Thủ tục hải quan năm 2009: Cửa đã "rộng"

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Những biến động đầy thách thức của nền kinh tế thế giới trong năm 2008, những khó khăn nội tại của kinh tế Việt Nam đã tác động đến cộng đồng DN. Làm thế nào để góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh của DN, mở rộng sản xuất và xuất nhập khẩu là mục tiêu luôn được đặt ra đối với ngành Hải quan. Mục tiêu đó lại tiếp tục được ngành Hải quan quan tâm chú trọng đề ra nhiều giải pháp thiết thực hơn trong năm 2009, bởi cộng đồng DN đang rất cần những chia sẻ, trợ giúp để có thể nâng cao sức cạnh tranh trên thương trường.

Với phương châm "Hải quan là bạn đồng hành cùng DN", năm 2008 ngành Hải quan đã thực hiện nhiều giải pháp tiếp tục tạo thuận lợi cho các hoạt động thương mại, đầu tư. Ngành đã xác định công tác hiện đại hóa, đổi mới các hoạt động nghiệp vụ là nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu để vừa nâng cao năng lực quản lý trước yêu cầu phát triển hội nhập, vừa tạo thuận lợi cho hoạt động giao lưu thương mại. Cùng với việc hoàn thành nhiệm vụ thường xuyên, năm 2008 là năm đầu tiên triển khai "Kế hoạch cải cách, phát triển, hiện đại hóa hải quan giai đoạn 2008-2010" với 4 đề án: Phát triển công nghệ thông tin; Nâng cao năng lực công tác kiểm soát hải quan; Tăng cường công tác kiểm tra sau thông quan và Tăng cường công tác quản lý giá tính thuế.

Một trong những điểm nhấn của năm 2008 là thủ tục hải quan điện tử tiếp tục được chuyển sang thực hiện thí điểm giai đoạn 2 với hiệu quả, lợi ích mang lại rõ rệt hơn cho DN, được DN đánh giá cao. Quy trình thủ tục hải quan điện tử đã bao trùm hầu hết các khâu trước, trong và sau thông quan. Không chỉ có vậy, thủ tục hải quan điện tử đã được mở rộng thực hiện đối với hàng gia công, nhập nguyên liệu sản xuất hàng xuất khẩu, hàng hóa XNK chuyển cửa khẩu. Điểm đáng mừng là DN được giảm bớt giấy tờ phải nộp so với thủ tục hải quan truyền thống (chỉ phải nộp tờ khai đối với hàng thuộc luồng Xanh; hàng thuộc luồng Vàng và Đỏ chỉ phải nộp các chứng từ do Hải quan yêu cầu thay vì phải nộp toàn bộ hồ sơ như trước; nộp hồ sơ thanh khoản điện tử với số lượng giảm hẳn so với thủ tục truyền thống). Hơn nữa, thời gian thông quan trung bình được rút ngắn: hàng thuộc luồng Xanh là 5 - 10 phút, luồng Vàng từ 20 - 30 phút, chi phí giảm hẳn so với trước. Đặc biệt thủ tục hải quan điện tử đã giảm sự tiếp xúc giữa DN và công chức hải quan, qua đó góp phần giảm sách nhiễu, phiền hà, tiêu cực của Hải quan.

Hình thức khai báo từ xa cũng đã được triển khai trong toàn ngành với chất lượng cao hơn. Số lượng tờ khai khai báo từ xa và khai điện tử trên toàn quốc chiếm hơn 67% trên tổng số tờ khai đăng ký. Đây là phương thức tạo tiền đề thuận lợi để ngành Hải quan tiến tới mở rộng thủ tục hải quan điện tử trong thời gian tới.

Cùng với những biện pháp trực tiếp, những cải tiến trong công tác quản lý như ứng dụng CNTT trong quản lý hải quan hiện đại (đặc biệt là đối với hàng gia công, nhập sản xuất xuất khẩu) cũng có tác dụng gián tiếp tạo ra cơ chế minh bạch, thuận lợi trong các thao tác của DN liên quan đến công tác hải quan, từ đó giúp DN tiết kiệm thời gian, công sức để đầu tư cho các hoạt động mở rộng kinh doanh sản xuất.

Bên cạnh đó, trong năm 2008 ngành Hải quan đã triển khai các biện pháp tạo cơ chế thuận lợi cho hoạt động của các đại lý hải quan - cầu nối giữa Hải quan và DN. Đã có 52 đại lý hải quan đăng ký hoạt động, trong đó đã xây dựng được 7/10 đại lý hải quan mẫu tại các Cục Hải quan: Hà Nội, Hải Phòng, TP HCM. Đội ngũ đại lý hải quan được mở rộng sẽ là lực lượng chuyên nghiệp, trợ giúp cho thủ tục hải quan được thực hiện thuận lợi, tránh được những sai sót không đáng có, và quan trọng hơn là phù hợp với thông lệ của mô hình quản lý hải quan hiện đại.

