Cuộc khủng hoảng hiện nay rất khác so với trước. Những gì nó để lại sẽ khiến cho các cấu trúc, luật lệ và cách hành xử kinh doanh hiện nay phải thay đổi.
Nước Mỹ bắt đầu tiết kiệm trở lại
Tỷ lệ tiết kiệm cá nhân (phần trăm của thu nhập gia đình khả dụng) rất thấp hàng năm qua, có lúc còn xuống dưới mức không năm 2006. Kể từ đó, tỷ lệ này đã tăng dần lên. Mặc dù hiện tượng này làm bối rối nhiều nhà kinh tế và hoạch định chính sách, không có gì là khó hiểu. Sự sụt giảm tiết kiệm cá nhân là nguyên nhân chính của sự bùng nổ nợ.
Nếu nhìn lại tỷ lệ nợ và tiết kiệm kể từ năm 1960 chúng ta sẽ thấy mối tương quan. Từ năm 1960 đến 1990, theo Cục dự trữ Liên bang, trung bình tăng trưởng nợ phi tài chính vượt GDP danh nghĩa 1,5 lần trong khi tỷ lệ tiết kiệm đạt trung bình 9% hàng năm. Từ năm 1991 đến năm 2000, nợ vượt quá tăng trưởng GDP 1,8 lần trong khi tỷ lệ tiết kiệm chỉ đạt trung bình 1,4%.
Bài học ở đây rất rõ ràng: nếu tỷ lệ tiết kiệm quay trở lại mức cũ, nước Mỹ sẽ chấm dứt được các khoản nợ vô lý.
Kết thúc kỉ nguyên bùng nổ nợ phi tài chính
Sự phát triển nhanh chóng của những khoản nợ phi tài chính từng là nguồn động lực chính của phát triển kinh tế Mỹ trong những thập kỷ gần đây.
Tính riêng từ năm 2000, nợ phi tài chính đã vượt qua tăng trưởng GDP danh nghĩa gần 8 nghìn tỷ đôla – hơn hai lần khoảng cách 3,5 nghìn tỷ đôla những năm 1990. Nhưng các biện pháp kỹ thuật và các tổ chức tạo ra cơn sóng nợ phi tài chính này đang mất đi tác dụng. Chúng ta đã thấy sự đi xuống rõ rệt trong tăng trưởng nợ của hộ gia đình và doanh nghiệp và xu hướng này sẽ còn tiếp tục trong tương lai.
Chính phủ Mỹ tiếp tục vay nợ nhiều hơn, ít nhất trong một vài năm tới
Tính ròng nợ chính phủ của Mỹ có thể vượt 1 nghìn tỷ mỗi năm – khi mà thu ngân sách giảm, chi tiêu tăng và tiền thì vẫn cần để cứu những định chế tài chính mới. Vẫn có ánh sáng cuối đường hầm: sự kết hợp giữa việc giảm cầu khu vực tư nhân và tăng cầu chính phủ liên bang sẽ cân bằng chất lượng tín dụng của nhiều danh mục.
Nhưng câu hỏi lớn nhất sẽ là liệu các nhà hoạch định chính sách có thể xác định và thực thi chiến lược giảm vay nợ chính phủ khi mà cầu tín dụng của khu vực tư nhân tăng lên trong ngắn hạn hay không.
Cải cách các quy định của thị trường tài chính sẽ gặp nhiều khó khăn
Trong khi nhu cầu cải cách là có thật, ít người hiểu được rằng các nhà làm luật của Mỹ phải cân bằng lợi ích. Một mặt, cơ cấu luật lệ mới cần phải đủ toàn diện để tính toán được hết những thay đổi cấu trúc lớn chưa lộ hết trong những thập kỷ gần đây. Mặt khác, phải bảo đảm cho tăng trưởng tín dụng hợp lý và thị trường tín dụng cạnh tranh.
Mọi biện pháp mới đều sẽ đụng chạm đến lợi ích của các bên và khiến cho các doanh nghiệp - người chơi chính trong nền kinh tế Mỹ - không phải lúc nào cũng hài lòng.
Đa dạng hoá danh mục quốc tế không còn lý tưởng
Chiến lược đầu tư truyền thống này đã thất bại trong cuộc khủng hoảng tín dụng hiện nay. Nhiều chỉ số chứng khoán nước ngoài tụt giảm còn nhanh hơn thị trường chứng khoán Mỹ, đặc biệt là ở các nước đang phát triển nơi các nhà đầu tư từng tin rằng những nền kinh tế này hoạt động độc lập với thế giới phát triển.
