Phát hiện 11 ngôi mộ cổ trong khu vực Thủy điện Sơn La
Mới đây, khai quật Hang Tọ (Sơn La), các nhà khảo cổ học đã tìm thấy 11 ngôi mộ cổ. Đây là một may mắn lớn của ngành khảo cổ Việt Nam, vì chỉ thời gian ngắn nữa, các di chỉ này sẽ chìm dưới lòng hồ Thủy điện Sơn La.
Hang Tọ gồm hai hang: Hang Tọ 1 và Hang Tọ 2. Hang Tọ 1 nằm ngay bên rìa sông, ra khỏi hang trèo lên phía trên khoảng 50m mới tới được hang Tọ 2. Mỗi sáng, đoàn khảo cổ phải leo lên hang Tọ 2 làm việc, trưa xuống hang Tọ 1 ăn cơm với cá khô, chiều lại leo lên hang Tọ 2. Cứ đều đều bốn lần một ngày.
Những phát hiện quý ở Hang Tọ
Ròng rã mấy tháng trời, công sức của chúng tôi đã được đền đáp... Ở Hang Tọ 1, chúng tôi phát hiện được ba ngôi mộ. Mộ số một và mộ số ba thuộc thời đại kim khí, riêng mộ số hai thuộc thời đại văn hóa Hòa Bình (cách đây khoảng 34.000 năm).
Di cốt của mộ một và ba nằm lộn xộn dưới phần nhũ kết cát cùng với những công cụ bằng đá và đồ gốm. Di cốt ở mộ một là một cá thể nam trưởng thành khoảng 30-35 tuổi.
Bộ xương được mai táng theo tư thế nằm co. Nửa sọ phải đã bị mất. Tuy vậy, bộ răng hàm trên và thân xương hàm dưới có đính các răng vẫn còn khá nguyên vẹn. Thân hàm dưới mảnh và thấp nên có nhiều khả năng đây là di cốt của một phụ nữ khoảng 40-50 tuổi. Ngôi mộ này có niên đại 10.000 năm.
Ở Hang Tọ 2, có tới 8 ngôi mộ. Mộ số hai có bộ xương nằm ngửa, hai tay duỗi thẳng, đầu ngoẹo sang phía vai trái. Hộp sọ không còn giữ được, mặc dầu vẫn còn xương hàm trên và thân xương hàm dưới với hầu hết các răng. Dựa vào chiều dài lớn nhất của xương cánh tay phải mà tính được chiều cao của cá thể này là 1,66m. Trong mộ còn phát hiện một nồi gốm vỡ, ba hạt chuỗi đá và một rìu đá dựng thẳng đứng chính giữa cánh tay trái.
Mộ số ba là ngôi mộ táng đặc biệt quan trọngtrong số những ngôi mộ được phát hiện ở Hang Tọ. Người chết nằm ngửa, đầu ngoẹo sang vai phải, hai tay đặt trên hông, hai ngón chân cái chụm sát vào nhau (có nhiều khả năng do người xưa dùng dây buộc lại).
Đây là di cốt của một người đàn ông khoảng 40 tuổi. Đo từ đỉnh đầu đến gót chân dài 1,6m. Răng cửa của người này trống 2 cái, đây là tục nhổ 2 răng cửa giữa hàm dưới, một phong tục cổ quan trọng mà ở miền Bắc Việt Nam chỉ thấy xuất hiện trong văn hóa Phùng Nguyên. Phía trên bụng là mảnh của 2 chạc gốm kiểu văn hóa Phùng Nguyên (cách đây khoảng 4.000 năm) và mảnh của 2 nồi gốm vỡ. Ngoài ra, còn có răng nanh của một con lợn rừng dài 19cm.
Ngôi mộ số ba của Hang Tọ 2 có chôn theo hiện vật gốm thuộc văn hóa Phùng Nguyên, cộng với phong tục nhổ răng cửa của cư dân văn hóa Phùng Nguyên cho nên có bằng chứng khá vững chắc đây là cư dân Phùng Nguyên trong thời đại kim khí đã ngược sông Đà lên tận Sơn La để sinh sống.
