Thí điểm không tổ chức HĐND huyện, quận, phường: Bước đầu thành công

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Sau gần 1 năm thực hiện thí điểm, chủ trương không tổ chức HĐND quận, huyện , phường đã giúp hệ thống chính trị tinh gọn được bộ máy, tiết kiệm thời gian và chi phí mà không có sự xáo trộn trong hoạt động.

Chủ trương không tổ chức HĐND đã đạt được những thành tựu bước đầu sau gần 1 năm thực hiện thí điểm - Ảnh minh họa

Nghị quyết số 26/2008/QH12 được Quốc hội thông qua ngày 15/11/2008 và có hiệu lực từ 1/4/2009, theo đó, thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND tại 67 huyện, 32 quận, 483 phường của 10 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Tại phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 3/2010, các thành viên Chính phủ cho rằng, sau gần 1 năm thực hiện thí điểm, chủ trương không tổ chức HĐND quận, huyện , phường đã giúp hệ thống chính trị tinh gọn được bộ máy, tiết kiệm thời gian và chi phí mà không có sự xáo trộn trong hoạt động, các chỉ tiêu kinh tế- xã hội đều được hoàn thành và vượt mức kế hoạch.

Tăng tính chủ động, trách nhiệm của UBND

Các thành viên Chính phủ nhất trí cho rằng, mặc dù năm 2009 cả nước nói chung và tại các đơn vị thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND nói riêng bị ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế toàn cầu, một số địa phương còn bị ảnh hưởng của thiên tai, dịch bệnh, nhưng tình hình kinh tế - xã hội của các đơn vị này vẫn duy trì được sự ổn định và phát triển.

Một minh chứng cụ thể cho điều này là số liệu về thu ngân sách. Chẳng hạn, theo số liệu tổng hợp từ các địa phương, năm 2009 tính bình quân tại các huyện, số thu ngân sách nhà nước trên địa bàn đạt 148%, thu ngân sách địa phương đạt 137%.

Con số tương ứng tại các quận là 120% và 156%, tại các phường là 111% và 132%.

Thậm chí, nhiều quận, phường của TP. Hồ Chí Minh đạt trên 200% kế hoạch (quận 1: thu ngân sách địa phương đạt 282%). Tại Hải Phòng, quận Ngô Quyền, thu ngân sách đạt 135% kế hoạch, tăng 44% so với cùng kỳ, vượt mức cao nhất từ trước tới nay.

Các chỉ tiêu kinh tế - xã hội được HĐND trước đây giao từ đầu năm đều được hoàn thành và vượt mức kế hoạch đề ra.

Một trong những nguyên nhân của các kết quả đáng khích lệ này là hệ thống chính trị tại các đơn vị được giữ ổn định và có sự tăng cường phối hợp hoạt động giữa các cơ quan.

Bước đầu đã giảm tầng nấc trung gian, tinh gọn bộ máy, khắc phục sự trùng lắp về chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan, giảm bớt các quy trình, thủ tục hành chính, giảm nguồn ngân sách chi cho hoạt động của HĐND huyện, quận, phường, tiết kiệm được thời gian làm việc của các đại biểu HĐND, bảo đảm tính thống nhất, thông suốt, nâng cao hiệu quả, hiệu lực của bộ máy hành chính nhà nước, đồng thời vẫn bảo đảm phát huy quyền làm chủ của nhân dân ở địa phương.

Đáng chú ý, thẩm quyền và trách nhiệm của tập thể UBND và chủ tịch UBND huyện, quận, phường được nâng lên, đã tăng tính chủ động hơn cho UBND huyện, quận, phường trong xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế- xã hội, tạo thuận lợi trong công tác điều động, luân chuyển, bố trí cán bộ ở địa phương.

Việc thực hiện thí điểm đã bước đầu phân biệt trong thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn và tổ chức bộ máy giữa chính quyền khu vực đô thị và nông thôn.

Những lúng túng và kinh nghiệm bước đầu

Việc thí điểm không tổ chức HĐND đã nâng cao hiệu quả, hiệu lực của bộ máy hành chính, đồng thời vẫn bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân - Ảnh minh họa

Tuy nhiên, các thành viên Chính phủ cũng chỉ ra một số hạn chế trong quá trình thí điểm.

Chẳng hạn, tại các địa phương không tổ chức HĐND huyện (mà vẫn tổ chức HĐND cấp xã), việc chỉ đạo, hướng dẫn, phối hợp hoạt động của HĐND xã, thị trấn đã được các địa phương giao cho UBND huyện. Song do thiếu các quy định của pháp luật hướng dẫn nên việc thực hiện vẫn còn lúng túng.

Việc tiếp nhận các phản ánh, ý kiến, kiến nghị của nhân dân trên địa bàn trước đây thuộc thẩm quyền của HĐND nhưng cho tới nay vẫn chưa có văn bản hướng dẫn giao cho cơ quan, tổ chức nào làm đầu mối để từ đó gửi đến các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải quyết khi không còn HĐND huyện, quận, phường,.

Quy chế làm việc mẫu của UBND huyện, quận, phường khi thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND vẫn chưa được ban hành, do đó các địa phương thiếu căn cứ để xây dựng Quy chế làm việc mới phù hợp với tổ chức và hoạt động của UBND huyện, quận, phường.

Từ những thành tựu và hạn chế trên, các thành viên Chính phủ cũng thống nhất một số bài học kinh nghiệm trong quá trình triển khai chủ trương này.

Hệ thống văn bản pháp luật cũng như các chế độ, chính sách phải được ban hành đầy đủ, kịp thời, phải xây dựng kế hoạch, lộ trình cụ thể cho từng giai đoạn của thí điểm. Phát hiện kịp thời những vướng mắc, vấn đề nảy sinh để tìm các biện pháp, giải pháp khắc phục.

Đặc biệt, song song với việc thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND huyện, quận, phường, phải coi trọng việc phát triển kinh tế- xã hội, quốc phòng, an ninh được đảm bảo, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân.

 MTTQ tham gia giám sát UBND cùng cấp

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Sinh Hùng đề nghị Bộ Nội vụ và các cơ quan có liên quan khẩn trương chuẩn bị để có thể sớm ban hành Nghị quyết liên tịch của Chính phủ và Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam về vai trò của Ủy ban MTTQ huyện, quận, phường nơi thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND trong việc tiếp thu ý kiến, kiến nghị của nhân dân, tham gia giám sát hoạt động của UBND cùng cấp.

Quy chế làm việc mẫu của UBND huyện, quận, phường nơi thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND cũng cần được khẩn trương chuẩn bị.

Ngoài ra, tổ chức đánh giá kết quả thực hiện thí điểm, phát hiện những vấn đề còn vướng mắc, tồn tại, hạn chế để từ đó có những đề xuất sửa đổi hoặc làm cơ sở cho việc kiến nghị sửa đổi các quy định của pháp luật sau này khi triển khai trên diện rộng.

Các Bộ, ngành Trung ương có liên quan nghiên cứu xây dựng các văn bản để giải quyết các vướng mắc, tồn tại trong quá trình thực hiện thí điểm thời gian qua, tiến hành tổng kết bước một việc thực hiện thí điểm của Ban Chỉ đạo Trung ương.

Chính phủ cũng yêu cầu Bộ Nội vụ và các cơ quan liên quan chuẩn bị các báo cáo trình Bộ Chính trị, Chính phủ và trình kỳ họp thứ tám Quốc hội khoá XII về kết quả thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND huyện, quận, phường và những đề xuất cho lộ trình thực hiện tiếp theo.

(Theo Minh Anh // Tin Chính phủ)