Tốc độ đô thị hóa ở Trung Quốc ngày càng nhanh

Thời kỳ đầu nước Trung Hoa mới ra đời lác đác chỉ có vài thành phố lớn. Ðến năm 2008, số thành phố có số dân hơn một triệu người là 122; thành phố có số dân từ 500 nghìn đến một triệu là 118. Ðồng thời với sự phát triển của các thành phố lớn là các khu thị trấn cũng phát triển mạnh, phá vỡ hệ thống phân chia giữa thành thị và nông thôn. Tính đến cuối năm 2008, cả nước có 19.234 thị trấn, dân số tại các thành phố thị trấn nhỏ chiếm tỷ lệ tổng dân số tại các thành phố, thị trấn từ 20% năm 1978 đã tăng lên hơn 45%. Ba quần thể thành phố lớn: Bắc Kinh-Thiên Tân-Hà Bắc, khu Tam giác sông Trường Giang và Tam giác sông Châu Giang, sử dụng không tới 3% diện tích đất trong cả nước, tập trung khoảng 14% dân số trên cả nước, tạo nên 42% tổng giá trị sản xuất trong nước. Trung Quốc đã bước đầu hình thành hệ thống thành phố, thị trấn lấy thành phố lớn làm trung tâm, thành phố vừa và nhỏ làm nòng cốt, thành phố, thị trấn nhỏ làm cơ sở phát triển nhịp nhàng theo nhiều cấp độ, đi theo con đường phát triển đô thị hóa đặc sắc Trung Quốc.

Từng bước nâng cao trình độ đô thị hóa, thúc đẩy kinh tế khu vực tiếp tục phát triển. Cơ cấu ngành nghề của các khu đô thị được nâng cao chất lượng, hàng loạt các tập đoàn xí nghiệp xuyên quốc gia đã lập cơ sở tại các khu đô thị, các cửa hàng liên kết thương nghiệp, siêu thị... đã tràn về các khu phố lớn và ngõ nhỏ, đã thúc đẩy mạnh mẽ thị trường thành thị và nông thôn phát triển. Tính đến cuối năm 2008, tổng số các loại hình tổ chức sản nghiệp hóa nông nghiệp trên cả nước đã lên tới  200.150 cơ sở, thu hút 98,08 triệu hộ nông dân. Ðặc khu Thâm Quyến đã  thành lập hệ thống bảo hiểm xã hội cho người nông dân, có địa phương áp dụng biện pháp thi hành nâng cao tiền công cho nông dân... Ðể việc làm của người nông dân từ không có việc làm nông nghiệp chuyển sang phi nông nghiệp, từ đó làm cho nguồn lao động lưu động giữa thành thị và nông thôn dần dần đi vào xu thế ổn định. Theo thống kê, tổng số lao động nông dân làm việc phi nông nghiệp trong cả nước chiếm tới 220 triệu người. Lao động nông dân làm nhân viên trong các ngành nghề công nghiệp chiếm 58%, trong ngành dịch vụ, du lịch chiếm 52%, đã trở thành lực lượng quan trọng trong quá trình phát triển công nghiệp hóa ở Trung Quốc.

60 năm phát triển đô thị hóa đã làm cho các công trình công cộng liên quan đời sống của người dân Trung Quốc phát triển từ không đến có, từ yếu đến mạnh. Hiện nay, hệ thống giao thông của Trung Quốc được cải thiện tương đối mạnh. Ðến cuối năm 2008, tổng chiều dài đường quốc lộ ở Trung Quốc đã đạt tới 3,73 triệu km, gấp 46 lần so với thời kỳ đầu nước Trung Hoa mới thành lập; 97,8% số thôn hành chính trong cả nước đã có đường quốc lộ đi qua. Bình quân đầu người sử dụng nước sạch trong sinh hoạt từ 38 lít được nâng lên 178 lít, tỷ lệ dùng nước sạch phổ cập từ 42% lên 95%. 67,4% số thôn làng trong cả nước đã có nguồn nước máy sử dụng. Cả nước có hơn 230 thành phố thiết lập đường ưu tiên cho xe công cộng hoặc đường cho xe chuyên dụng. Việc đi lại bằng xe công cộng, tàu điện ngầm đã dần dần trở thành ưu tiên lựa chọn của rất nhiều cư dân sống ở thành phố.

Mức thu nhập của người dân được tăng lên rõ ràng. Mức sinh hoạt của người dân thành thị và nông thôn, môi trường sống được cải thiện cơ bản. Năm 2008 bình quân thu nhập đầu người của cư dân thành phố thị trấn trong cả nước đạt 15.781 nhân dân tệ, so với năm 1949 tăng gấp 157,8 lần. Trước đây, các khu nhà ở phần lớn là những khu nhà chung nhiều hộ, gác xép, nhà mái tranh, thì ngày nay đã mọc lên các đơn nguyên cao tầng, khu chung cư hiện đại. Ðến năm 2011, Trung Quốc sẽ cơ bản giải quyết vấn đề nhà ở cho mười triệu gia đình ở thành phố hiện nay có thu nhập thấp gặp khó khăn về nhà ở.