Hành trình về miền Viễn Tây nước Úc (1)

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Khi nói đến châu Úc, hình ảnh nhà hát Opera House và gần đó cây cầu Harbour Bridge của thành phố Sydney sẽ là những biểu trưng của xứ kangaroo “miệt dưới” (down under). Về thiên nhiên, người ta liên tưởng ngay những bãi biển cát trắng dài hàng chục cây số hay dãy san hô nằm trong lòng biển dài hàng ngàn cây số của tiểu bang Queensland. Tất cả những biểu trưng và kỳ quan này đều nằm bên bờ Đông.

Nhìn vào bản đồ châu Úc, bên bờ Tây có một “tiểu” bang rất to chiếm hơn một phần ba tổng số diện tích toàn nước Úc. Đó là Western Australia (WA). Nó tiếp giáp với Ấn Độ Dương, dồi dào tài nguyên nhưng không thu hút nhiều sự chú ý, nằm im lìm như chìm trong quên lãng.

Chúng tôi bay từ Melbourne đến Perth. Perth là thủ phủ của miền viễn Tây rộng lớn, được xây dựng hướng về Ấn Độ Dương lộng gió và dọc theo con sông Swan êm đềm. Tính theo tỷ lệ đầu người, có lẽ đây là một thành phố nhiều triệu phú và tỉ phú nhất nước Úc nhờ vào việc khai thác những tài nguyên thiên nhiên như kim loại và dầu khí.

Nhưng mục đích của chúng tôi không phải để khám phá một thành phố khác do người Anh thuộc địa xây cất, mà theo đường bộ lái xe từ Perth đi dọc theo bờ Tây tiến về phía Tây Bắc để tìm hiểu những kỳ quan và tài nguyên ẩn tàng trong một khu vực rộng lớn, một nơi thậm chí có rất nhiều người Úc chưa bao giờ đặt chân tới trong suốt cuộc đời của họ.

Vườn quốc gia “Đỉnh tháp nhọn”

Quốc lộ số 1 là một con đường vòng vĩ đại dọc theo bờ biển toàn châu Úc dài hàng chục ngàn cây số nối kết các thành phố chính ven bờ. Dù được gọi là quốc lộ số 1, nhưng con đường thiên lý dọc theo bờ Tây châu Úc đi ngang nhiều vườn quốc gia (National Parks) và những vùng cực kỳ hoang dã. Có những đoạn đường thẳng tắp dài hàng trăm cây số tưởng chừng như tiếp giáp với đường chân trời. Người lái xe chỉ cần cài bộ phận có chức năng “cruise control”, giữ vững tay lái, cơ hồ có thể nhắm mắt chạy theo một đường thẳng.

Dọc hai bên đường là những bụi lau, các loại cây thấp mọc lưa thưa, tạo một cảnh quan đơn điệu giống nhau, lặp đi lặp lại một cách nhàm chán trên con đường chúng tôi đi qua gần 4.000 cây số. Ở đây, không nhà cửa, không một bóng người. Thỉnh thoảng, những con kangaroo to cao từ trong lùm bụi phóng chạy qua đường, đàn bò năm ba con đi hoang của một đồn điền chăn nuôi (cattle station) xa xôi nào đó, ngang nhiên đứng giữa đường trố mắt nhìn trời, hay những con emu (đà điểu Úc) kiếm ăn lẩn quất, khi thấy bóng xe nhanh chân chạy thoắt vào bụi.

Lại thêm những đám dê rừng lác đác hai bên đường. Những con dê này là hậu duệ của những đàn dê nhà đi lạc vào những thảo nguyên mênh mông dần dần biến thành dê rừng. Những cú thắng gấp để tránh những con vật đứng giữa xa lộ ngơ ngác nai vàng hay tùy tiện băng ngang đường, dù ngoài ý muốn nhưng cũng đủ làm giảm bớt cái đơn điệu của con đường thiên lý. Nhìn những xác chết của những con kangaroo hay con bò xấu số bị xe đụng và vết thắng của bánh xe in trên mặt đường đủ cho thấy cái nguy hiểm trên con đường độc đạo.