Những di cốt lần đầu tiên được phát hiện ở Sơn La giúp chúng ta tìm hiểu về loại hình nhân chủng của cư dân vùng này, điều mà từ trước tới nay còn là một điều bí mật chưa được biết đến. Và dù chỉ ít lâu nữa, cả 2 hang Tọ sẽ chìm sâu dưới đáy hồ Thủy điện Sơn La, nhưng những dấu vết khảo cổ học, cổ nhân học thì sẽ được điền thêm vào trang sử sách của đất nước chúng ta.
Các mộ táng ở Sơn La giữ được di cốt người của cả thời đại đá (cách đây hơn 3 vạn năm) lẫn thời đại kim khí (cách đây khoảng 4.000 năm).
Nhọc nhằn đường vào hang
Để triển khai công tác điều tra vùng lòng hồ Thủy điện Sơn La, Viện Khảo cổ học phối hợp với Bảo tàng Sơn La, tiến hành khai quật Hang Tọ, thuộc xã Chiềng Bằng, huyện Quỳnh Nhai, Sơn La. Hằng ngày, các nhà khoa học mặc áo phao, xuống thuyền vượt sông để lần đến hang.
Bình thường thì không sao, nhưng nhiều hôm, sông Đà “giở chứng” thì quả thật là nguy hiểm, nước chảy xiết và xuất hiện nhiều vùng nước xoáy. Có lần thuyền của đoàn chút nữa thì tan xác vì va phải đá ngầm! Tất cả chúng tôi phải một phen thót tim.
 |
Hang Tọ, xã Chiềng Bằng, Sơn La. |
Những phát hiện quý ở Hang Tọ
Ròng rã mấy tháng trời, công sức của chúng tôi đã được đền đáp... Ở Hang Tọ 1, chúng tôi phát hiện được ba ngôi mộ. Mộ số một và mộ số ba thuộc thời đại kim khí, riêng mộ số hai thuộc thời đại văn hóa Hòa Bình (cách đây khoảng 34.000 năm).
Di cốt của mộ một và ba nằm lộn xộn dưới phần nhũ kết cát cùng với những công cụ bằng đá và đồ gốm. Di cốt ở mộ một là một cá thể nam trưởng thành khoảng 30-35 tuổi.
Bộ xương được mai táng theo tư thế nằm co. Nửa sọ phải đã bị mất. Tuy vậy, bộ răng hàm trên và thân xương hàm dưới có đính các răng vẫn còn khá nguyên vẹn. Thân hàm dưới mảnh và thấp nên có nhiều khả năng đây là di cốt của một phụ nữ khoảng 40-50 tuổi. Ngôi mộ này có niên đại 10.000 năm.
 |
| Mộ số 3 của Hang Tọ 2, mộ được đánh giá có giá trị quan trọng trong đợt khai quật. |
 |
| Mộ số 2 của Hang Tọ 1, thuộc thời đại văn hóa Hòa Bình |
 |
| Mộ số 1 của Hang Tọ 2 |
 |
| Sọ của người đàn ông 40 tuổi với tục nhổ 2 răng cửa dưới giữa (Mộ số 3 Hang Tọ 2). |
Ở Hang Tọ 2, có tới 8 ngôi mộ. Mộ số hai có bộ xương nằm ngửa, hai tay duỗi thẳng, đầu ngoẹo sang phía vai trái. Hộp sọ không còn giữ được, mặc dầu vẫn còn xương hàm trên và thân xương hàm dưới với hầu hết các răng. Dựa vào chiều dài lớn nhất của xương cánh tay phải mà tính được chiều cao của cá thể này là 1,66m. Trong mộ còn phát hiện một nồi gốm vỡ, ba hạt chuỗi đá và một rìu đá dựng thẳng đứng chính giữa cánh tay trái.
Mộ số ba là ngôi mộ táng đặc biệt quan trọngtrong số những ngôi mộ được phát hiện ở Hang Tọ. Người chết nằm ngửa, đầu ngoẹo sang vai phải, hai tay đặt trên hông, hai ngón chân cái chụm sát vào nhau (có nhiều khả năng do người xưa dùng dây buộc lại).
