Chiến lược phấn đấu đến năm 2010, kim ngạch xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ (TCMN) phải đạt 1,5 tỷ USD là có khả năng thực hiện được. Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế để đạt được chỉ tiêu này, nhất là trong bối cảnh khó khăn như hiện nay thì thời gian tới cần có sự liên kết giữa các cơ quan quản lý nhằm kết hợp hài hòa và tối ưu hóa các nguồn lực cho phát triển ngành hàng này. Trong đó, các DN rất cần sự hỗ trợ kịp thời từ Chính phủ thông qua các chương trình bảo tồn làng nghề, khuyến công và xây dựng hạ tầng cơ sở.
* Ngành có giá trị xuất khẩu cao nhất: Sản phẩm TCMN là mặt hàng có truyền thống lâu đời của Việt Nam, được xuất khẩu khá sớm so với các mặt hàng khác, đã đóng góp tích cực vào kim ngạch xuất khẩu của cả nước, đồng thời có một vai trò quan trọng trong giải quyết một số vấn đề kinh tế xã hội tại nông thôn. Các mặt hàng TCMN có mức độ tăng trưởng khá cao trong những năm qua, bình quân khoảng 20%/ năm, với kim ngạch xuất khẩu 300 triệu USD trong năm 2004 và đạt hơn 750 triệu USD vào năm 2007, năm 2008 mặc dù bị tác động ít nhiều của suy thoái kinh tế toàn cầu nhưng kim ngạch xuất khẩu cũng đã đạt gần 1 tỷ USD. Thời gian qua, thị trường xuất khẩu hàng TCMN ở nước ta ngày càng được mở rộng, ngoài các nước chủ yếu như Mỹ, Nga, Nhật Bản, Anh, Pháp, Đức, Hàn Quốc, Đài Loan... Hiện hàng TCMN Việt Nam đã có mặt tại 163 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, đây cũng là mặt hàng có tiềm năng tăng trưởng xuất khẩu rất lớn.
Theo Bộ Công Thương, kim ngạch xuất khẩu hàng TCMN trong những năm qua tuy không lớn nhưng có vai trò quan trong chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông thôn, là ngành nghề thu hút nhiều lao động tham gia làm hàng xuất khẩu, góp phần xóa đói giảm nghèo ở nông thôn. Mặc dù ngành TCMN có kim ngạch xuất khẩu không cao so với nhiều mặt hàng xuất khẩu khác, nhưng hàng mỹ nghệ lại mang về cho đất nước nguồn ngoại tệ có một tỷ trọng rất cao trong kim ngạch xuất khẩu của mình. So với một số mặt
hàng khác như may mặc, gỗ và giày da do nguyên liệu đều phải nhập khẩu từ nước ngoài giá trị gia tăng của các ngành này chủ yếu là chi phí gia công và khấu hao máy móc thiết bị, cho nên giá trị thực thu ngoại tệ mang về cho đất nước chỉ chiếm một tỷ trọng từ 5-20% trong tổng giá trị kim ngạch nhập khẩu. Theo tính toán, hàng TCMN sản xuất chủ yếu bằng nguồn nguyên liệu sẵn có trong nước, nguyên phụ liệu nhập ước tính chỉ chiếm từ 3 - 3,5% giá trị xuất khẩu. Mặc dù tiềm năng xuất khẩu hàng TCMN Việt Nam là rất lớn, nhưng tính bền vững chưa cao. Do quy mô sản xuất nhỏ nên các doanh nghiệp sản xuất hàng TCMN Việt Nam khó đáp ứng được những đơn đặt hàng lớn của nước ngoài, chưa tạo dựng được sự tin cậy đối với bạn hàng trong những hợp đồng lớn. Điều này dễ thấy khi bạn hàng tìm đến các đối tác khác mạnh hơn về quy mô, vốn, công nghệ... Ngoài ra, một trong những nguyên nhân làm giảm tính cạnh tranh của hàng TCMN Việt Nam là các doanh nghiệp đầu tư quá ít cho nghiên cứu thị trường, nhất là thị trường dành cho tạo mẫu và thiết kế. Hệ quả là rất nhiều hàng TCMN Việt Nam không có những công cụ rõ rệt và chưa hướng vào một thị trường cụ thể để chiếm lĩnh nó. Đơn cử với thị trường Nhật Bản, do ít thay đổi về mẫu mã, nên sức hấp dẫn của hàng TCMN Việt Nam vào thị trường này giảm đi nhiều. lượng sản phẩm. Nhật Bản hiện là thị trường chiếm đến gần 30% lượng hàng TCMN xuất khẩu của Việt Nam. Các chuyên gia đến từ nước này khuyến cáo, các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất hàng TCMN Việt Nam cần phải chuyên nghiệp hơn nếu muốn thâm nhập sâu vào những thị trường khó tính.