Nhưng sự thật là các nước đang phát triển lại dựa nhiều vào thế giới phát triển để tiêu thụ sản phẩm, dịch vụ và để cung cấp vốn cho các doanh nghiệp của họ hoạt động.
Khi thanh khoản cao và tín dụng có sẵn, các nền kinh tế này phát triển mạnh. Nhưng khi tín dụng toàn cầu lâm vào khó khăn, các nền kinh tế đang phát triển phải chịu đựng nhiều hơn cả những nước phát triển. Đó là lý do vì sao cần phải xem xét lại và cải thiện chiến lược đa dạng hoá danh mục đầu tư quốc tế nếu muốn duy trì nguyên tắc phân bổ tài sản.
Tập trung tài chính sẽ có nhiều ảnh hưởng hơn
Đây là kết quả dài hạn đáng kể nhất của cuộc khủng hoảng tín dụng hiện nay. Những ngân hàng đầu tư độc lập hàng đầu đã bị mua lại bởi những tổ chức tài chính lớn được kiểm soát bởi những ngân hàng thương mại. Trong năm tới, nhiều tổ chức tài chính vừa và nhỏ cũng sẽ phải từ bỏ sự độc lập của mình.
Hiện nay, có hơn một nửa các khoản nợ phi tài chính (khoản nợ được các hộ gia đình, các công ty phi tài chính và chính phủ nắm giữ) được 15 tổ chức hàng đầu nắm giữ. Đây là những tổ chức đóng vai trò chính tạo ra khoản nợ chưa từng có thông qua chứng khoán hoá và những công cụ tín dụng mới phức tạp. Chúng cũng thúc đẩy tạo ra những cơ cấu luật pháp cho phép sự lỏng lẻo của thị trường tài chính.
Trong những năm tới, ảnh hưởng của những tổ chức tài chính này sẽ rất rộng lớn và chúng sẽ hạn chế bất kì động thái nào hướng tới sự dân chủ kinh tế lớn hơn. Những tổ chức này cũng tiếp tục chịu những xung đột lợi ích bởi nhiều vai trò mà nó nắm giữ như bảo lãnh phát hành, cho vay và đầu tư, ổn định thị trường thứ cấp và quản lý tiền cho khách hàng. Và bởi vì có ít tổ chức lớn tham gia thị trường hơn, sự dao động giá của các tài sản tài chính chắc chắn sẽ duy trì ở mức cao.
Giáo sư Robert Sutter của Đại học George Washington (Mỹ), một chuyên gia về quan hệ quốc tế, mới đây đã có bài viết phân tích sự ngang ngược của Trung Quốc cũng như những điểm yếu của Bắc Kinh mà Mỹ có thể tấn công vào.
Trên cơ sở chiến lược tiến công toàn cầu, Mỹ đã xây dựng 5 kịch bản sử dụng các phương tiện phi hạt nhân, trong đó có các loại khí tài vũ trụ hoàn toàn mới như máy bay vũ trụ không người lái X-37B.
Phát biểu tại Nam Phi cuối tuần qua, Tổng thống Mỹ Barack Obama khẳng định, việc Trung Quốc đầu tư ở châu Phi "có lợi cho tất cả các bên" và Washington không coi đây là mối đe dọa.
Trong bối cảnh nền kinh tế Mỹ đang dần phục hồi, ngân hàng thương mại hàng đầu nước Mỹ US Trust đã đưa ra những lý do chứng minh nền kinh tế hàng đầu thế giới này sẽ tiếp tục dẫn đầu trong nhiều năm tới.
Các nhà làm luật của quốc gia Trung Mỹ Nicaragua ngày 13/6 đã trao một hợp đồng thời hạn 50 năm cho một doanh nghiệp đến từ Hồng Kông, Trung Quốc để thiết kế, xây dựng và quản lý một con kênh đào khổng lồ.
Cảnh sát Venezuela vừa thực hiện cuộc tấn công vào một “hang ổ” đầu cơ giấy toilet ở nước này. Venezuela đang ở trong một cuộc khủng hoảng thiếu giấy vệ sinh bất chấp những nỗ lực giải quyết vấn đề của Chính phủ.
Mạng tin Tình báo Kinh tế (EIU) vừa có bài phân tích về tình hình kinh tế Mỹ, trong đó cho rằng kinh tế Mỹ tiếp tục diễn biến xấu hơn cả dự báo.
Một nhà giao dịch chứng khoán được coi là huyền thoại của nước Mỹ, ông Bernard Madoff, vừa bị bắt giữ ngày 11/12 do bị tình nghi có liên qua tới một vụ gian lận tài chính lên tới 50 tỷ USD.