Đây là di cốt của một người đàn ông khoảng 40 tuổi. Đo từ đỉnh đầu đến gót chân dài 1,6m. Răng cửa của người này trống 2 cái, đây là tục nhổ 2 răng cửa giữa hàm dưới, một phong tục cổ quan trọng mà ở miền Bắc Việt Nam chỉ thấy xuất hiện trong văn hóa Phùng Nguyên. Phía trên bụng là mảnh của 2 chạc gốm kiểu văn hóa Phùng Nguyên (cách đây khoảng 4.000 năm) và mảnh của 2 nồi gốm vỡ. Ngoài ra, còn có răng nanh của một con lợn rừng dài 19cm.
Ngôi mộ số ba của Hang Tọ 2 có chôn theo hiện vật gốm thuộc văn hóa Phùng Nguyên, cộng với phong tục nhổ răng cửa của cư dân văn hóa Phùng Nguyên cho nên có bằng chứng khá vững chắc đây là cư dân Phùng Nguyên trong thời đại kim khí đã ngược sông Đà lên tận Sơn La để sinh sống.
Những di cốt lần đầu tiên được phát hiện ở Sơn La giúp chúng ta tìm hiểu về loại hình nhân chủng của cư dân vùng này, điều mà từ trước tới nay còn là một điều bí mật chưa được biết đến. Và dù chỉ ít lâu nữa, cả 2 hang Tọ sẽ chìm sâu dưới đáy hồ Thủy điện Sơn La, nhưng những dấu vết khảo cổ học, cổ nhân học thì sẽ được điền thêm vào trang sử sách của đất nước chúng ta.
PGS.TS. Nguyễn Lân Cường
(Theo Đất việt)
[
Trở về]
- Vietnam Airlines đa dạng hóa giá vé trên đường bay mới
- "TPHCM- trăm điều thú vị" sẽ thay đổi hàng năm
- Có thể thuê chuyên gia nước ngoài tư vấn xúc tiến du lịch
- Sân bay Singapore phục vụ khách tốt nhất thế giới
- Du lịch Hongkong ảm đạm bởi khủng hoảng
- Bảo vệ môi trường: Du khách quan tâm, khách sạn thờ ơ
- 24 quốc gia giới thiệu món ngon tại VN
- Thị trường khách sạn Hà Nội hấp dẫn các nhà đầu tư
 |
 |
 |
 |
- Nhà giàu Trung Quốc di cư ồ ạt
- Dân Mỹ "giấu tiền dưới gối" trên 10.000 tỉ USD
- Ngành nghề kinh doanh: Không cấm thì phải được làm
- Về tay người Thái, dấu chấm hết cho hàng Việt ở Metro?
- Kết luận từ Thanh tra Chính phủ: Nhiều sai phạm tại Kho bạc Nhà nước
- Doanh nghiệp vận tải biển: “Chúng tôi sắp hết hơi rồi!”
- Nhìn lại thị trường tiền tệ 7 tháng đầu năm và dự báo
- Việt Nam: Nghịch lý ngân hàng sống nhờ “bầu sữa” ngân sách
- Luật sư Trần Hữu Huỳnh: Sửa luật doanh nghiệp phải ngăn được lợi ích nhóm
- Bước lùi của dự thảo Luật Doanh nghiệp sửa đổi
Chuyển nhượng, cho thuê hoặc hợp tác phát triển nội dung trên các tên miền:
Hoa Đà Lạt
Giá vàng SJC
Thị trường vàng
Mua sắm - Tư vấn mua sắm
Nội thất gỗ
Nhà xuất khẩu Việt Nam
Món ngon Việt
Tư vấn nhà đẹp
Hỏi luật gia - Hội luật gia
Kho hàng trực tuyến
Việc làm online
Cho người Việt Nam
Sắc màu Việt
Quý vị quan tâm xin liên hệ: tieulong@6vnn.com