Trạm dừng chân đầu tiên của chúng tôi là Vườn quốc gia “Đỉnh tháp nhọn” (The Pinnacles). Hàng chục ngàn đỉnh nhọn đá vôi “mọc” lên trong một vùng sa mạc cát vàng được hình thành bởi gió cát tạo ra sự mài mòn trong vài trăm triệu năm làm nên những cột đá với đường kính lớn nhỏ đủ kích cỡ, cao thấp khác nhau. Có cột cao hơn 5 mét, có cột thấp hơn 5 tấc. Người ta có thể lái xe đi vào để chiêm ngưỡng các tác phẩm điêu khắc của thiên nhiên.

Những cột đá thẳng đứng ngộ nghĩnh này hùng dũng chĩa thẳng lên trời làm tôi liên tưởng đến “linga”, một biểu tượng linh thiêng của đạo Hindu trong quần thể Angkor tại Campuchia. Người Campuchia thời trung cổ từng đục đẽo hàng ngàn biểu tượng linga dưới đáy một dòng suối để tỏ lòng sùng bái “nguồn cội” của muôn loài.

Những cột đá trông giống cái "linga".

Dường như tạo hóa đã đặt “Đỉnh tháp nhọn” nhầm chỗ. Tại sao không phải ở xứ Ấn hay Campuchia mà lại ở xứ sa mạc cát vàng hoang vu không ai lui tới? Cứ tưởng tượng một rừng “linga” bằng đá thiên nhiên này nếu xuất hiện ở Ấn Độ chắc có lẽ sẽ có hội hè linh đình hàng năm như lễ tắm trên sông Hằng với các guru ngồi thiền huyền bí...

Di sản thế giới “Shark Bay”

Càng đi về phía Bắc, cái nóng nhiệt đới dần dần thay thế và đẩy lùi hơi hướm mùa xuân của miền Nam ôn đới. Các rặng núi đá với những phiến đá trầm tích có nhiều hình thù lạ mắt nhưng vô cùng hùng vĩ. Ở một địa điểm được gọi là Cánh cửa sổ của thiên nhiên (Nature’s Window), xuyên qua một cấu trúc đá trầm tích, người ta có thể nhìn thấy một dòng sông nhỏ ở vực sâu bên dưới, lững lờ chảy về biển xa xa mang màu xanh ngọc bích với từng đợt từng đợt những ngọn sóng bạc đầu.

Cái hùng vĩ thiên nhiên mang thêm chất huyền bí khi các nhà địa chất học khẳng định cái lằn ranh đi ngang bờ vực đá đã từng là mặt nước của dòng sông nhỏ bé kia vài trăm triệu năm trước. Quay lại thời thái cổ xa xăm, dòng sông này quả thật to lớn, địa cầu của chúng ta đang dần dần mất nước hay là đã có cuộc Đại hồng thủy dâng cao nước biển mà Noah đã phải gấp rút đóng thuyền?

Di sản thế giới “Shark Bay”.

Cách địa điểm này vài trăm cây số là khu vực di sản thế giới “Shark Bay” (vịnh Cá mập) với bãi biển cát trắng dài vô tận không một bóng người, được tiếp nối với những vách đá thẳng đứng, sừng sững với thời gian. Không biết cái tên “Shark Bay” từ đâu tới, nhưng vùng biển khơi hoang vu này không phải chỉ có loài cá mập mà còn là nơi tập hợp của những động vật biển khác như cá voi, cá heo, cá nược (dugong) sinh sống tìm mồi. Shark Bay là vịnh đi sâu vào đất liền tạo thành một cái “đầm” khổng lồ. Vì vậy độ mặn của nước biển trong vịnh cao hơn nước biển bình thường.

Những gì khác lạ hơn cái bình thường, thường đưa đến những hệ quả nhiều ngạc nhiên. Các loại vi khuẩn có tên chung là “cyanobacteria” của thuở khai thiên lập địa vài tỉ năm trước vẫn còn sinh sống trong vùng. Loại vi khuẩn này là sinh vật đầu tiên xuất hiện trên trái đất và những hoạt động sinh học của chúng đã tạo ra khí oxygen làm nên khí quyển.