* Cần phát huy thế mạnh từ các làng nghề
Theo thống kê của các cơ quan chức năng, những năm gần đây, Hoa Kỳ có nhu cầu nhập khẩu khoảng 13 tỷ USD/năm hàng TCMN. Tuy nhiên, xuất khẩu hàng TCMN của Việt Nam năm 2005 vào Hoa Kỳ chỉ chiếm 1,5% kim ngạch nhập khẩu của nước này. Năm 2006, Việt Nam xuất khẩu vào thị trường Hoa Kỳ khoảng 77 triệu USD hàng TCMN, trong đó 36,8% là hàng gốm sứ, tăng 27,6% so với năm 2005 và gấp 7 lần so với năm 2002. Việt Nam đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2010 sẽ nâng tỷ lệ kim ngạch xuất khẩu hàng TCMN vào Hoa Kỳ lên 3% (đạt kim ngạch 0,4 tỷ USD). Trong khi đó, thị trường EU cũng có nhu cầu rất lớn về mặt hàng này. Theo các chuyên gia, thị trường EU trong những năm qua đã nhập khẩu khoảng 7 tỷ USD và Việt Nam cũng đã chiếm được 5,4% kim ngạch nhập khẩu trong số đó. Bộ Công Thương nhận định, trong tương lai, EU sẽ là thị trường hứa hẹn của hàng TCMN Việt Nam. Vì vậy, mục tiêu phấn đấu đến năm 2010 sẽ nâng tỷ lệ này lên trên 6,4% (đạt kim ngạch trên 600 triệu USD). Theo Bộ Công Thương, ngoài việc phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Bộ Tài Chính và các địa phương để giải quyết về vấn đề nguyên liệu, tài chính, mặt bằng sản xuất kinh doanh thì vấn đề đẩy mạnh xúc tiến XK vào một số thị trường trọng điểm sẽ là khâu đột phá để tăng kim ngạch XK trong thời gian tới. Cụ thể như, Hoa Kỳ, mỗi năm NK tới 13 tỉ USD, Việt Nam không chỉ chiếm ở con số 1,5% kim ngạch NK của nước này mà phải là 400 triệu USD vào năm 2010; Thị trường EU, mỗi năm NK khoảng 7 tỉ USD, Việt Nam cũng chỉ chiếm 5,4% trong số kim ngạch đó, đến năm 2010 chúng ta phải XK vào đây 600 triệu USD; Nhật Bản: mỗi năm NK khoảng 2,9 tỉ USD, nhưng Việt Nam chỉ khiêm tốn chiếm 1,7% kim ngạch NK đó, mục tiêu năm 2010 sẽ phải đưa lên trên 4% với kim ngạch khoảng 150 triệu USD.Thị trường Trung Đông là khu vực tiềm năng, mấy năm gần đây các DN cũng đã thực hiện nhiều hoạt động xúc tiến thương mại, nhưng chưa đẩy mạnh XK được. Trong thời gian tới, đây vẫn là thị trường ngỏ để các DN tiếp tục thâm nhập Như vậy, việc mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm TCMN với kim ngạch xuất khẩu 1,5 tỷ USD hàng TCMN vào năm 2010 là điều có khả năng đạt được .
Muốn vậy, các DN sản xuất hàng TCMN nên chủ động liên kết lại xây dựng làng nghề hoặc cụm sản xuất TCMN. Mỗi cụm hay làng nghề có thể do 5-10 doanh nghiệp cộng tác thành lập, hỗ trợ lẫn nhau trong hoạt động sản xuất kinh doanh như chia sẻ các hợp đồng lớn hoặc phân công phân khúc sản xuất. Tận dụng và phát huy hết công năng cơ sở vật chất và năng suất của máy móc thiết bị tại các đơn vị. Bổ sung lẫn nhau và ổn định việc làm cho lực lượng lao động. Thông qua cụm sản xuất hoặc làng nghề để phô trương khả năng sản xuất, nâng tính phong phú đa dạng sản phẩm thu hút sự quan tâm và lòng tin của người mua hàng. Theo Chủ tịch Hiệp hội xuât khẩu hàng TCMN, thời gian tới cần có sự liên kết giữa các cơ quan quản lý nhằm kết hơp hài hòa và tối ưu hóa các nguồn lực cho phát triển ngành này.
Chiến lược phấn đấu đến năm 2010, kim ngạch xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ (TCMN) phải đạt 1,5 tỷ USD là có khả năng thực hiện được. Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế để đạt được chỉ tiêu này, nhất là trong bối cảnh khó khăn như hiện nay thì thời gian tới cần có sự liên kết giữa các cơ quan quản lý nhằm kết hợp hài hòa và tối ưu hóa các nguồn lực cho phát triển ngành hàng này. Trong đó, các DN rất cần sự hỗ trợ kịp thời từ Chính phủ thông qua các chương trình bảo tồn làng nghề, khuyến công và xây dựng hạ tầng cơ sở.
Trong khi, hầu hết các nền kinh tế trên thế giới đều tăng trưởng âm. VN vẫn là 1 trong 13 nền kinh tế tăng trưởng dương. Nhìn chung hầu hết các ý kiến vẫn nhận định, năm 2009, Chính phủ có thể kiềm chế lạm phát dưới 10%. Bội chi ngân sách cũng là điều rất nhiều chuyên gia tỏ ra lo ngại. Quốc hội đã phải thông qua bộ chi ngân sách năm 2009 là 7%. Để kéo trở lại 5% cũng phải mất một thời gian dài và là cả một vấn đề. Việc miễn giảm thuế, giãn nợ cũng đang đặt ra nhiều khó khăn trong bảo đảm nguồn thu, cân đối vĩ mô.
