Kinh tế Mỹ: Một bài toán hai lời giải

Tình thế của thị trường lao động Mỹ khó có thể gọi là thuận lợi. Bởi, trong vòng hơn nửa năm qua, số lượng người thất nghiệp hàng tháng vẫn tiếp tục tăng, đặc biệt trong lĩnh vực công nghiệp và xây dựng. Theo số liệu mới nhất, tổng số người thất nghiệp tại Mỹ vào tháng 6/2008 đã là 8,5 triệu người. Các chuyên gia giải thích, sở dĩ như vậy là do giá cả nhiên liệu (xăng, dầu) tăng cao và lương thực có dấu hiệu khan hiếm. Điều này khiến giới chủ điều tiết bằng cách giảm lương hoặc sa thải bớt nhân công.

Thất nghiệp hiện là nỗi lo đối với cả những người mà trước đây công ăn việc làm ổn định dường như là chuyện hiển nhiên với họ. Giờ, ai cũng nghĩ, sớm hay muộn rồi mình cũng phải đi tìm việc mới. Do vậy, trước ngưỡng của bầu cử tổng thống Mỹ, cả ứng viên của đảng Dân chủ Barack Obama và đối thủ Cộng hòa John McCain đều coi giải quyết vấn đề thất nghiệp là một trong những chiếc chìa khóa để mở cánh cửa của Nhà Trắng.

Hai chính sách một kết quả

TNS Obama đề nghị giảm thuế cho người có thu nhập thấp, đời sống không ổn định. Bên cạnh đó, hủy bỏ một số ưu đãi miễn, giảm thuế đối với các tập đoàn, hãng đang được thụ hưởng. Tuy nhiên đối thủ John McCain cho rằng, chính sách của Barack Obama và đảng Dân chủ sẽ làm tồi tệ thêm tình thế của các tập đoàn, các hãng sản xuất và sẽ dẫn đến nạn thất nghiệp tăng cao khi công ăn việc làm bị suy giảm.

TNS John McCain ủng hộ chính sách giảm thuế của đương kim Tổng thống G.Bush. Đảng Cộng hòa có truyền thống đánh thuế thấp để kích thích kinh tế, bởi họ cho rằng phần tiền thu được từ miễn giảm thuế sẽ được các tập đoàn, các hãng sản xuất tái đầu tư cho sản xuất. Phê phán chính sách của John McCain không có gì khó: Kinh tế Mỹ trong vòng một năm qua có dấu hiệu suy thoái. Điều này cho thấy, chính sách giảm thuế của G.Bush đã không mang lại hiệu quả. Người ta cho rằng, tình thế tồi tệ của thị trường lao động hiện nay chính là do chính sách thuế của Nhà Trắng.

Bên cạnh đó, một vài nhà phân tích không thấy sự khác biệt trong chính sách của Barack Obama và John McCain. Theo họ, dù xuất phát điểm có thể khác nhau, nhưng chính sách của hai ứng viên sẽ dẫn đến một kết quả. Vấn đề là ở chỗ, John McCain muốn giảm thuế cho tất cả, còn Barack Obama cũng làm như thế, ngoài 3% những người được bảo hộ về thuế.

Việc tạo ra những chỗ làm mới cũng được các ứng viên nhìn nhận khác nhau. Với Barack Obama, ông có kế hoạch không chỉ cho các sinh viên tốt nghiệp đại học có công ăn việc làm ở Mỹ, mà còn có ý định không để người nhập cư chiếm những chỗ làm này. Trong chương trình của Barack Obama có những giải pháp tức thời và cả những giải pháp lâu dài. Thứ nhất, đảng Dân chủ muốn hỗ trợ vốn vay 4.000 USD cho phần lớn người Mỹ để nâng cao chất lượng của các nhà chuyên môn trong vòng vài năm. Thứ hai, Barack Obama muốn tiến hành cải cách bậc trung học, trước hết trong lĩnh vực khoa học tự nhiên và toán học, vốn làm nên thương hiệu của nền giáo dục Mỹ. Các chuyên gia cho rằng, nếu làm như vậy, Barack Obama sẽ làm tăng tính cạnh tranh của thị trường lao động Mỹ.

John McCain lại tin tưởng rằng, một trong những nguồn tạo chỗ làm mới chính là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Quả thực, dù nhìn nhận như vậy, nhưng đến nay John McCain vẫn chưa đề ra giải pháp để giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Cũng có thể ông cho rằng những ưu đãi thuế quan cũng là phương cách để tạo thêm nhiều chỗ làm mới.

Kế hoạch kinh tế của John McCain và Barack Obama vẫn chưa rõ ràng. Người của đảng Cộng hòa hiện vẫn chưa cho biết ông John McCain sẽ làm thế nào để cân đối ngân sách đến năm 2013, trong trường hợp Mỹ vẫn sẽ tiếp tục chi tiền cho cuộc chiến ở Iraq và tiếp tục chính sách giảm thuế. Còn người của đảng Dân chủ thiên về hướng đánh giá lại khả năng tác động của Mỹ đối với kinh tế thế giới.

Từ nay cho đến ngày bầu cử tháng 11/2008, cả hai ứng viên sẽ còn quay lại với chủ đề thất nghiệp ở Mỹ thông qua các cuộc tranh luận chính thức. Hơn thế nữa, vào thời điểm đó, ngoài chính sách giải quyết nạn thất nghiệp, công chúng còn biết thêm nhiều thông tin về chính sách năng lượng, về giá dầu lửa, về an sinh xã hội… Nhưng ngay từ bây giờ, cử tri Mỹ đã hình dung được các quyết sách về việc làm, chính sách thuế của cả John McCain và Barack Obama, để tiên liệu sẽ bỏ lá phiếu cho ai tiến vào Nhà Trắng.

[ Trở về]