Tìm hiểu thị trường Ma-rốc: Một số thông tin hữu ích

 I. Đôi nét về người tiêu dùng Ma-rốc

Mặc dù người Ma-rốc ngày càng mở cửa đối với văn hoá phương Tây nhưng  nước này vẫn còn nghèo, do vậy phần lớn người tiêu dùng không thể mua nhiều sản phẩm đóng gói hoặc nhập khẩu. Ứớc tính chỉ có 10% dân Ma-rốc tương đương với 3 triệu người chủ yếu sống ở các khu đô thị có thu nhập đủ để thường xuyên mua thực phẩm nhập khẩu.

Ma-rốc có khoảng 31,1 triệu dân, tỷ lệ tăng trưởng ước đạt 1,6 % năm 2005. Mỗi hộ gia đình dành khoảng 35% ngân sách cho việc mua lương thực thực phẩm.

Những thực phẩm đóng gói ngày càng được người tiêu dùng Ma-rốc trong các khu đô thị chấp nhận. Nói chung, doanh thu bán hàng lương thực thực phẩm đóng gói đã đạt 3,73 tỷ USD trong năm 2004, tăng 5% so với năm 2003. Mặc dù người tiêu dùng có mức thu nhập trung bình và cao có sức mua lớn hơn tại các siêu thị nhưng nhóm này vẫn không thể thanh toán những mặt hàng thực phẩm giá cao. Là những người tiêu dùng nhạy cảm với vấn đề giá cả, người dân Ma-rốc có thể sẽ chọn mua loại sản phẩm không đóng bao.

Nhu cầu về thực phẩm tiện ích cao hơn trong những thành phố lớn của Ma-rốc như Casablanca, Rabat, Marrakech, Fès, Agadir và Tanger nhờ có hệ thống phân phối cấp hiện đại và nhờ có ngành công nghiệp du lịch phát triển.

Những người dân tại các vùng nông thôn chiếm 45% dân số nhìn chung không đủ tiền để mua hàng nhập khẩu và ít người có khả năng dùng hàng thực phẩm phương Tây.

Tại Ma-rốc, lĩnh vực bán lẻ hàng thực phẩm đã phát triển nhanh chóng trong 10 năm qua với việc mở nhiều đại siêu thị tại các thành phố lớn, đang làm thay đổi dần dần thói quen của đại bộ phận người tiêu thụ thành phố.

Các siêu thị ngày càng được mở rộng tại các khu đô thị còn các cửa hàng  bán lẻ thì không thể thâm nhập vào các vùng nông thôn do thu nhập của người dân thấp. Do vậy, các cửa hàng bán đồ gia vị độc lập vẫn còn khá phát triển tại Ma-rốc.

Hiện tại Ma-rốc có khoảng 20 đại siêu thị, 230 siêu thị cỡ nhỏ và khoảng 85000 cửa hàng gia đình độc lập.

II. Tập quán trong giao dịch thương mại tại Ma-rốc:

Tại Ma-rốc, ngôn ngữ sử dụng ở toà án là tiếng Arập, có nghĩa là việc khiếu kiện và các hành vi tố tụng được viết bằng tiếng A rập .

Việc sử dụng thành thạo tiếng Pháp trong giới doanh nghiệp và các cấp hành chính  là một thế mạnh chủ yếu đối với các nhà xuất khẩu và đầu tư nước ngoài. Bên cạnh ngôn ngữ thì tìm hiểu về cách giao tiếp ứng xử của người địa phương cũng rất quan trọng.