Đây là nơi duy nhất trên địa cầu còn mang dấu tích của loài vi khuẩn của một thời mông muội hoang sơ. Sự hiện diện của chúng là lý do chính mang đến cái vinh dự “Di sản thế giới” cho vùng Shark Bay. Vi khuẩn tập hợp trên những tảng đá trên bờ biển làm nên những mảng rong đen đúa không một chút thẩm mỹ, có lẽ chỉ hấp dẫn các nhà nghiên cứu sinh vật hay khảo cổ.

Hình ảnh quả địa cầu của thời thái cổ vài tỉ năm trước được bao phủ bởi các mảng rong chứa khuẩn “cyanobacteria” đen xám xấu xí - tổ tiên của muôn loài - đến hình ảnh của quả địa cầu xanh tươi nhiều màu sắc và cực kỳ đa dạng ngày nay, không khỏi cho ta một cảm khái trước tài năng sáng tạo của Mẹ thiên nhiên.

Đây là nơi duy nhất trên địa cầu còn mang dấu tích của loài vi khuẩn của một thời mông muội hoang sơ.

Chúng tôi qua đêm trong một Caravan Park ở thị trấn Carnarvon hiền hòa nằm bên bờ đại dương lộng gió. Một trăm năm trước, đây là một cảng nhỏ người Anh dùng để di chuyển gia súc trong nội địa đến thủ phủ Perth cách 1.500 ki lô mét về phía Nam bằng tàu thủy, rồi từ đó chở sang mẫu quốc Ăng-lê. Ngày nay Carnarvon có gia tăng dân số nhưng vẫn không quá 7.000 người. Cái tên Carnarvon không thấy trên bản đồ thế giới nhưng lại là một viên ngọc ẩn tàng của vùng Tây Bắc nước Úc.

Tôi lơ ngơ, tò mò hỏi cô quản lý trẻ ở Caravan Park: “Thị trấn nhỏ này ở cạnh bờ biển thời tiết mát mẻ nhưng sao ít cư dân vậy, chắc là không có gì đặc biệt để hấp dẫn du khách?”. Cô gái trả lời: “Ồ... ông không biết gì à! Thị trấn này quanh năm nhiệt độ khoảng 25 độ C, bốn mùa đều là mùa xuân, ít mưa. Dân ở đây phần lớn là người cao niên nghỉ hưu ở các nơi tập trung về đây sống an nhàn đến cuối đời”.

“Bốn mùa đều là mùa xuân”, nghe sao quen tai. Thủ phủ Côn Minh của tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) được quảng cáo rầm rộ là nơi có “bốn mùa xuân”, nhưng Carnarvon khiêm tốn hơn, mai danh ẩn tích, không muốn người ngoài đến khuấy động cuộc sống êm đềm như những làn gió nhẹ thổi qua thị trấn mỗi ngày. Cô quản lý cho thêm thông tin: “Khách du lịch à? Tại ông không thấy thôi, họ là những người du lịch “ba lô” trong thị trấn này làm việc bán thời gian. Tôi cũng là một khách du lịch có visa cho phép làm việc, được phép làm việc kiếm tiền tại Úc”. Bây giờ, tôi mới nhận ra chất giọng người Anh của cô: “Tôi đi nhiều nơi mới tìm ra thị trấn sống lý tưởng như nơi này. Có lẽ tôi tìm cách ở luôn tại Carnarvon”. Tôi hỏi: “Cô muốn về hưu non à!?”. Cô nhoẻn miệng cười không trả lời.

Vườn quốc gia Cape Range

Con đường tiến về phía Bắc vẫn đơn điệu. Khi chúng tôi vượt qua Đông chí tuyến (Tropic of Capricorn) [1], những tia nắng mặt trời trở nên gay gắt. Chúng tôi đến thị trấn nhỏ tên là Exmouth vào một buổi trưa nắng gắt nhiệt đới. Nơi đây là một cái góc, nơi gặp nhau bờ biển phía Tây và bờ biển phía Bắc của châu Úc. Vì địa thế chiến lược quân sự, vào thập niên 60 của thế kỷ trước, Mỹ và Úc thiết lập những đài ăng-ten cao tương đương với tháp Eiffel của Pháp để liên lạc với tàu ngầm của nhau và theo dõi tàu ngầm của đối phương. Thị trấn nhỏ này được thành lập vì nhu cầu sinh sống của những người Mỹ làm việc tại đây. Sau khi người Mỹ rút lui, thị trấn trở thành trung tâm của Vườn quốc gia Cape Range với bãi biển cát trắng trải dài lẫn trong màu xanh ngọc bích của biển.

