BRIC - Nhóm bốn nền kinh tế đang nổi lên

Hội nghị cấp cao lần đầu của Nhóm BRIC đã diễn ra tại thành phố Ekaterinburg (Nga), cũng là Hội nghị thành lập Nhóm, với sự tham gia của nguyên thủ bốn quốc gia có tốc độ tăng trưởng mạnh trên thế giới, được dư luận rất quan tâm.

Là cuộc họp thành lập khối, nhưng tại hội nghị cấp cao lần đầu này lãnh đạo BRIC cũng tập trung thảo luận tình hình kinh tế thế giới hiện nay, hệ thống tài chính thế giới, cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, hợp tác năng lượng và bảo vệ môi trường. Nguyên thủ bốn nước cũng xem xét việc thực hiện những thỏa thuận của Hội nghị cấp cao G-20, trong đó có sự tham gia của bốn nước BRIC, diễn ra đầu tháng 4 vừa qua tại Luân Ðôn (Anh).

Nga, Trung Quốc, Brasil và Ấn Ðộ là những nền kinh tế đang phát triển mạnh, liên tục có mức tăng trưởng cao, có vị trí quan trọng trong thương mại thế giới, góp phần thúc đẩy kinh tế toàn cầu tăng trưởng. Trong cuộc khủng hoảng tài chính - kinh tế toàn cầu hiện nay, BRIC được đánh giá có vai trò quan trọng trong việc bình ổn nền kinh tế thế giới, là một tổ chức có ảnh hưởng đối với cục diện chính trị và kinh tế thế giới, tiếp sau Nhóm G8 và Nhóm G20. Hầu hết các nhà phân tích đều cho rằng, triển vọng của sự hợp tác của Nhóm BRIC là rất khả quan, mang lại hy vọng cho cộng đồng các nước đang phát triển.

Theo giới phân tích, tốc độ tăng trưởng nhanh chóng của bốn nền kinh tế trong BRIC những năm gần đây khiến cho các nước này thấy cần phải định vị lại vị thế của họ trên vũ đài quốc tế. Lý do thứ hai là cuộc khủng hoảng tài chính hiện nay càng khiến bốn quốc gia này nhận thấy rõ tính cấp thiết của việc lập ra một trật tự kinh tế - chính trị quốc tế mới. Ngoài ra, các mối quan hệ song phương đang được củng cố giữa bốn nước này và sự tin tưởng lẫn nhau về chính trị cũng đã cải thiện cơ cấu hợp tác, đặc biệt các mối quan hệ thương mại ngày một chặt chẽ giữa các nước này đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc thúc đẩy hợp tác trong Nhóm BRIC. Trên thực tế, trong thời gian qua, bốn nước này đã có những sự hợp tác, trao đổi thương mại và thống nhất một số biện pháp chung chống lại những bất công trong hoạt động kinh tế, thương mại, tài chính tại các diễn đàn quốc tế. Tuy nhiên, Nhóm BRIC sẽ phải đối mặt với những sức ép từ bên ngoài và cả từ bên trong khối.

Thứ trưởng Ngoại giao Brasil Roberto Jaguaribe cho biết, cuộc họp cấp cao lần đầu của BRIC dọn đường cho sự ra đời của một cơ cấu tương tác. Một trong những kết quả quan trọng nhất kỳ vọng đạt được tại Hội nghị cấp cao BRIC này sẽ là chương trình nghị sự cho hợp tác tương lai của nhóm. Nhóm BRIC cho rằng, chế độ bảo hộ mậu dịch trong nước không phải là giải pháp đối phó cuộc khủng hoảng tài chính hiện nay. Trả lời phỏng vấn mới đây của Tân Hoa xã, Thứ trưởng R.Jaguaribe cho biết, vì BRIC là bốn trong số những nền kinh tế đang phát triển nhanh trên thế giới, nên vấn đề kinh tế và tài chính có thể là chủ đề hàng đầu trong chương trình nghị sự của cuộc họp đầu tiên giữa các nhà lãnh đạo của BRIC, rồi mới bàn đến việc tăng cường khuôn khổ hợp tác.

Theo Giáo sư Sun Lijian, Phó chủ nhiệm Khoa Kinh tế Trường đại học Fudan ở Thượng Hải (Trung Quốc), các nhà lãnh đạo BRIC chắc sẽ yêu cầu Chính phủ Mỹ và các chính phủ châu Âu cũng như các tổ chức quốc tế có liên quan tăng cường giám sát các nguồn vốn. Còn nhà khoa học chính trị Ấn Ðộ S.K.Gúp-ta nói, các nhà lãnh đạo BRIC sẽ thảo luận những vấn đề như định hướng hợp tác tương lai và cách thức đối phó khủng hoảng tài chính sao cho ít bị lệ thuộc vào đồng USD. Ông cho rằng, bốn nước BRIC hiện có những đặc điểm phát triển kinh tế rất riêng biệt, nên có thể bổ sung cho nhau trong những lĩnh vực khác nhau như tài chính, năng lượng, dịch vụ, công nghệ, nông nghiệp, bảo vệ môi trường và an toàn thực phẩm cũng như tại các cuộc đàm phán mậu dịch đa phương của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO). Nhà phân tích chính trị Ấn Ðộ A-dây Xinh đánh giá, các nước BRIC là những nền kinh tế thị trường mới nổi trên thế giới và đang đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc thay đổi cơ cấu kinh tế toàn cầu hiện nay. Ông cho biết, cuộc họp tới đây của BRIC là rất cần thiết, diễn ra vào đúng thời điểm cơ cấu kinh tế toàn cầu đã thay đổi và hợp tác kinh tế thế giới được xem như một dấu hiệu tích cực của hợp tác đa phương.

Với cách nhìn của nhà chuyên môn, ông Lép Phơ-rai-cô-man, chuyên gia của Viện Kinh tế thời kỳ quá độ (Nga) nhận định, những nền kinh tế mới nổi trên thế giới, bao gồm cả bốn nước BRIC, sẽ có xung đột về quyền lợi với những nước đã phát triển. Do vậy, một điều rất quan trọng là phải có các cuộc trao đổi ý kiến và phối hợp hành động trong khuôn khổ BRIC để giảm bớt các vụ xung đột như vậy. Ông lưu ý các nước BRIC cũng nên cho thế giới biết rõ rằng sự gia tăng vị thế của các nước BRIC sẽ không gây nguy hại cho các nước khác.