Ngày 8-12, tập đoàn truyền thông hàng đầu nước Mỹ Tribune Co. đã đệ đơn xin phá sản. Vậy là, không nằm ngoài vòng xoáy tác động của cuộc khủng hoảng tài chính, báo chí Mỹ cũng như làng báo viết trên toàn thế giới đang phải gánh chịu sức ép về tài chính do doanh thu giảm mạnh, mà một trong những nguyên nhân là bởi các doanh nghiệp trên toàn cầu đang đồng loạt cắt giảm chi phí quảng cáo.
Sau khi Thượng viện bác gói cho vay giải cứu khẩn cấp ngành công nghiệp ôtô trị giá 14 tỷ USD, chính quyền Tổng thống Bush tuyên bố sẽ can thiệp nhằm ngăn chặn sự sụp đổ của ngành công nghiệp này và hậu quả tiếp nối sau sự sụp đổ đó là hàng trăm nghìn người phải lâm vào cảnh thất nghiệp.
Nhà Trắng ngày 12-12 cho biết đang xem xét trích một phần khoản cứu trợ tài chính trị giá 700 tỉ USD, hay còn gọi là Chương trình cứu trợ tài sản xấu (TARP), để giúp ngành công nghiệp ô tô tránh khỏi sụp đổ. Đây là động thái đánh dấu sự thay đổi lớn về chính sách của chính quyền Tổng thống George Bush vì cho đến nay, Nhà Trắng vẫn kịch liệt phản đối ý tưởng do đảng Dân chủ thúc đẩy này.
Tỷ lệ thất nghiệp ở Mỹ liên tục ""lập"" kỷ lục. Số người thất nghiệp và phải sống bằng trợ cấp của chính phủ trong tháng 11 là 4,4 triệu người, cao hơn dự đoán của giới chuyên gia. Riêng trong tuần từ 30-11 đến 6-12, so với tuần trước đó và là mức cao nhất trong vòng 26 năm qua.
Khi phải đối mặt với "cơn bão" khủng hoảng tài chính, người dân Mỹ chỉ còn một lựa chọn duy nhất là tăng làm, giảm chơi. Đây là kết quả khảo sát của Công ty Harris Interactive, Mỹ công bố ngày 9/12.
Hiện tại, người dân ở nhiều nơi trên thế giới đã bắt đầu dành dụm tiền trước tình hình cuộc khủng hoảng tài chính vẫn tiếp tục lan rộng. Tuy nhiên, vùng Riverwest, thuộc Milwaukeem, Mỹ, lại giải quyết khó khăn bằng cách tự in đồng tiền riêng.
Giáo sư Robert Sutter của Đại học George Washington (Mỹ), một chuyên gia về quan hệ quốc tế, mới đây đã có bài viết phân tích sự ngang ngược của Trung Quốc cũng như những điểm yếu của Bắc Kinh mà Mỹ có thể tấn công vào.
Trong chuyến làm việc tại Trung Quốc cuối tuần trước, cựu Tổng thống Mỹ Bill Clinton đã chỉ trích cách hành xử của Trung Quốc với các nước láng giềng, đặc biệt trong các tranh chấp lãnh thổ ở khu vực biển Đông.
Vụ bê bối thực phẩm mới nhất ở Trung Quốc đang lan rộng nhanh chóng. “Nạn nhân” mới nhất trong vụ này có thêm chuỗi nhà hàng cà phê Starbucks và chuỗi cửa hiệu đồ ăn nhanh BurgerKing.
Trong khi nhiều nước châu Á khác đang khá chật vật để níu kéo các dòng vốn FDI thì Indonesia lại nổi lên như một điểm đến ưa thích của các nhà đầu tư nước ngoài.
Các tập đoàn và tỷ phú trong lĩnh vực năng lượng, tài chính, ngân hàng đều nằm trong danh sách đen khi Mỹ chuẩn bị kế hoạch trừng phạt mới với Nga, sau thảm kịch MH17 rơi ở Ukraine.
Ngày 24-7, các quan chức Nga đồng loạt lên tiếng trấn an dư luận sau khi một cố vấn thân cận của Tổng thống Nga Vladimir Putin cảnh báo đất nước đang đối mặt với nguy cơ cô lập về kinh tế.
Giới chuyên gia Trung Quốc nhận định dù Bắc Kinh đã rót hàng tỉ USD đầu tư vào châu Phi nhưng “con đường cái quan” sẽ không thông thoáng như Bắc Kinh kỳ vọng.