Vùng biển phía Tây và Tây Bắc nước Úc là những vùng biển tinh khôi, hoang vu ít tàu bè quốc tế qua lại. Đất lành chim đậu. Những đàn cá voi khổng lồ có tên là “whale shark”, loại to và dài nhất của loài cá, tụ tập về đây tìm mồi, sinh sôi nảy nở, đồng thời tạo công ăn việc làm cho dân địa phương với dịch vụ chở khách ra ngoài khơi xem đàn cá phì phèo phun nước, phóng lượn trên không.

Chúng tôi theo một đoàn du khách lên chiếc du thuyền ra khơi để nhìn đàn cá. Dịch vụ du thuyền khá phổ biến và tấp nập khách nhàn du. Với cái giá 65 đô la Mỹ mỗi người, chủ tàu đảm bảo sẽ nhìn thấy cá, nếu không thấy cá thì lần sau trở lại sẽ được cho đi không, miễn phí! Cái kiểu quảng cáo “trớt quớt”, có bao nhiêu du khách trở lại lần hai?!

Vùng biển phía Tây và Tây Bắc nước Úc là những vùng biển tinh khôi, hoang vu ít tàu bè quốc tế qua lại.

Cách bờ biển vài cây số, mặt biển yên tĩnh như mặt hồ và đàn cá cũng tấp nập không kém số người xem. Những người phương Tây điệu nghệ, mang theo vài chai rượu vang nhâm nhi từng ngụm nhỏ với các món nhắm như phô mai, trái ô-liu, con hào, bánh quy lạt được chủ tàu cung cấp, vừa nhìn hoàng hôn bừng đỏ cả bầu trời, vừa ngắm nhìn đàn cá phóng lượn.

Tôi ngồi im lặng nhìn đàn cá vừa đủ chán để lấy “vốn” lại, rồi tôi quay sang nhìn người. Một cặp trai gái trẻ người Úc dường như mới quen nhau qua... Internet, nên vẫn còn e dè “tương kính như tân”. Người bạn trai chỉ trỏ ra vẻ sành đời, giải thích đủ chuyện trên trời dưới đất cho người bạn gái. Thỉnh thoảng anh ta quay sang nói chuyện với tôi, rủ rê ngày mai cùng đi snorkelling [2].

“Vùng biển này có nhiều san hô tuyệt đẹp. Không đi snorkelling nhìn san hô thì đến đây chỉ phí tiền ông ạ!”, anh ta bảo. “Hai anh chị đang đi tuần trăng mật à...?”, tôi giả vờ ngây thơ hỏi chuyện. Cô con gái đỏ mặt cười toe, anh con trai phủi tay như phủi ruồi đính chính: “Không, không... làm gì có chuyện đó. Ông nhìn sao mà nghĩ vậy? Mới biết nhau thôi mà...”.

Lặn biển ngắm san hô và những đàn cá tung tăng trong làn nước trong xanh.

Hai người đàn ông người Anh, một già một trẻ, giống nhau như đúc, có lẽ là cha con. Người con cầm cái máy chụp ảnh to đùng hướng về đàn cá bấm liên tục, người cha ngồi yên nhìn thẳng không màng đến đàn cá ngoài khơi, cũng chả màng ăn uống, thỉnh thoảng cười bâng quơ. Hai ba anh tiếp viên trên chiếc du thuyền mang ra những cái đĩa to đầy ắp tôm luộc, đặc sản của Exmouth. Đây là phần ẩm thực bao gồm trong cái giá 65 đô la. Đám du khách nhanh chân ngồi quanh những cái đĩa, miệng nhai, tay bóc vỏ. Một phụ nữ người Đức ăn không kịp thở, ăn không ngượng ngùng, ăn như chưa từng bao giờ thấy tôm, “kiên trì” trước cái đĩa tôm từ đầu đến cuối.

