bị khuất phục hay dao động trước sự "mua chuộc" để từ bỏ quyền sở hữu công nghệ hạt nhân…

Rõ ràng, lo ngại của một số nhà quan sát rằng, bản nghị quyết sẽ làm nảy sinh nhiều yếu tố tiêu cực cho cuộc khủng hoảng hạt nhân ở quốc gia Hồi giáo này, là có cơ sở. Bởi trước đó, Đại sứ I-ran tại IAEA, ông A.A.Xôn-ta-ni-en đã cảnh báo, sự hợp tác với IAEA của I-ran "sẽ giảm xuống mức tối thiểu" nếu cơ quan này thông qua nghị quyết lên án và sẽ "hủy hoại bầu không khí xây dựng hiện nay".

Thực tế, xoay quanh cuộc khủng hoảng hạt nhân tại I-ran, gần đây đã xuất hiện nhiều yếu tố cản trở tiến trình hợp tác, đàm phán để đi đến giải pháp cuối cùng. Một trong những nguyên nhân quan trọng ấy là lòng tin chưa được các bên tạo dựng. Mặc dù chính quyền của Tổng thống M.A-ma-đi-nê-giát đã nhiều lần tuyên bố, việc sử dụng và phát triển công nghệ hạt nhân là vì mục đích hòa bình, nhưng các nước phương Tây, đứng đầu là Mỹ, luôn lo ngại I-ran có thể làm giàu u-ra-ni ở mức cao hơn để chế tạo bom nguyên tử. Bởi vậy, đề xuất do Giám đốc IAEA, ông M.En Ba-ra-đây soạn thảo, yêu cầu Tê-hê-ran đưa u-ra-ni ra nước ngoài làm giàu ở mức độ cao hơn để phục vụ lò phản ứng hạt nhân dân sự, nhanh chóng được nhóm P5+1 nhất trí.

Tuy nhiên, Tê-hê-ran lại muốn có vòng đàm phán thứ hai để thảo luận những cân nhắc về kinh tế, kỹ thuật và nhiều yếu tố khác, đặc biệt điều khoản nhằm bảo đảm I-ran có được nhiên liệu hạt nhân. Các quan chức hàng đầu của Chính phủ I-ran, ngày 24-11, tuyên bố, Tê-hê-ran sẵn sàng gửi u-ra-ni đã được làm giàu ở cấp độ thấp ra nước ngoài với điều kiện các cường quốc phải đồng thời đổi cho I-ran nhiên liệu hạt nhân đã được làm giàu cấp độ cao hơn và hoạt động trao đổi phải diễn ra trong lãnh thổ quốc gia Trung Cận Đông này. Tất cả những diễn biến này cho thấy, niềm tin giữa I-ran và phương Tây là rất mong manh trong quá trình đàm phán.

Sự kiện IAEA thông qua nghị quyết lên án I-ran đã được Tê-hê-ran liệu trù trước. Cuộc tập trận kéo dài 5 ngày (từ 22 đến 26-11) vừa qua tại I-ran, với sự tham gia của lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo, các lực lượng vũ trang chính quy, diễn ra trên một diện tích lớn đến 1/3 lãnh thổ, trải khắp các khu vực miền Trung, miền Tây và miền Nam nước này là câu trả lời trước với nghị quyết của IAEA. Tiến hành cuộc tập trận, chính quyền của Tổng thống M.A-ma-đi-nê-giát phát đi thông điệp rằng, quốc gia này có khả năng ứng phó với nguy cơ bị tấn công và có thể bảo vệ các cơ sở hạt nhân trước nguy cơ bị không kích.

 Với việc IAEA thông qua nghị quyết lên án I-ran, một lần nữa bầu không khí Trung Đông và Vùng Vịnh lại nóng lên và cuộc khủng hoảng hạt nhân ở I-ran vẫn sẽ còn bế tắc.

(Theo Trung Hiếu // Hanoimoi Online)