Ðồng thuận xây dựng Cộng đồng ASEAN

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Hiệp hội các quốc gia Ðông - Nam Á (ASEAN) lần thứ 42, hội nghị đầu tiên sau khi Hiến chương ASEAN chính thức có hiệu lực, diễn ra từ ngày 19 đến 23-7, tại Fuket (Thái-lan).

Kết quả của hội nghị phản ánh nỗ lực và quyết tâm của Hiệp hội đưa tinh thần của Hiến chương ASEAN vào cuộc sống, hướng tới mục tiêu xây dựng Cộng đồng ASEAN. Tiến trình hợp tác được tiếp thêm sức thúc đẩy ASEAN đoàn kết, gắn bó và phát triển bền vững.

Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 42 (AMM-42) và các hội nghị liên quan diễn ra trong bối cảnh quốc tế và khu vực đứng trước hàng loạt thách thức mang tính toàn cầu. ASEAN đang chuyển mạnh sang giai đoạn hợp tác mới, hướng tới mục tiêu hình thành Cộng đồng ASEAN và hoạt động trên cơ sở pháp lý là Hiến chương ASEAN, trong khi phải đương đầu không ít khó khăn, nhất là tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế-tài chính toàn cầu. Các hội nghị lần này được đánh giá thành công tốt đẹp, góp phần gia tăng liên kết ASEAN và đẩy mạnh hợp tác giữa ASEAN với các đối tác bên ngoài, nâng cao vai trò và vị thế quốc tế của ASEAN.

Một trong những chủ đề thảo luận quan trọng tại AMM-42 là đưa tinh thần và nội dung Hiến chương ASEAN vào thực tế cuộc sống. ASEAN tiếp tục thể hiện sự đoàn kết và quyết tâm mạnh mẽ thực hiện thành công mục tiêu xây dựng Cộng đồng ASEAN vào năm 2015, với ba trụ cột về chính trị-an ninh, kinh tế và văn hóa - xã hội. Tuyên bố chung AMM-42 nhấn mạnh, việc gắn kết chặt chẽ giữa các quốc gia thành viên là yếu tố then chốt để ASEAN vượt qua khó khăn hiện nay. Mục tiêu Cộng đồng ASEAN đạt được tạo thuận lợi cho hợp tác, đầu tư, giao lưu văn hóa trong khu vực; thúc đẩy hình ảnh một ASEAN gắn kết, mạnh mẽ và đủ khả năng đối phó thách thức toàn cầu. Ðể đạt mục tiêu trên, ASEAN tiếp tục ưu tiên hợp tác nhằm thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các nước thành viên, coi đó là nhân tố quan trọng bảo đảm cho xây dựng thành công Cộng đồng ASEAN.

Là hội nghị được tổ chức đầu tiên sau khi Hiến chương ASEAN có hiệu lực, AMM-42 đã phát đi những tín hiệu thực tế đầu tiên đưa Hiến chương vào cuộc sống, khi quyết định một loạt những vấn đề quan trọng: Thông qua quy chế hoạt động của hai cơ quan chủ chốt trong bộ máy tổ chức mới của ASEAN là Hội đồng Cộng đồng Chính trị - An ninh và Ủy ban các Ðại diện thường trực ASEAN; Ðồng ý về nguyên tắc Quy chế hoạt động của Ủy ban liên chính phủ ASEAN về Nhân quyền; Thông qua về nguyên tắc nội dung dự thảo Hiệp định Ưu đãi và Miễn trừ của ASEAN, một văn kiện pháp lý quan trọng nhằm cụ thể hóa tư cách pháp nhân của ASEAN được quy định trong Hiến chương...