Cũng giống như phần lớn các nước A rập, tại Ma-rốc, việc tiếp xúc trực tiếp là một nhân tố quan trọng. Rất khó có thể tiến hành buôn bán hay ký kết hợp đồng mà không có trước các mối quan hệ thân thiết và hữu nghị. Do vậy, quan hệ trong công việc có đặc điểm gần giống như quan hệ bạn bè và nên có những buổi tiếp xúc công việc trong những bữa ăn trưa hoặc tối.                                                   

Chỉ như vậy, việc đàm phán mới có kết quả. Sự kiên nhẫn và linh hoạt sẽ là rất cần thiết cho tất cả những ai muốn làm việc tại Ma-rốc. Người Ma-rốc thường rất tin tưởng vào ý chí của thần thánh thể hiện bằng câu nói nổi tiếng: “In-Cha Allah” tức là “Nếu Thượng đế muốn như vậy”. Những thủ tục hành chính nặng nề đi liền với giờ giấc cao su thường kéo dài thêm thời hạn.

Một số chủ đề nói chuyện cần tránh như liên quan đến Đức Vua hoặc đạo Hồi vì người ta sẽ xem đây là vấn đề tế nhị nhất. Cũng không nên ăn, uống hoặc hút thuốc công khai trong tháng nhịn ăn Ramadan.

Vị trí của phụ nữ trong nền kinh tế Ma-rốc cũng đang có những biến động. Một luồng tư tưởng tích cực đang phát triển với cuộc cải cách mang tên Moudawana và đã có một Hiệp hội nữ doanh nhân Ma-rốc được thành lập. Tuy nhiên, tính đến tầm quan trọng trong cách ăn mặc và dáng điệu nói chung của người phụ nữ Ma-rốc thì phụ nữ nước ngoài nên mặc quần dài hoặc bộ quần áo nữ cùng một loại vải khi ở nước này.

Cuối cùng, việc sử dụng các đại lý thương mại Ma-rốc cũng có thể  là sự lựa chọn đúng đắn mang tính chiến lược. Những người trung gian này (người được uỷ quyền, người môi giới mua bán...) biết rất rõ thị trường trong nước và thành thạo tiếng A rập có thể giúp tránh được mọi sự hiểu nhầm hoặc cái bẫy mà một người nước ngoài chưa có kinh nghiệm có thể mắc phải. Trong một đất nước mà học thuyết quan hệ giữ vai trò quan trọng thì người ta sẽ dễ dàng hiểu được lợi ích của một người địa phương như vậy, tất nhiên trên cơ sở được lựa chọn kỹ càng.

Các rủi ro cần phòng ngừa:

Nụ cười của người Ma-rốc và sự thân mật với người đối thoại đôi khi làm cho ta quên mất một số điều bảo đảm cơ bản chẳng hạn về phương tiện thanh toán.

Việc thường xuyên cần đến một công ty tư vấn uy tín có thể giúp tránh được những thất vọng, chậm thanh toán có thể kéo dài đến 9 tháng chưa kể những nguy cơ không trả. Tương tự cũng cần đưa những vụ tranh chấp hợp đồng ra trọng tài để tránh các trở ngại tư pháp có thể nảy sinh.                                                            

Tuy nhiên, cũng cần biết rằng một số khó khăn có thể xuất hiện khi áp dụng lệnh thi hành (đôi khi buộc phải nhờ đến thẩm phán) và một số nhân viên toà án đôi khi vi phạm quy chế hành nghề. Vẫn còn nhiều vấn đề bất cập trong lĩnh vực thu hồi nợ, thẩm phán chưa quen với những tiến triển của luật pháp, quyền sở hữu trí tuệ và công nghiệp, tranh chấp đất đai, luật lao động và luật cạnh tranh.

Trong trường hợp tranh chấp, có thể xem xét hai phương thức giải quyết. Một toà án trong nước có thể thụ lý hồ sơ: trong trường  hợp này, thẩm quyền lãnh thổ thuộc về phía Ma-rốc và thẩm quyền thực tế phải xác định tuỳ thuộc vào tính chất và tổng số tiền tranh chấp. Cũng có thể đưa vụ kiện ra trước Trung tâm quốc tế chuyên giải quyết các tranh chấp đầu tư (CIRDRI)

III. Môi trường sống và làm việc tại Ma-rốc

          Khí hậu:

  Khí hậu của Ma-rốc rất khác nhau tuỳ theo từng vùng: có khí hậu Địa Trung Hải ở phía Bắc, Đại Tây Dương ở phía Đông và khí hậu sa mạc Xahara ở phía Nam. Chỉ những vùng ven biển mới có khí hậu ôn đới. Có thể nhận thấy những chênh lệch về khí hậu đáng kể trong cùng một ngày.

