Chiến lược nối kết mới

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Tổng thống Mỹ Ba-rắc Ô-ba-ma vừa kết thúc chuyến công du 7 ngày (từ 13 đến 19-11) tới châu Á với 4 chặng dừng chân là Nhật Bản, Xin-ga-po, Trung Quốc và Hàn Quốc.

Trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ vẫn chìm trong khó khăn, thâm hụt ngân sách đạt mức kỷ lục, chiến lược ở Áp-ga-ni-xtan vẫn chưa rõ ràng... chuyến thăm châu Á của người đứng đầu Nhà Trắng ngay trong năm đầu nhậm chức như một bước đột phá làm tăng tốc chính sách đối ngoại của Mỹ dọc vòng cung Thái Bình Dương.

Điều gì khiến Oa-sinh-tơn có bước đi như vậy? Không khó khăn để nhận ra rằng châu Á đang thay đổi nhanh chóng, trở thành một động lực kinh tế và trung tâm quyền lực chính trị hàng đầu của thế giới với sự không ngừng gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc. Trong khi đó, quan hệ đồng minh Mỹ - Nhật lại đang xuất hiện dấu hiệu rạn nứt mới kể từ sau Chiến tranh thế giới lần thứ II. Thêm vào đó, cuộc khủng hoảng kinh tế - tài chính đã làm sâu sắc thêm sự thay đổi tương quan lực lượng và thúc đẩy những tập hợp lực lượng mới trong khu vực.

Vì thế, chuyến thăm châu Á của Tổng thống B.Ô-ba-ma như một sứ mệnh "cứu hộ" cho vai trò của Mỹ ở khu vực; đồng thời cố kết mối quan hệ Mỹ với một lục địa cũ nhưng chứa đựng không ít quyền lợi của Mỹ trong suốt chiều dài lịch sử. Nói cách khác, chuyến thăm như một chỉ dấu mới về sự coi trọng châu Á, đặc biệt là Đông Á, trong chính sách đối ngoại mới của Mỹ. Đây có lẽ là thay đổi mới nhất trong cách tiếp cận của Oa-sinh-tơn với khu vực này. Tổng thống Ba-rắc Ô-ba-ma với 7 ngày và bốn chặng dừng Tô-ki-ô, Xin-ga-po, Bắc Kinh và Xơ-un chứng tỏ châu Á cũng đang thực sự thay đổi như khẩu hiệu tranh cử của ông. Với mục tiêu hình thành một chiến lược kết nối mới với châu Á - Thái Bình Dương, một tuần có vẻ ngắn ngủi và dù không mang lại nhiều kết quả cụ thể nhưng chuyến thăm của Tổng thống B.Ô-ba-ma đã khẳng định, Mỹ sẽ tiếp tục nỗ lực can dự và không muốn để mất ảnh hưởng của khu vực này.

Trên thực tế, Oa-sinh-tơn luôn hướng chính sách đối ngoại của Mỹ vào quan hệ truyền thống xuyên Đại Tây Dương với châu Âu và gần đây là cuộc chiến ở I-rắc, Áp-ga-ni-xtan hoặc với Trung Đông. Do đó, khu vực Đông Á, đặc biệt điểm quan trọng trong vòng cung Thái Bình Dương là Đông Nam Á đã bị xem nhẹ. Song từ khi bước vào Nhà Trắng, Tổng thống B.Ô-ba-ma đã đẩy mạnh cải thiện quan hệ với Trung Quốc; tích cực tiếp xúc với các nước Ðông Nam Á và mở rộng quan hệ xuyên Thái Bình Dương. Thực hiện những điều chỉnh chính sách này, ông B.Ô-ba-ma đã trở thành Tổng thống Mỹ đầu tiên thăm châu Á ngay trong năm đầu nhậm chức.

Cần nhắc lại rằng, trong chuyến công du tới châu Âu, Tổng thốngB.Ô-ba-ma đã đưa ra thông điệp mạnh mẽ về một thế giới không có vũ khí hạt nhân. Tại Ai Cập, người đứng đầu Nhà Trắng đưa ra bức thông điệp về mối quan hệ với thế giới Hồi giáo.

Còn với châu Á, thông điệp của Tổng thống B.Ô-ba-ma ngay trong chặng dừng đầu tiên tại Nhật Bản là tăng cường quan hệ với các nước trong khu vực này. Gắn kết quan hệ đồng minh khi tới Nhật Bản, Hàn Quốc, xích lại gần ASEAN hơn khi tham dự Diễn đàn châu Á -Thái Bình Dương lần thứ 17 (APEC-17), mở ra hướng mới trên tinh thần đối tác trong quan hệ Trung - Mỹ... là những mục tiêu mà Tổng thống B.Ô-ba-ma về cơ bản đã đạt được sau chuyến thăm.

Điểm đáng chú ý được dư luận quốc tế và khu vực quan tâm là cùng với APEC-17, Tổng thống B.Ô-ba-ma đã đặt nền tảng mới, mở ra cơ hội để Mỹ tăng cường quan hệ với 10 nước Đông Nam Á, trong đó có những đồng minh mà đã vài thập kỷ qua quốc gia này buông lơi như Thái Lan, Phi-líp-pin. Có một sự thật là, ASEAN đang đứng trước triển vọng trở thành trung tâm thương mại toàn cầu do khu vực Đông Nam Á ngày càng thu hút sự quan tâm của các nước trên thế giới thông qua việc thúc đẩy hoạt động tự do thương mại trong khu vực. Và đương nhiên, Mỹ không thể không quan tâm tới một ASEAN ngày càng năng động và tỏ rõ vai trò trong khu vực. Tại Hội nghị các nhà lãnh đạo ASEAN - Mỹ ở Xin-ga-po, lần đầu tiên Tổng thống B.Ô-ba-ma khẳng định, Mỹ coi ASEAN là một đối tác chủ chốt ở châu Á - Thái Bình Dương và mong muốn tăng cường quan hệ nhiều mặt với ASEAN.

 Không nhằm vào những hợp đồng kinh tế cụ thể, nhưng chuyến công du châu Á ngay trong năm đầu tại nhiệm của Tổng thống B.Ô-ba-ma đã thu được nhiều hơn thế. Đó không chỉ là chiến lược nối kết mới, mà còn là hình ảnh một nước Mỹ thân thiện và tươi mới trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Tuy vậy, chưa thể quá lạc quan với những gì đạt được chỉ qua một chuyến thăm khi thách thức vẫn còn rất nhiều ở phía trước vị tổng thống 44 của nước Mỹ cũng như các đối tác của ông.

(Theo Thùy Dương // Hanoimoi Online)