Có thể thu hút nhiều hơn nữa vốn ODA từ Nhật Bản

Con số đó là 145,613 tỷ yên Nhật (tương đương 1,5 tỷ USD). Đây là một kỷ lục và điều đó chứng tỏ sự đánh giá cao của Nhật Bản đối với quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam - Nhật Bản. Khoản ODA này sẽ giúp Việt Nam phát triển cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường, tạo điều kiện thuận lợi để Việt Nam tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài và hội nhập kinh tế quốc tế.

5 dự án được hưởng lợi từ đợt này đều có quy mô lớn. Đó là các dự án Xây dựng nhà ga hành khách - cảng hàng không quốc tế Nội Bài; Đường nối từ cầu Nhật Tân đi sân bay Nội Bài; Xây dựng cầu Cần Thơ; Khôi phục  cầu Quốc lộ 1 giai đoạn 3 (đoạn Cần Thơ - Cà Mau) và Dự án Phát triển cơ sở hạ tầng Khu công nghệ cao Hòa Lạc.

Trong tháng 3 này, đại diện Bộ Tài chính Việt Nam và đại diện Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) sẽ ký 5 hiệp định tín dụng cụ thể cho 5 dự án này.

Việt Nam chưa phải là nước đứng ở nhóm đầu về giải ngân vốn ODA, nhưng nỗ lực của chúng ta trong thời gian qua là rất đáng ghi nhận. Chính phủ Việt Nam đã rất tích cực trong cải cách thủ tục giải ngân và điều đó đã mang lại con số giải ngân kỷ lục - 3,6 tỷ USD - trong năm 2009. Trong số này, có khoản vay 47,9 tỷ yên (tương đương 500 triệu USD) để hỗ trợ khắc phục khủng hoảng. Khoản vay này đã được giải ngân nhanh và sử dụng hiệu quả. Cộng đồng các nhà tài trợ quốc tế và Nhật Bản đều đánh giá cao Việt Nam trong việc khắc phục tác động của khủng hoảng kinh tế toàn cầu, cũng như sử dụng tốt các khoản ODA cho mục tiêu này.

Tôi cho rằng, nếu chúng ta tiếp tục cải cách hơn nữa thủ tục giải ngân, thì tỷ lệ giải ngân vốn ODA (không chỉ của Nhật Bản) hứa hẹn sẽ tăng lên như mong muốn của các nhà tài trợ, cũng như phù hợp với năng lực giải ngân của Việt Nam.

Vấn đề không chỉ là làm sao để cam kết ODA của Nhật Bản vượt qua con số này, mà là thực sự, trong 5 năm tới đây, Việt Nam cần một lượng vốn ODA rất lớn để triển khai các dự án trọng điểm quốc gia, như cảng Lạch Huyện, Khu công nghệ cao Hòa Lạc, Đường sắt cao tốc Bắc - Nam, Đường bộ cao tốc Bắc - Nam... Mức tăng cam kết ODA không chỉ là 10-20%, mà phải là 70-80% thì mới có thể đáp ứng được nhu cầu phát triển của Việt Nam

Điều này đặt ra thách thức cho cả hai phía. Về phần mình, Việt Nam phải chứng tỏ rằng, chúng tôi thực sự cần nguồn vốn đó và có khả năng giải ngân, sử dụng nó một cách hiệu quả để phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội đất nước. Còn đối với Nhật Bản, thì họ cũng phải khẳng định sự quan tâm của mình và sẵn sàng phối hợp với Việt Nam để xây dựng chính sách mới thỏa mãn các ưu tiên phát triển của Việt Nam.