Vào mùa đông, khí hậu các vùng miền núi phía Nam thường lạnh và ẩm ướt, tuyết rơi nhiều ở vùng núi Atlas.

Tuy nhiên ở vùng Agadir, Fès, Marrakech và Ouarzazate thường có nắng 8h mỗi ngày. Nhiệt độ trung bình trong những thành phố này là trên 17oC. Đôi khi có gió Xirôcô loại gió đến từ hướng Đông mang theo không khí khô và nóng làm nhiệt độ tăng cao. Bên cạnh sa mạc Xahara luôn có những trận gió khô và nóng bỏng, nhiệt độ đôi khi lên đến 45oC vào tháng 8.

 

 Ngôn ngữ:

       Tiếng A rập, tiếng Pháp và trong một phạm vi hẹp hơn tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha cũng được sử dụng ở Ma-rốc, nhất là ở các tầng lớp trí thức và thương gia. Hai ngôn ngữ cùng tồn tại trong nhân dân là tiếng A rập địa phương và tiếng béc-be. Tiếng A rập văn học là ngôn ngữ chính thức của đất nước, được dùng trong tất cả các văn bản pháp lý.

Đồng tiền quốc gia:

      Đồng tiền của Ma-rốc là đồng dirham (DH) được chia làm 100 xu. Có các loại tiền giấy mệnh giá 10, 20, 50, 100 và 200 DH. Tiền xu mệnh giá từ 1, 5, 10 DH và 5, 10, 20 đến 50  xu.

      Bạn chỉ có thể tìm thấy tiền DH trên đất nước Ma-rốc. Việc đổi tiền trên đường phố là bất hợp pháp. Cần phải ra ngân hàng hoặc đến các cơ sở có giấy phép (thường treo biển hiệu mạ vàng). Các cơ sở này không đòi phí hoa hồng và cấp cho bạn một bảng kê. Bảng này rất quan trọng đối với việc đổi tiền từ Diham trở lại ngoại tệ ban đầu khi bạn kết thúc thời gian lưu lại Ma-rốc. Bạn có thể rút tiền bằng thẻ tín dụng hoặc trực tiếp từ máy rút tiền tại một số thành phố lớn. Thẻ tín dụng nhìn chung được chấp nhận trong các khách sạn lớn, cửa hàng, nhà hàng và đôi khi trong các chợ.

Dịch vụ viễn thông:

     Có rất nhiều cửa hàng bán điện thoại di động trên các phố. Tuy nhiên điện thoại di động phát triển rất nhanh nhờ vào hệ thống thẻ trả trước (từ 10 DH đến 500 DH một thẻ). Hai công ty lớn trên thị trường này là Ma-rốc Télécom và Méditel.

      Việc lắp đặt một điện thoại cố định cho cá nhân giá khoảng 600 DH đã gồm thuế (1200 DH có thuế đối với các cơ quan). Việc thuê bao hàng tháng mất khoảng 80 DH mỗi tháng đối với người dân và 120 DH đối với các công ty.

*Gọi điện thoại từ Việt Nam đến Ma-rốc và ngược lại:

       Gọi từ Việt Nam đến Ma-rốc, quay số 212. Nếu gọi từ Ma-rốc về Việt Nam, quay số 0084 + mã vùng + số điện thoại người cần liên hệ.

       Mỗi thành phố Ma-rốc có mã số riêng, để gọi điện thoại trong nước, cần phải quay số đầu gắn với tên thành phố cần gọi.

*Những số đầu của các thành phố chính của Ma-rốc để gọi trong nước:

 

 

*Các số điện thoại thiết thực ở Ma-rốc:

 

         

[ Trở về]