Bình luận: Một quyết định lỗi thời

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Thiếu công bằng và mang nặng tư tưởng bảo hộ, ngày 22-12, Liên minh châu Âu (EU) đã bỏ phiếu ủng hộ đề xuất của Ủy ban Châu Âu (EC) tiếp tục áp thuế chống bán phá giá 10% thêm 15 tháng đối với sản phẩm giày mũ da nhập khẩu từ Việt Nam. Quyết định trên đã bỏ qua lợi ích hợp pháp của các doanh nghiệp sản xuất Việt Nam, các nhà nhập khẩu, phân phối châu Âu và đặc biệt là 650.000 lao động Việt Nam trong lĩnh vực này.

Sự thiếu công bằng được thể hiện ngay từ giai đoạn tính toán biên độ bán phá giá của EC khi nó không phản ánh đúng thực tế sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp Việt Nam. Trong quá trình điều tra xác định việc áp thuế, EC đã sử dụng Braxin - nước rất xa về địa lý và rất khác biệt về tâm lý tiêu dùng với Việt Nam - là nước thay thế để tính toán biên độ này, dẫn đến những kết quả hoàn toàn sai lệch. EC đã thừa nhận những yếu tố khác biệt đó nhưng vẫn không thay đổi ý kiến, bất chấp việc Việt Nam đã nhiều lần đề nghị EC xem xét lựa chọn một số nước thay thế khác như Inđônêxia, Thái Lan... có các điều kiện tương đối tương đồng với Việt Nam.

Việc ủng hộ áp thuế của một số thành viên EU cũng được xem là thiếu khách quan nghiêm trọng khi rất dễ nhận thấy rằng, đa số các nhà sản xuất giày Việt Nam là doanh nghiệp vừa và nhỏ nên không thể dùng biện pháp bán phá giá để bóp méo cạnh tranh, tạo sức mạnh thị trường và đe dọa việc sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp châu Âu như kết luận của EC. Giá cả những mặt hàng giày dép do Việt Nam sản xuất ở mức hợp lý hơn so với của châu Âu là do các doanh nghiệp đã phát huy được lợi thế giá nhân công rẻ, kết hợp với nâng cao chất lượng và cải tiến mẫu mã. Những yếu tố đó hoàn toàn hợp pháp và chính đáng theo thông lệ quốc tế. Do vậy, quyết định gia hạn áp thuế lần này, có hiệu lực từ ngày 1-1-2010, một lần nữa cho thấy EU đã sử dụng thuế chống bán phá giá được Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) công nhận như một công cụ phòng vệ thương mại bị biến tướng và lạm dụng, cổ xúy cho sự quay lại của một chính sách bảo hộ mậu dịch đã lỗi thời tại chính nơi khởi xướng và tuyên bố thúc đẩy tự do thương mại bình đẳng.

Nhóm các nước phản đối, đứng đầu là Anh, cũng cho rằng rào cản được duy trì suốt 3 năm qua này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng tới quan hệ thương mại dài hạn giữa Việt Nam và EU. Chủ tịch Phòng Thương mại châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) ông Alanh Cani cảnh báo, việc tiếp tục áp thuế chống bán phá giá sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến các doanh nghiệp châu Âu đang làm ăn tại Việt Nam. Bên cạnh đó, người tiêu dùng Việt Nam chắc chắn không thể không đặt câu hỏi đối với sản phẩm từ những quốc gia đã cố tình hậu thuẫn cho những quyết sách khiên cưỡng, độc đoán gây thiệt hại cho doanh nghiệp và người lao động Việt Nam.

Trong khi đó Eurocommerce, một tổ chức đại diện cho các doanh nghiệp châu Âu tuyên bố, chủ trương tiếp tục áp thuế đối với giày mũ da nhập khẩu từ Việt Nam không những không mang lại sự hỗ trợ tích cực cho các cơ sở sản xuất giày dép có khả năng cạnh tranh kém của EU mà còn tác động xấu đến hoạt động của những nhà nhập khẩu, phân phối và bán lẻ của châu Âu, do đó chính sách này không phục vụ lợi ích chung của EC. Chính Liên minh Giày dép châu Âu cũng đã ra tuyên bố phản đối quyết định nói trên vì cho rằng nó sẽ khiến người tiêu dùng châu Âu phải chịu thiệt hại do phải mua các mặt hàng giày dép với giá cao hơn. Điều này hoàn toàn có cơ sở khi giày mũ da của Việt Nam và Trung Quốc (quốc gia cũng bị EC áp thuế chống bán phá giá 16,5%) chiếm 30% thị trường giày dép tại châu Âu. Những ý kiến phản đối gay gắt từ nội bộ EU cho thấy, chính trong liên minh đã có sự chia rẽ sâu sắc về vấn đề này.

Một lần nữa, Việt Nam khẳng định các doanh nghiệp sản xuất giày Việt Nam không bán phá giá. Quyết định áp thuế của EC là bất công và không phản ánh đúng bản chất vụ việc. Việt Nam một lần nữa đề nghị các nước thành viên EU và EC bãi bỏ hoàn toàn chính sách lỗi thời trên để những quy định thương mại quốc tế được thực hiện một cách đồng nhất và nghiêm túc, nhằm xây dựng một môi trường kinh tế lành mạnh theo đúng tinh thần tự do thương mại của WTO.

(Theo Vân Khanh/HNM)