Tết của người Nhật

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Không giống như các nước châu Á khác, người Nhật tổ chức lễ hội mừng năm mới vào dịp Tết Dương lịch với rất nhiều tập tục, nghi lễ độc đáo và khá thú vị...

Để chuẩn bị đón Tết ở Nhật Bản, trước cửa nhà thường treo shimenawa. Bên cạnh cửa ra vào một số căn nhà lớn hoặc cơ quan còn đặt kadomatsu, tức là 3 ống tre tươi vát chéo cùng một vài cành thông. Đặt như vậy làm gì?  Làng Yasaka, thuộc tỉnh Nagano, trung bộ Nhật Bản hiện vẫn giữ nghi lễ làm kadomatsu, gọi là lễ matsumukae. Tại làng này, khi gần Tết, dân làng lên núi cắt cành thông để làm kadomatsu. Số đoạn trên cành thông phải lẻ chứ không được chẵn bởi theo quan niệm của dân làng, hạnh phúc không thể chia được và cứ mãi mãi tiếp tục, chỉ có nỗi bất hạnh mới chia được để chấm dứt. Dùng cành thông vì dù trong mùa đông, thông vẫn xanh tươi, tượng trưng sự thanh khiết và sức sống, đồng thời lá thông sắc nhọn có thể diệt trừ ma quỷ. Kadomatsu có hình giống cái thang để thần Toshigami xuống hạ giới. Kadomatsu của làng Yasaka còn kèm theo yasu, tức là bát bằng rơm đựng cơm cá, dâng lên vị thần để năm sau mong được mùa.

 
Đền thờ ở thị xã Kano, thuộc tỉnh Yamaguchi, phía tây Nhật Bản, là nơi in quẻ cho khoảng 3.000 đền chùa trên toàn quốc. Nghe nói quẻ của đền Kano rất linh thiêng. Rút quẻ vốn là để nghe phán xét của vị thần. Vì thế dù rút được quẻ hung đi chăng nữa thì trong đó cũng có lời khuyên hay bài học. Người Nhật có tập quán khi rút được quẻ lành thì mang về, nếu rút phải quẻ hung thì buộc lên cành cây như một lời hứa với vị thần rằng sẽ cố gắng hành động theo lời khuyên của thần. Rút quẻ vốn không phải là sự cầu xin của cá nhân mà là hành động của cả tập thể để mong bình yên xóm làng hoặc cầu có đủ nước cho mùa màng. Rút quẻ ở Nhật có nguồn gốc từ việc xóm làng bói xem năm mới có được mùa hay không, và tùy theo phán xét của vị thần, cả làng sẽ quyết định làm gì trong năm mới. 
 
Nhật Bản là một nước có nền văn hóa trồng lúa, nên đầu năm rút quẻ hoặc bói may rủi là để cầu mùa màng tốt và có sức khỏe. Một nghi lễ có ý nghĩa bói mùa màng như vậy là lễ đốt giàn hỏa Dondo ở làng Kuni, thuộc tỉnh Gunma ở phía bắc Tokyo. Lễ Dondo bắt đầu bằng việc cắt gỗ sinboku, tức gỗ cây thần dùng để làm cột trụ cho giàn hỏa dondo. Gỗ sinboku lấy từ cây linh sam, một loại cây to, dù bị tuyết phủ trong mùa đông vẫn xanh tươi. Người ta phủ rơm quanh gỗ sinboku rồi treo dây thừng shimenawa và các vòng wakazari. Buổi tối, dân làng gồm cả già trẻ đi từng nhóm ra đồng. Giữ trọng trách đốt sinboku cũng là trẻ em. 
 
Người Nhật cho rằng, theo khói này vị thần năm mới về trời. Và dân làng Kuni có quan niệm chính lúc đó, vị thần sẽ đưa ra lời khuyên cho năm mới. Lúc đốt, nếu khói ùn ùn bay lên theo chiều thẳng đứng thì có nghĩa là năm đó được mùa. Ngoài ra chúng tôi treo hình lật đật daruma để phù hộ buôn bán phát đạt, treo chữ khai bút đầu năm kakizome để mong viết chữ đẹp và học giỏi. Cũng có người xua khói vào mình để có sức sống của vị thần và để có sức khỏe tốt.
 

(Nguồn: toiyeunhatban)