Giữ thương hiệu chè Tân Cương

Nét văn hóa độc đáo của người Việt Nam là: Hễ khách đến chơi nhà (có khi ngay cả ở văn phòng, công sở lúc khách đến liên hệ công việc), thì đầu tiên chủ nhân pha một ấm chè mời khách - Thứ chè được dân mọi miền yêu thích là chè Tân Cương, Thái Nguyên. Chè Tân Cương hương vị thơm ngon rất đặc biệt, có sức quyến rũ ẩm khách gần xa mà các loại chè khác khó bề sánh kịp. Tuy nhiên phải đúng là loại chè được trồng trên đất xã Tân Cương thành phố Thái Nguyên, chỉ bón bằng phân hữu cơ hoặc phân vi sinh; không sử dụng các chất kích thích sinh trưởng, không phun hóa chất bảo vệ thực vật (thuốc trừ sâu); thời  tiết khô hạn chăm tưới nước đầy đủ. Hái búp chè cũng phải đúng cách "Một tôm hai lá, một cá hai chừa" để lấy được đúng phần ngon nhất của búp chè và tạo điều kiện cho lứa sau phát triển nhanh, nhiều búp hơn. Búp chè hái về phải chế biến ngay trong ngày  theo đúng quy trình kỹ thuật truyền thống: Sao, vò, rồi lại sao mà phải làm liên tục, gọi là sao suốt; qua bàn tay đảo búp chè (sao) cảm nhận độ nóng rồi điều chỉnh lửa thích hợp trong quá trình sao là bí quyết riêng của mỗi nhà sản xuất chè để được chè ngon; rồi sàng sảy phân loại chè cám, chè ban, chè búp; lấy hương, v.v. rất nhọc nhằn, công phu. Sao chè bằng chảo gang và củi, lấy hương bằng chảo đồng cho sản phẩm chè ngon nhất nhưng năng suất chế biến thấp. Chè búp loại này cánh săn nhỏ và cong như cái móc câu, có mầu "mốc" đặc trưng; khi pha, thả búp chè vào ấm sành sứ cứ nghe tiếng roong roong. Ðể một dúm chè trong lòng bàn tay hà hơi vào đã thấy mùi thơm ngầy ngậy; nhai thử vài cánh chè cảm nhận được vị bùi, chát, ngọt đậm đà; nhả bã lấy ngón tay cái và ngón chỏ bóp, vặn thử thấy nước và bã xanh rờn như chè tươi, đấy là loại tốt. Có thể ướp chè búp với hoa sói, hoa ngâu, hoa nhài, hoa sen... để tạo thêm những hương thơm khác nhau tùy sở thích mỗi người; nhưng việc ướp cũng phải tuân thủ những quy định công phu, nếu không có kinh nghiệm sẽ làm giảm hương vị tự nhiên của chè.
 

Tại lễ hội Văn hóa trà Ðà Lạt, Lâm Ðồng 2006, có năm mẫu trà nhãn hiệu Tân Cương của Thái Nguyên đứng ở tốp mười và được trao cúp vàng chất lượng. Xác định vị thế cao của cây chè Tân Cương nên năm du lịch quốc gia "Về thủ đô gió ngàn - Chiến khu Việt Bắc" năm 2007 tổ chức tại tỉnh Thái Nguyên cũng được mở đầu bằng lễ hội "Văn hóa trà Thái Nguyên" và có tiết mục rước cây trà  già, đẹp chọn từ vườn trà cổ của xã Tân Cương đến sân khấu trung tâm thành phố để khai mạc lễ hội rất long trọng, hoành tráng. Trong số 16 cúp vàng được trao tại lễ hội này thì bốn cúp thuộc về các danh trà của xã Tân Cương và trà của xóm Hồng Thái 2 đạt số điểm cao nhất (95 điểm). Cũng trong năm 2007, lần  thứ tư chè Tân Cương lại đoạt giải Sao vàng đất Việt. Người dân Tân Cương bảo rằng cây chè có ở đất này đã từ lâu lắm rồi, nhưng mới trở thành đặc sản lừng danh khoảng trăm năm nay nhờ ông Ðội Năm tới vùng này khai phá mở đồn điền trồng chè và chế biến thành những gói chè Bạch Hạc bán đi khắp nơi; ẩm khách sành điệu rất ưa dùng và tôn vinh là "Ðệ nhất danh trà", được lưu truyền từng là sản vật để tiến vua.

Xã Tân Cương hiện có hơn 1.300 hộ dân, mọi nhà đều trồng và chế biến chè, tổng diện tích trồng chè của cả xã khoảng 400 ha. Dịp Tết Kỷ Sửu vừa qua chè "móc câu" sạch và ngon (chè nõn) ngay tại Tân Cương có giá từ 120.000 đồng đến 500.000 đồng một cân; doanh nghiệp Hoàng Bình chế biến chè Tân Cương xuất khẩu có Tri âm trà, giá bán 200.000 đồng/hộp 150 gam, Tĩnh tâm trà, giá bán 350.000 đồng/hộp 100 gam.

Ngày nay nhờ tiến bộ kỹ thuật, cơ chế đổi mới, chính sách khuyến nông và nhờ có điện lưới quốc gia được đưa đến từng hộ gia đình nông dân vùng chè, các khâu: Giống, trồng trọt, chăm sóc, thu hoạch, chế biến, bảo quản, vận chuyển và tiêu thụ chè ở Tân Cương (và tỉnh Thái Nguyên nói chung) đã đạt hiệu quả, năng suất rất cao; đời sống người dân vùng chè được cải thiện nhiều. Một số nhà máy chè đã xuất hiện ở Thái Nguyên, đã có những "Câu lạc bộ chè sạch" và nhất là Hội chè Thái Nguyên, tạo đà cho sự phát triển của một trung tâm chè ngon nổi tiếng nhất cả nước; kinh tế đồi vườn mà chủ lực là cây chè đang là một thế mạnh của vùng Tân Cương; mỗi năm hàng nghìn tấn chè Tân Cương đã được xuất ra nước ngoài, thương hiệu chè Tân Cương Thái Nguyên được nhiều quốc gia biết đến.

Việc mở rộng thị trường tiêu thụ chè nói chung của Thái Nguyên và chè Tân Cương nói riêng chắc chắn ngày càng thuận lợi hơn. Tương lai chè Tân Cương Thái Nguyên sẽ có vị thế ngang tầm với các danh trà thế giới như chè của Trung Quốc, Ấn Ðộ, Nhật Bản v.v.

[ Trở về]