Du lịch Huế và những chuyện không hiểu nổi

Một vùng đầm phá Tam Giang - Cầu Hai rộng lớn nhất Đông Nam Á (21.594 ha, dài 67km, rộng hơn 4km, gồm 1 phá và 4 đầm). Một tam giác Lăng Cô - Cảnh Dương - Bạch Mã, được Chính phủ xác định là một trong bốn vùng du lịch trọng điểm của quốc gia, trong đó riêng vịnh Lăng Cô vừa được Câu lạc bộ các vịnh biển đẹp nhất thế giới (Worldbays), chính thức công nhận là một trong 30 vịnh biển đẹp nhất thế giới...

Rồi Huế là “thành phố festival đặc trưng của Việt Nam” quanh năm hội hè với năm chẵn lễ hội lớn (festival Huế), năm lẻ lễ hội vừa (festival nghề truyền thống Huế). Đó là chưa nói đến những lễ hội nhỏ hơn được tổ chức thường niên như: lễ hội điện Hòn Chén (mỗi năm hai lần); Lăng Cô huyền thoại biển; Thuận An biển gọi... 

“Tiềm năng như vậy thì người Huế mình chỉ cần ngửi hơi khách du lịch thôi cũng đã giàu to rồi” – Quang đoán có chút tự hào. Nhưng rồi nét mặt anh lập tức chuyển qua trạng thái thất vọng khi nghe một thống kê khác. 

Tiềm năng là thế, tuy nhiên bao nhiêu năm nay, ngành du lịch dịch vụ Huế vẫn phát triển trong tình trạng còi cọc với bình quân lưu trú chỉ dao động khoảng 2 đêm/ khách. Doanh thu của toàn ngành trung bình năm trong nhiều năm gần đây thường dao động từ 7 – 800 tỷ đồng, và mức đóng góp cho ngân sách địa phương của chỉ dao động ở con số trên dưới 30 tỷ đồng. 

Sự yếu kém của ngành du lịch Huế, không phải chỉ là sự “nhìn xoi mói” của người ngoài như chúng tôi, mà ngay chính “người trong nhà” cũng thừa nhận: “Các hoạt động xúc tiến quá yếu, lại phân tán cả về nội dung lẫn thị trường; lạc hậu về công nghệ, kỹ năng và thiếu chuyên nghiệp... do chưa có một cơ quan chuyên trách về thông tin và xúc tiến. Năng lực cạnh tranh điểm đến và năng lực cạnh tranh doanh nghiệp còn thấp”. 

“Các doanh nghiệp lữ hành TT-Huế nhìn chung chưa quan tâm đúng mức đến xây dựng và phát triển sản phẩm, thụ động, thiếu chắc chắn về thị trường nên thường phụ thuộc vào nguồn khách chính của các hãng lớn ở TP.Hồ Chí Minh và Hà Nội. Sản phẩm du lịch quá đơn điệu, mới dựa chủ yếu vào các yếu tố tự nhiên, khai thác những cái có sẵn, không thể hiện ưu thế trên thị trường. Giá trị gia tăng trong sản phẩm thấp so với mức trung bình của thế giới...” – ông Phan Tiến Dũng – Giám đốc Sở VHTT&DL tỉnh TT-Huế thừa nhận. 

Trong lần trò chuyện mới đây với người viết bài này, ông Paul Shuttenbelt Giám đốc châu Á của Công ty Tư vấn Giải pháp Đô thị của Hà Lan (Urban Solutions) – đơn vị đang phối hợp với Trung tâm BTDTCĐ Huế lập kế hoạch quản lý di sản Huế kể một câu chuyện mà ông cho là “rất vui”:  

“Trong quá trình thực hiện dự án này, tôi có chuyện với giám đốc một khách sạn lớn ở Huế không tiện nêu tên rằng, quần thể di tích Huế (đã được UNESCO công nhận) có 16 điểm di tích. Nhưng ông ta đã cãi tôi, ông ta nói rằng ông nhớ hình như chỉ có hai hay ba điểm gì đó”. 

Ông Paul Shuttenbelt ngạc nhiên: “Với kiểu "nhớ" như vậy mà ông ta cung cấp thông tin cho khách du lịch thì cực kỳ phản cảm. Rõ ràng là ở Huế, công tác tuyên truyền và sự nhận thức về di sản của người dân, cán bộ...đang có vấn đề”.