Mùa măng rừng đông giang

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Khắp cánh rừng thuộc huyện Đông Giang (Quảng Nam), có nhiều loại họ tre cho măng (abăng) như: lồ ô (pa’oo), nứa (cr’đêê), tre (ơm), dang (ch’tang)… Mùa hái măng từ tháng 5 đến tháng 9 (âm lịch), các phụ nữ, cô gái Cơ tu ở đây vào rừng từ sáng sớm để hái măng.

Nhờ quen và khéo tay, các cô gái Cơ tu xếp măng vào gùi bằng ba mụt măng “tra” nối tiếp nhau, đầu ngọn của mụt măng này, xỏ vào phần gốc của mụt kia. Do vậy, tuy gùi măng cao ngất ngưởng như một toà tháp, nhưng khi lên, xuống dốc, qua bao con khe, con suối, gùi măng không bị đổ, thật khéo tay và tài tình. Khi gùi măng về đến nhà, mang ra các trụ nước tự chảy để rửa sạch măng, để ráo. Sau đó, các sơn nữ Cơ tu dùng dao, rựa để xắt phần non các búp măng rồi đem luộc chín. Sáng hôm sau chở xuống chợ Sông Vàng (xã Ba) bán sỉ với giá 6.000 đồng/kg.

Trung bình, mỗi ngày, mỗi sơn nữ bán được khoảng 30kg măng thành phẩm, sau khi trừ chi phí mỗi người thu được 100.000 đồng. Nhờ vậy, vào mùa hái măng rừng, bà con người Cơ tu ở đây có thêm khoản tiền lo cho con cái ăn học, trong túi có đồng ra đồng vào, cái ăn trong nhà…

Đi hái măng rừng khá vất vả. Cứ mỗi sớm, những phụ nữ Cơ tu đi hái măng phải mang theo cơm đùm, gùi, liềm… vào rừng. Các sơn nữ phải đối mặt với hốc đá tai mèo, gai tre nhọn, sên, vắt trong rừng trong khi trên vai gùi măng nặng trĩu.

Trước mắt tôi, các cô Zơ Râm Thị Chờ (31 tuổi), Mạc Thị Thi (31 tuổi), Đinh Thị Vui (25 tuổi), ở thôn Bốn, xã Ba (Đông Giang – Quảng Nam), người thì đang gùi măng từ núi về, người thì rửa, xắt, luộc măng. Họ thoăn thoắt xắt các phần non của những búp có phần màu xanh. Đối với phần non ở trên ngọn thì không xắt, trước khi luộc, dùng cây ngọn thông trong ruột búp măng để luộc mau chín.

Đến các bản làng người Cơ tu vào mùa măng chỉ thấy đàn bà, con gái hái và gùi măng về nặng trĩu trên lưng (ít khi thấy đàn ông Cơ tu làm công việc này). Những amế, ati (em) lưng gùi, tay rựa vào rừng hái măng khi sương mù còn chưa tan hết. Măng được bóc vỏ, xếp ngay ngắn vào gùi cao đến quá “mấy cái đầu”, trông như xiếc. Và họ trở về khi xế chiều với những gùi măng nặng trĩu trên lưng. Măng được tập kết về khu chợ măng tự phát. Tại đây, họ sẽ được những người buôn măng cân ký trả tiền. Tuỳ theo khoảng cách đến chợ xa gần mà giá măng tươi mỗi nơi mỗi khác, tại xã Zơ Ngây khoảng 2.500 đồng/kg.

Măng là loài rau sạch lấy từ môi trường tinh khiết (rừng núi) về, không có dư lượng hoá chất độc hại nên được nhiều người ưa chuộng, người ta dùng măng để làm dưa với mắm nêm, hay chiên, xào… với nhiều loại thịt như heo, bò, gà, vịt, hải sản… ăn rất thơm ngon. Măng rừng luộc chín rồi xắt mỏng, ép cho ráo nước. Sau đó phi dầu phộng với tỏi giã giập cho thơm rồi cho măng vào trộn đều, cho đậu phộng rang đã giã vào, nêm bột nêm vừa ăn, rắc thêm ít tiêu và rau thơm. Món nộm măng này xúc bánh tráng nướng ăn rất thi vị.

(bài và ảnh: Hoà Vang // SGTT Online)