Có nên đánh đồng cách tính thuế thu nhập DN?

Theo Nghị định 124/2008/NĐ – CP hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (DN), DN thành lập và hoạt động trong các KCX - KCN đều thuộc “địa bàn kinh tế khó khăn”, được hưởng ưu đãi thuế. Tuy nhiên, trước đây khi DN trong KCX – KCN bắt đầu có lợi nhuận thì mới áp dụng miễn giảm thuế (miễn 3 năm, giảm 7 năm tiếp theo) thì nay theo quy định mới, không những thời gian miễn giảm rút ngắn, mà thời điểm tính miễn giảm cũng gây nhiều bất lợi cho DN.

Chế biến thủy hải sản xuất khẩu tại một doanh nghiệp trong KCN Hiệp Phước - TPHCM. Ảnh: H.Thúy

Áp dụng ngay cả khi chưa có lãi

Ông Nguyễn Văn Tình, Trưởng Phòng Quản lý đầu tư Ban Quản lý các KCN Long An, cho biết: Nhiều DN tại các KCN ở Long An đang “than thở” vì đứng trước nguy cơ không được hưởng ưu đãi thuế. Căn cứ theo Nghị định 124/2008/NĐ – CP, tất cả DN đầu tư vào KCN, cứ sau 3 năm đi vào hoạt động thì bắt đầu áp dụng miễn giảm thuế. Tuy nhiên đối với nhiều DN (nhất là đối với các DN đầu tư lớn, dự án kéo dài) thì ưu đãi này trở nên vô nghĩa.

Giám đốc một DN sản xuất kính tại KCN Tân Bình (TPHCM) than: Là “tân binh” trong lĩnh vực sản xuất kính xây dựng, phải đầu tư lớn và chịu sự cạnh tranh với hàng ngoại, cộng thêm ảnh hưởng của suy giảm kinh tế... chúng tôi chỉ sản xuất cầm chừng và dự kiến vài năm nữa mới hoàn vốn, có lãi. Nếu áp dụng miễn giảm theo hướng dẫn mới (cứ sau 3 năm hoạt động bắt đầu tính miễn giảm thuế) thì sự miễn giảm này không còn có ý nghĩa hỗ trợ bởi chúng tôi chưa có lãi thì đương nhiên chưa phải đóng thuế. Vậy áp dụng miễn thuế lúc đó chỉ là miễn “cho có” mà thôi.

Ông Võ Quốc Thắng, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Đồng Tâm, cho rằng: Tùy ngành nghề sản xuất kinh doanh, tình hình kinh tế và điều kiện xã hội... mà DN mới thành lập hoạt động hiệu quả hay không, nhanh hay chậm có lợi nhuận. Chẳng hạn, các DN sản xuất mới thành lập, đi vào hoạt động năm 2008 – 2009, gặp ngay thời điểm kinh tế suy giảm thì rất khó phát triển và có lãi ngay được. Việc quy định mốc thời gian chung để áp dụng miễn giảm thuế cho tất cả DN thuộc nhiều ngành nghề, nhiều quy mô khác nhau là chưa thỏa đáng.

Cần có khung ưu đãi riêng

Nhiều ý kiến của cán bộ thuế, ban quản lý các KCN tại TPHCM, Long An, Đồng Nai cho rằng quy định này nhằm “bắt giò” các DN chuyên báo cáo lỗ để “né” thuế. trên thực tế, thời gian qua có nhiều DN đã báo cáo lỗ liên tục nhằm mục đích để “né” thuế, những DN này sẽ bắt đầu bị tính thời điểm miễn giảm thuế từ năm 2009. Nếu đúng như vậy cần tính toán lại quy định vì không thể vì “bắt giò” DN lỗ giả bằng việc gây thiệt thòi cho cả DN lỗ thật.

Tiến sĩ Đinh Thế Hiển, chuyên gia kinh tế, tính toán: Đối với các DN sản xuất có tổng vốn đầu tư lập nhà máy vài chục tỉ đồng, thì thường phải sau 3 – 5 năm mới có thể hoàn vốn. Còn những DN nhỏ, có vốn đầu tư vài tỉ đồng, có thể thu lợi nhuận ngay trong năm đầu hoạt động, vì vậy không thể áp dụng cách miễn giảm thuế giống nhau. Còn theo ông Nguyễn Văn Tình, bình quân các dự án đầu tư vào KCN có vốn khoảng 3- 4 triệu USD (tương đương khoảng 54-72 tỉ đồng). Đa số DN chỉ hoạt động khoảng 30% - 40% công suất trong năm đầu tiên mới thành lập, năm thứ 2-3 dần ổn định, đến năm thứ 5 mới bắt đầu có lợi nhuận. Những DN lớn (như DN đầu tư hạ tầng KCN...) phải 10-15 năm mới thu hồi vốn và có lãi. Riêng các DN công nghệ cao, lợi nhuận thu được phải dùng để tái đầu tư nghiên cứu... Cho nên, thay vì quy định chung chung về mốc thời gian ưu đãi cho tất cả DN, Nhà nước nên xem xét, có khung ưu đãi riêng tính theo tổng vốn đầu tư hoặc theo nhóm ngành nghề để bảo đảm công bằng cho các DN.