Không thể quên bảo vệ môi trường

Sau một loạt vụ việc mới đây, trong đó có vụ Tungkuang và tất nhiên không thể không kể đến ví dụ điển hình Vedan, dư luận có lẽ đã kịp nhận ra rằng, những cái tên đã được phát hiện chỉ là phần nổi của tảng băng. Và rằng, nếu các cơ quan chức năng quyết liệt, triệt để và sát sao hơn với công tác giám sát, danh sách các đơn vị vi phạm nghiêm trọng luật pháp về bảo vệ môi trường còn dài hơn rất nhiều.

Cứ thử chiếu với các chỉ tiêu kế hoạch năm, thì thấy rõ, còn nhiều vấn đề liên quan đến bảo vệ môi trường phải xử lý. Theo kế hoạch, năm 2010, phải có 70% cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng được xử lý, nhưng dự báo, kết quả đạt được chỉ khoảng 67,9% - cũng có thể coi là tạm ổn sau một năm các cơ quan chức năng đẩy mạnh công các giám sát và thực thi các biện pháp khắc phục, giảm ô nhiễm môi trường. 298/439 cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng được xử lý. Vẫn còn 141 cơ sở, chưa kể phần chìm của tảng băng, cần được tiếp tục xử lý.

Trong khi đó, cả hai chỉ tiêu tỷ lệ chất thải rắn ở đô thị được thu gom; tỷ lệ chất thải rắn y tế được xử lý tiếp tục nằm dưới ngưỡng kế hoạch; tương ứng là 83% so với 85%, và 75% so với 80%. Được biết, trong tổng số 97 bãi rác trên toàn quốc, có tới 49 bãi rác bị xếp vào các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng nhất, có khả năng gây ra các sự cố và rủi ro về môi trường và tác động xấu đến sức khỏe con người.

Còn nếu xét về chỉ tiêu tỷ lệ các khu công nghiệp, khu chế xuất đang hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn môi trường, thì có vẻ đáng mừng khi năm nay, chỉ tiêu này lại vượt kế hoạch - 50% so với 45%. Tuy vậy, việc chỉ có 50% khu công nghiệp đang hoạt động có trạm xử lý nước thải tập trung cho thấy công tác bảo vệ môi trường còn rất nhiều điều đáng lo ngại. Đó là chưa kể, 100% các cụm công nghiệp địa phương thiếu các công trình xử lý nước thải tập trung.

Tính theo kế hoạch năm 2010 là vậy, còn nếu tính theo mục tiêu của cả giai đoạn 5 năm 2006-2010, thì khả năng đạt kế hoạch còn thấp hơn nhiều. Đáng chú ý, mục tiêu của giai đoạn này là tỷ lệ các khu công nghiệp, khu chế xuất đã thành lập và đang hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn môi trường là 100%, trong khi kết quả đạt được dự kiến chỉ khoảng 50%.

Tất nhiên, trong câu chuyện này, còn có thể kể tới các lý do như nhiều khu công nghiệp đã có quyết định thành lập, nhưng chưa đi vào hoạt động, nên cũng chưa đầu tư khu xử lý nước thải…, song rõ ràng, thực trạng này là vấn đề cần phải quan tâm, xử lý. Nếu môi trường không được bảo vệ, tình trạng ô nhiễm môi trường vẫn tiếp tục xảy ra ở các khu công nghiệp, làng nghề, khu đô thị…, thì khó có thể nói tới GDP xanh hay phát triển bền vững.

Việt Nam đang chuẩn bị thực hiện Chiến lược 2011-2020 và Kế hoạch 5 năm 2011-2015, với mục tiêu hàng đầu là phát triển nhanh và bền vững. Nhưng muốn phát triển bền vững, thì không thể quên bảo vệ môi trường. Điều này đòi hỏi trách nhiệm rất lớn của các cơ quan quản lý, cũng như ý thức và trách nhiệm của các doanh nghiệp.