Trung Quốc gia tăng ảnh hưởng ở khu vực Mỹ La - tinh

Bắc Kinh đã lần đầu tiên thể hiện cách nhìn nhận chiến lược đối với khu vực này, trong đó, nhấn mạnh việc Bắc Kinh tìm kiếm quan hệ đối tác hợp tác toàn diện một cách bình đẳng, cùng có lợi và cùng phát triển với Mỹ La-tinh, trong đó có cả khu vực Ca-ri-bê. Thúc đẩy trao đổi và tăng trưởng kinh tế sẽ giữ vai trò quan trọng trong chính sách này.

Giới chuyên gia kinh tế cho biết, năm 2008, kim ngạch thương mại song phương tăng 39% so với năm 2007, lên hơn 143 tỷ USD và thông qua việc tăng cường quan hệ với khu vực này sẽ mở ra cơ hội để Bắc Kinh được phép tiếp cận các nguồn khoáng sản và năng lượng từ khu vực Mỹ La-tinh, chẳng hạn sắt của Bra-xin và đồng của Pê-ru để đáp ứng nhu cầu phát triển của nền kinh tế. Bên cạnh đó, Mỹ La-tinh cũng là một nguồn cung quan trọng các sản phẩm lương thực cho Trung Quốc như đậu nành của Bra-xin, cá của Chi-lê và Pê-ru cùng một số sản phẩm khác như nho và rượu.

Theo nhận định của các nhà phân tích, năng lượng cũng thu hút sự quan tâm đặc biệt của Trung Quốc. Hiện Bắc Kinh đang phải nhập khẩu một nửa lượng dầu thô tiêu thụ và nhu cầu nhập khẩu này vẫn tiếp tục gia tăng. Trung Quốc đang tìm kiếm các nguồn dầu dự trữ của Vê-nê-du-ê-la để bổ sung cho các nguồn cung mà nước này có được từ khu vực Trung Đông và châu Phi nhằm đáp ứng nhu cầu tăng trưởng nền kinh tế đang ''khát năng lượng” của nước này. Hiện Trung Quốc nhập khẩu khoảng 330.000 thùng dầu/ngày từ khu vực Mỹ La-tinh.

Tuy nhiên, theo đánh giá của giới phân tích, Trung Quốc quan tâm tới khu vực Mỹ La-tinh không chỉ trên lĩnh vực kinh tế đơn thuần. Ngoài thương mại và năng lượng, Mỹ La-tinh rất quan trọng đối với Bắc Kinh trên chính trường ngoại giao trong ''cuộc chiến'' với Đài Loan. Hiện 21 nước trong khu vực Mỹ La-tinh có quan hệ ngoại giao chính thức với Trung Quốc, trong khi 12 nước khác tiếp tục công nhận chính thức Chính quyền Đài Loan. Đài Bắc không ngừng đẩy mạnh hoạt động được biết đến với tên gọi ''ngoại giao đô-la'', hỗ trợ tài chính cho các nước trong khu vực để khuyến khích các nước này thừa nhận Đài Loan độc lập. Dưới thời Chính quyền Tổng thống Trần Thụy Biển, Đài Loan đã hỗ trợ Ni-ca-ra-goa 30 triệu USD để xây dựng một nhà máy nhiệt điện. Bên cạnh đó, Đài Loan cũng cung cấp cho Pa-ra-goay, đồng minh duy nhất ở Nam Mỹ hơn 30 triệu USD cho các dự án xây dựng nhà ở, hơn 20 triệu USD cho việc xây dựng toà nhà Quốc hội và nhiều khoản tiền khác dành cho các suất học bổng. Đài Loan cũng là nước cho Pa-ra-goay vay tiền nhiều nhất, khoảng 400 triệu USD.

Theo nhận định của các nhà phân tích, vị thế của Đài Loan có thể giảm đi do ảnh hưởng ngày một lớn của Trung Quốc tại khu vực này và điều đó góp phần làm cho mâu thuẫn giữa Đài Loan và Trung Quốc trở nên căng thẳng hơn. Tuy nhiên, theo nhận định của một số nhà phân điều này sẽ không phức tạp bởi từ khi lên cần quyền, Nhà lãnh đạo Đài Loan Mã Anh Cửu đã góp phần làm cho quan hệ hai bên Eo biển Đài Loan trở nên ''ấm hơn'' và Chính phủ của ông cũng cam kết sẽ ngừng chương trình ''ngoại giao đô-la” mà cựu Lãnh đạo Trần Thuỵ Biển thực hiện ở khu vực này.

Với ''sự hiện diện không mạnh mẽ'' của Mỹ tại khu vực trong những năm qua đã mở ra cơ hội cho Trung Quốc. Tuy nhiên, việc Bắc Kinh gia tăng ảnh hưởng tại khu vực ''sân sau” khiến Mỹ phải lo ngại. Trong buổi điều trần trước Quốc hội, Ngoại trưởng Mỹ Hi-la-ri Clin-tơn tuyên bố, Mỹ sẽ quay lại chính sách ''đối tác và dính líu mạnh mẽ'' vào toàn bộ khu vực Mỹ La-tinh, trong đó có cả khu vực Ca-ri-bê, Ngoài ra, tại hội nghị thượng đỉnh được tổ chức hồi tháng 4.2009 ở Luân Đôn, Ngoại trưởng Hi-la-ri cũng tuyên bố, Chính phủ Mỹ sẽ tăng cường quan hệ đối tác năng lượng với khu vực Mỹ La-tinh trong các lĩnh vực công nghệ và đẩy mạnh đầu tư vào các nguồn năng lượng có thể tái chế được.