Diễn ra trong khuôn khổ AMM-42, các hội nghị ASEAN+1 (ASEAN với từng bên đối thoại), ASEAN+3 (với Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc), Diễn đàn an ninh khu vực ASEAN lần thứ 16 (ARF-16) và hội nghị tham vấn Cấp cao Ðông Á (EAS)... đã đạt kết quả tích cực, cho thấy những diễn đàn và tiến trình hợp tác khu vực này đang trở thành những kênh đối thoại quan trọng thúc đẩy hòa bình, ổn định và phát triển ở Ðông - Nam Á và trên thế giới. Quan hệ giữa ASEAN và các bên đối thoại tiếp tục được củng cố và mở rộng, tiến triển tích cực trong việc triển khai các thỏa thuận về quan hệ đối tác chiến lược và hợp tác toàn diện. Các đối tác của ASEAN khẳng định coi trọng quan hệ với ASEAN và quyết tâm tăng cường hợp tác với ASEAN trên nhiều lĩnh vực, nhất là về kinh tế, thương mại, đầu tư, ứng phó với những thách thức toàn cầu như khủng hoảng tài chính, an ninh lương thực và năng lượng, môi trường, biến đổi khí hậu, thiên tai và dịch bệnh. Các đối tác Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia và Ấn Ðộ đã đưa ra kế hoạch cụ thể triển khai các sáng kiến hợp tác và hỗ trợ ASEAN. Liên hiệp châu Âu (EU) đánh giá ASEAN là đối tác và động lực quan trọng thúc đẩy hội nhập khu vực tại châu Á. Sự có mặt của Bộ trưởng và đại diện ngoại giao cấp cao của 17 đối tác ASEAN tại ARF-16 chứng tỏ ASEAN tiếp tục giữ vững được vai trò và vị thế quan trọng đối với hòa bình, ổn định và phát triển trong khu vực.

Mỹ lần đầu cử Bộ trưởng Ngoại giao tham dự các hội nghị ASEAN, thỏa thuận triển khai hợp tác với ASEAN trên tám lĩnh vực ưu tiên, chủ động thảo luận hợp tác với bốn nước hạ nguồn sông Mê Công (Cam-pu-chia, Lào, Thái-lan và Việt Nam). Mỹ chính thức ký văn kiện Hiệp ước Hợp tác và Thân thiện ở Ðông - Nam Á (TAC), trở thành quốc gia thứ 16 bên ngoài ASEAN tham gia thỏa thuận được xem như quy tắc ứng xử nhằm duy trì hòa bình vĩnh viễn, thúc đẩy tình đoàn kết, thân thiện, quan hệ hợp tác chặt chẽ và lâu bền giữa các thành viên. Bà Hillary khẳng định, với việc Mỹ tham gia TAC, quan hệ ASEAN - Mỹ càng được củng cố và phát triển, nhất là trong hợp tác phòng ngừa đụng độ ở khu vực, mang lại lợi ích cho cả hai bên và góp phần vào sự ổn định của khu vực và thế giới. Các động thái của Oa-sinh-tơn tại hội nghị ASEAN ở Fuket cũng cho thấy ASEAN đang trở thành đối tác không thể thiếu trong chiến lược của Mỹ ở châu Á - Thái Bình Dương.

Tham gia AMM-42, Ðoàn Việt Nam do Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Khiêm dẫn đầu, trên tinh thần chủ động, tích cực và có trách nhiệm, đã có những đóng góp thiết thực, được hội nghị đánh giá cao. Ðáng chú ý là các ý kiến xác đáng nhằm đẩy mạnh triển khai Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN; tăng cường đoàn kết, thống nhất và đồng thuận trong ASEAN, phát huy vai trò chủ đạo của Hiệp hội trong các vấn đề khu vực; đẩy mạnh quan hệ của ASEAN với các bên đối thoại... Tại hội nghị lần này, Việt Nam chính thức tiếp nhận vai trò điều phối trong quan hệ đối thoại ASEAN - Trung Quốc, xúc tiến trao đổi các vấn đề liên quan công tác chuẩn bị để Việt Nam đảm nhận vai trò Chủ tịch ASEAN trong năm 2010.

(Theo Chu Hồng Thắng // Báo Nhân dân điện tử)