Với những nỗ lực của toàn ngành, năm 2008 khoảng 3,3 triệu tờ khai XNK đã được thông quan thuận lợi, tăng 15% so với năm 2007, đạt kim ngạch hơn 134 tỷ USD. Nhờ khơi luồng hàng hóa XNK, số thu ngân sách của ngành Hải quan đạt khoảng 121.000 tỷ đồng, tăng 42,2% so với số thu của năm 2007, bằng 143,2% so với dự toán và đạt 134,4% so với kế hoạch phấn đấu.

Bước sang năm 2009, năm được coi là có nhiều thách thức đối với nền kinh tế và cộng đồng DN Việt Nam trước tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới, ngành Hải quan tiếp tục triển khai nhiều biện pháp cải cách tạo thuận lợi hơn nữa cho hoạt động XNK và đầu tư, đặc biệt là đẩy mạnh xuất khẩu. Phó Tổng cục trưởng TCHQ Nguyễn Ngọc Túc khẳng định, nhóm nhiệm vụ hàng đầu sẽ được triển khai trong năm 2009 là đẩy mạnh triển khai công tác hiện đại hóa hải quan. Tin vui đối với DN là ngành Hải quan sẽ tập trung các nguồn lực triển khai mở rộng thủ tục hải quan điện tử tại các địa bàn trọng điểm như Cục Hải quan Đồng Nai, Bình Dương, Lạng Sơn, Hà Nội, Đà Nẵng. Ngành sẽ tiếp tục hoàn thiện các nội dung đã triển khai hiện nay và mở rộng thực hiện đối với các loại hình như: tiếp nhận và xử lý thông tin khai báo trước khi hàng đến, quản lý hàng hóa XNK của các DN chế xuất, hàng hóa kinh doanh tạm nhập - tái xuất, chương trình thương nhân ưu tiên đặc biệt. Trong đó cơ sở pháp lý đối với thủ tục hải quan điện tử sẽ tiếp tục được hoàn thiện, bổ sung các quy định hướng dẫn nghiệp vụ trong quá trình triển khai thủ tục hải quan điện tử cho phù hợp với yêu cầu thực tế. Xây dựng mô hình thông quan điện tử dựa trên nền tảng hài hòa cho cả thủ tục hải quan thủ công và thủ tục hải quan điện tử, phù hợp với thực tế và thuận lợi cho việc mở rộng. Bên cạnh đó hoàn thiện hệ thống CNTT (như cơ sở hạ tầng mạng, đường truyền, an ninh an toàn, phần cứng, phần mềm... để đáp ứng yêu cầu mở rộng thủ tục hải quan điện tử.

Cùng với việc mở rộng thủ tục hải quan điện tử, trong năm tới thủ tục hải quan nói chung cũng sẽ được tạo thuận lợi hơn với việc Ngành sẽ mở rộng và từng bước nâng cao mức độ tự động hóa các ứng dụng CNTT trong nghiệp vụ hải quan. Cụ thể sẽ tăng nhanh lưu lượng khai hải quan từ xa và khai hải quan điện tử, phấn đấu năm 2009 đạt tỷ lệ áp dụng đối với 80% trên tổng số tờ khai XNK.

2009 cũng là năm ngành Hải quan tiếp tục triển khai các giải pháp mạnh mẽ hơn để cải cách thủ tục hành chính về Hải quan với 5 mục tiêu, trước hết là nâng cao nhận thức và trách nhiệm của công chức hải quan về mục tiêu, yêu cầu cải cách thủ tục hải quan, về quan hệ hợp tác giữa Hải quan và DN. Bộ phận tuyên truyền, hỗ trợ cung cấp thông tin cho người khai hải quan sẽ được củng cố hoàn thiện, đồng thời duy trì có hiệu quả cơ chế một cửa, đối thoại với DN để giải quyết kịp thời các vướng mắc của DN và người dân. Biện pháp được các DN quan tâm là ngành Hải quan sẽ nghiên cứu giảm tỷ lệ kiểm tra thực tế hàng hóa XNK, đồng thời tăng hiệu quả việc kiểm tra phát hiện vi phạm đối với trường hợp phải kiểm tra hồ sơ, kiểm tra thực tế hàng hóa. Ngoài ra, sẽ tăng cường kiểm tra, hướng dẫn nghiệp vụ hải quan, chấn chỉnh kịp thời lệch lạc, sai phạm của công chức hải quan các cấp, hạn chế tình trạng gây khó khăn, phiền hà cho DN.

Với những giải pháp thiết thực của ngành Hải quan, năm 2009 hoạt động sản xuất XNK, đầu tư của cộng đồng DN sẽ được tạo thuận lợi hơn nữa, góp phần vào sự ổn định phát triển kinh tế của đất nước.

(Theo dddn)