Ánh hoàng hôn lặng lẽ buông xuống trên đường chân trời xa tắp, tiếp giáp với vùng biển xám nhấp nhô những đợt sóng phản chiếu tia nắng vàng trên bầu trời bảng lảng những vầng mây ửng đỏ. Một thiếu phụ trẻ đẹp nước da rám nắng, tay cầm ly rượu, ngồi xuống bên cạnh chúng tôi, tươi cười bắt chuyện: “Tôi là Janet, ông bà từ đâu tới? Singapore hay Nhật Bản?”. “Không. Chúng tôi đến từ Melbourne, còn cô?”, tôi hỏi. “Ồ... tôi là dân địa phương làm ăn ở đây.

Tôi có một cửa hiệu nhỏ bán quần áo và dụng cụ snorkelling ở trung tâm shopping Exmouth đấy. Hôm nay, đóng cửa sớm dẫn mấy đứa nhỏ và rủ hai cô bạn cùng đám con ra biển chơi cho thoải mái. Chúng tôi đều là mẹ độc thân!”, cô cười cười nói nói. “Ông bà thấy đó, ở đây chả có gì ngoài biển và bờ biển. Bờ biển đẹp lắm. Ngày mai, ông bà có thời gian đến Sandy Beach tắm biển thì tuyệt vời. Những động vật biển như đàn cá voi kia, xem mãi cũng nhàm. Chỉ có cái này mới vui...”. Cô chỉ ly rượu vang, rồi uống nốt ngụm cuối cùng.

Tôi bình phẩm ở vùng Tây Bắc này cuộc sống quá chậm, người ta đi đứng như cuốn phim quay chậm, cung cách phục vụ khách hàng tốn thời gian dài gấp đôi; có phải vì thời tiết quá nóng hay con người ở đây bất cần thời gian? Cô gật gù đồng ý: “Tại ông không biết đấy chứ. Chữ viết tắt WA của bang Western Australia còn có nghĩa là “wait awhile” (đợi một lát nghen). Còn chữ Ex của Exmouth có nghĩa là extra (thêm). Vì vậy, ở đây phải “extra wait awhile” (đợi thêm một lát nghen)”. Nói xong, cô ta nheo mắt cười xòa.

Trời sụp tối. Sau gần hai tiếng đồng hồ lênh đênh trên biển, chiếc tàu nổ máy, tăng tốc quay về bờ. Mọi người trong đoàn lục tục đi xuống bến, từ giã nhau. Janet nói với theo: “Nhớ đi Sandy Beach nhé!”. Tôi vẫy tay chào rồi quay sang nói với anh bạn trẻ có cô bạn gái mới quen: “Rất tiếc là không đi snorkelling với anh ngày mai được. Chúc hai anh chị đêm nay ngủ ngon và nhiều dzui dzẻ nhé”. Anh ta hiểu ý, đưa một cánh tay lên co lại như màn biểu diễn cơ bắp của Mr. Universe, khoái chí nhe răng cười...

Sáng hôm sau, chúng tôi lái xe xem mũi đất của cái góc chiến lược Tây Bắc của đại lục Úc, cũng là điểm khởi đầu của Vườn quốc gia Cape Range, được tiếp nối bởi những bãi biển, kể cả bãi Sandy Beach của người đẹp “mẹ độc thân” Janet. Bờ biển đầy cát trắng, những bãi cát trắng như tuyết kéo dài không dứt, lung linh dưới ánh sáng mặt trời. Cát ở đây cơ hồ có thể nấu chảy thành thủy tinh mà không cần phải qua một quá trình tinh luyện. Cảnh vật như bất động nếu không có vài người lác đác đang lặn hụp xa xa, hay những làn gió nhẹ làm xao động những bụi cỏ màu xanh nhạt, thỉnh thoảng xuất hiện những con tắc kè sa mạc vụt đứng vụt chạy, dáo dác tìm mồi.

1] Đông chí tuyến: đường vòng quanh Nam bán cầu, điểm cực Nam mà mặt trời còn đứng bóng lúc chính ngọ.

[2] Snorkelling: vừa bơi vừa ngắm nhìn đáy nước với kính lặn và ống thông hơi.