Bộ phận nghiên cứu toàn cầu của Standard Chartered vừa có bản báo cáo, đánh giá về khả năng thực hiện một số mục tiêu kinh tế chủ chốt của Việt Nam trong năm 2009, trong đó đưa ra một số dự báo về tăng trưởng kinh tế và mục tiêu kiềm chế thâm hụt thương mại.
Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) đã công bố báo cáo kinh tế hàng năm, trong đó có đưa ra dự báo cho nền kinh tế Việt Nam năm 2009 theo 3 kịch bản.
Theo báo cáo 6 tháng đầu năm của Viện kinh tế quốc gia: Xuất khẩu khá thấp trong những tháng đầu năm nay do tác động tiêu cực của cuộc khủng hỏang tòan cầu, và chưa có dấu hiệu lạc quan. Xuất khẩu được dự đóan là sẽ sụt giảm 12,2% trong năm nay do nhu cầu thế giới giảm và giá quốc tế thấp hơn.
Mặc dù Thống đốc Ngân hàng Nhà nước công bố việc luật pháp nghiêm cấm đảo nợ khi thực hiện hỗ trợ lãi suất, nhưng không loại trừ khả năng tình trạng đó có thể diễn ra, bởi nhiều doanh nghiệp đã vay với lãi suất 18-20% trong thời kỳ lạm phát cao vào đầu năm 2008 chỉ cần được đảo nợ bằng nhiều thủ đoạn hợp pháp, với lãi suất chỉ bằng 1/3 thì đã sung sướng lắm rồi (!).
Ngày 13-4, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thị Hồng đã chủ trì cuộc họp với các sở, ngành và hiệp hội về tình hình xuất nhập khẩu năm 2008 và bàn biện pháp thực hiện kế hoạch tăng trưởng xuất khẩu năm 2009 đạt 16,5%
Theo thông tin từ Website Chính phủ, ngày 9/4/2009, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định 457/QĐ-TTg phê duyệt kế hoạch vay và trả nợ nước ngoài năm 2009.
Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam dự báo, xuất khẩu cà phê Việt Nam trong năm 2009 ước đạt 980 nghìn tấn với giá trung bình khoảng 1.800 USD/T, tương đương với kim ngạch khoảng 1,764 tỉ USD, giảm 8,6% về lượng và giảm 17,4% về trị giá so với năm 2008.
Ông Nguyễn Tôn Quyền – chủ tịch hiệp hội Gỗ và lâm sản Việt Nam cho biết: Hiện nay ngành xuất khẩu gỗ đang gặp rất nhiều khó khăn, đa số các doanh nghiệp mới có hợp đồng đến tháng 4 thôi, còn tháng 5, tháng 6 trở đi đang phải đi tìm. Khó khăn lớn nhất là thị trường xuất khẩu sản phẩm gỗ sẽ bị thu hẹp. Đồ gỗ nội thất và bàn ghế ngoài trời vào Mỹ và EU sẽ giảm từ 30 – 35% và có những hợp đồng đã ký sẽ bị hoãn hoặc dừng hẳn.
Sản lượng cao su của Thái Lan và Indonesia, hai nước sản xuất cao su tự nhiên lớn nhất thế giới, sẽ không tăng trong năm nay và có thể tăng nhẹ trong năm tới.
Năm 2008, mặc dù khủng hoảng kinh tế ảnh hưởng nghiêm trọng tới hoạt động nhập khẩu Nông Lâm Thủy sản nói chung của Hoa Kỳ, nhưng xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam sang Hoa Kỳ vẫn thu được những thắng lợi nhất định. Tuy nhiên, bước sang năm 2009, dự báo xuất khẩu sản phẩm gỗ sang Hoa Kỳ sẽ gặp khó khăn hơn nhiều so với những năm trước đây.
Chiều 26-2, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Thanh Cung đã có buổi làm việc với Cục Thuế tỉnh về kế hoạch hoạt động năm 2009. Theo đánh giá, năm 2009 là năm xuất hiện nhiều khó khăn, thách thức đối với doanh nghiệp do tình hình suy thoái kinh tế tác động đến hoạt động sản xuất và xuất khẩu.
Mục tiêu chủ yếu của Quy hoạch phát triển Vành đai kinh tế ven biển Vịnh Bắc Bộ (VĐKT) đến năm 2020 vừa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt là: Phát triển Vành đai thành khu vực kinh tế năng động; kết nối với 2 hành lang kinh tế Việt- Trung và khu vực biển Nam Trung Quốc, tạo điều kiện mở rộng hiệp thương, hợp tác phát triển với Trung Quốc, ASEAN một cách chủ động, hiệu quả.
Các giải pháp nhằm duy trì sản xuất, tăng trưởng kinh tế và đảm bảo việc làm cho người lao động phải được ngành Dệt May quan tâm hàng đầu trong năm 2009