Mỹ thay đổi thái độ?

Tổng thống (TT) Venezuela Hugo Chavez hôm 25-7 chỉ trích Mỹ muốn chính phủ lâm thời Honduras củng cố quyền lực và chiến thắng trong những cuộc bầu cử sắp tới. Theo TT Chavez, Mỹ và các đồng minh trong vùng đang tìm cách trì hoãn sự trở về của ông Manuel Zelaya, TT bị lật đổ của  Honduras. Phát biểu trước quốc hội, TT Chavez nói: “Những gì họ làm là tìm cách đóng băng trận chiến này cho đến cuộc bầu cử vào tháng 11. Bất kỳ chính phủ nào được lập ra sau cuộc đảo chính quân sự hoặc những cuộc bầu cử sau đó, chúng ta sẽ không công nhận đó là chính phủ Honduras”.

Mỹ, Liên Hiệp Quốc và các TT ở Mỹ La tinh đã lên án vụ lật đổ ông Zelaya hôm 28-6 và yêu cầu phục chức ngay cho ông ta.  Tuy nhiên, theo hãng tin Reuters, TT Chavez cho rằng tiến trình hòa giải do TT Costa Rica Oscar Arias làm trung gian là một cái bẫy, và lẽ ra chính phủ lâm thời Honduras không nên được công nhận bằng cách mời họ dự đàm phán.

Trong khi đó, ông Zelaya hôm 25-7 đã trở lại vùng biên giới giữa Nicaragua và Honduras nhằm tăng sức ép lên chính phủ lâm thời Honduras. Ông Zelaya cho biết sẽ cắm trại cách biên giới Honduras 100 m ở phần lãnh thổ Nicaragua và dự định ở đó ít nhất cho đến hết ngày 26-7. Ông Zelaya cũng thúc giục Mỹ trừng phạt nặng những người tiến hành cuộc đảo chính quân sự lật đổ ông. Trước đó, hôm 24-7, ông Zelaya đã tiến vài bước vào lãnh thổ Honduras trong thời gian ngắn. Động thái này đã bị Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton chỉ trích là “khinh suất”.

Tại Honduras, Bộ Quốc phòng ra tuyên bố ủng hộ một giải pháp cho những vấn đề mà nước này đang gặp phải là thông qua “tiến trình đàm phán trong khuôn khổ Hiệp ước San Jose”. Theo hãng tin AP, một trong những nội dung của Hiệp ước San Jose do TT Costa Rica Oscar Arias đề xuất là kêu gọi việc đưa ông Zelaya trở lại làm TT, nhưng với quyền lực bị hạn chế. Các cuộc đàm phán ở Costa Rica chưa mang lại một thỏa thuận nào cho đến lúc này vì chính phủ lâm thời Honduras vẫn không chấp nhận ông Zelaya trở lại nắm quyền. Báo The New York Times (Mỹ) nhận định rằng tuyên bố trên là “quan trọng” vì đây là lần đầu tiên có một thành phần mạnh mẽ trong chính phủ lâm thời Honduras ủng hộ Hiệp ước San Jose.