Obama thảo luận thẳng thắn về nỗi lo lắng thất nghiệp, nhưng báo trước về sự hạn chế của nguồn lực

Tại một diễn đàn tại Nhà Trắng, diễn ra một ngày trước khi chính phủ công bố số liệu về tình trạng thất nghiệp tháng 11, ông Obama đã tìm được những ý kiến mới từ các thành viên quản trị của các công ty, những nhà tuyển dụng, các nhà kinh tế và những người khác. Đương đầu với những lo lắng rằng chương trình đầy tham vọng của chính ông và môi trường không ổn định mà chương trình này tạo ra cho những nhà tuyển dụng đã làm chậm lại tiến trình thuê nhân công, ông biện hộ cho các chính sách của mình.

Ông Obama nói rằng ông sẽ sẵn lòng xem xét “mọi ý tưởng tốt và rõ ràng” nhằm tạo thêm việc làm, nhưng ông báo trước rằng “nguồn lực của chúng ta là có hạn”.

Tổng thống nói ông sẽ tuyên bố một số ý tưởng mới của mình vào tuần tới. Một trong số đó, ông đã ngầm ý nói ra khi ông tham gia một buổi hội thảo nhóm về năng lượng sạch, sẽ là một chương trình khuyến khích bảo vệ nhà khỏi những điều kiện thời tiết dành cho những người sở hữu nhà và các doanh nghiệp nhỏ, học tập mô hình của chương trình “cash for clunkers” – chương trình khuyến khích đổi xe cũ lấy xe mới tiết kiệm năng lượng hơn được sự hỗ trợ thêm của chính phủ.

Tại Capitol Hill, Ben S.Bernanke, chủ tịch của Cục dự trữ liên bang, đã nói với các thượng nghị sĩ trong một phiên điều trần về sự phê chuẩn cho Bernanke tiếp tục nhiệm kỳ hai, rằng “Việc làm đang là vấn đề cấp bách nhất hiện nay.”

 “Đó thực sự là thử thách lớn nhất, vấn đề khó khăn nhất mà chúng ta đang phải đối mặt,” ông Bernanke nói thêm, dẫn chiếu cụ thể ra sự bất lực của nhiều doanh nghiệp nhỏ đáng tin cậy trong việc đòi các khoản nợ tại ngân hàng.

Trong Nhà Trắng, nơi mà các nhà lập pháp đặc biệt nhạy cảm đối với vấn đề việc làm kể từ khi họ đều phải đối mặt với cuộc tái bầu cử vào năm tới, các nhà lãnh đạo của Đảng dân chủ vào thứ Năm (3/12) đã hoàn thành đạo luật về việc làm để đưa ra tranh luận trong tháng này. Đạo luật sẽ kéo dài thời hạn được hưởng trợ cấp thất nghiệp cho những người đã bị thất nghiệp trong một giai đoạn dài, và tăng 70 tỷ Đôla cho các dự án đường xá và cơ sở hạ tầng và dùng để giúp đỡ về tài chính các doanh nghiệp nhỏ.

Nhà Trắng cũng đã thông qua một đạo luật vào thứ năm (3/12). Theo luật này, sẽ ổn định mức thuế liên bang đối với những mảnh đất lớn tại mức hiện tại. Theo luật hiện hành, sẽ không phải đóng thuế cho những mảnh đất lớn trong toàn bộ năm 2010, chỉ phải đóng mức cao hơn nhiều vào năm 2011. Sự bỏ phiếu này đã làm nổi bật số lượng lớn các vấn đề tài khóa phải đưa ra trước chính quyền và Quốc Hội và sự căng thẳng giữa việc xác định thâm hụt ngân sách và thực hiện các hành động đắt giá tiềm tàng nhằm giúp nền kinh tế.

Diễn đàn về việc làm của Tổng thống đã chỉ ra được những nhược điểm chính trị và chính sách hiện đang tạo áp lực lên tổng thống và Đảng của ông trong năm đầu tiên làm tổng thống của ông. Diễn đàn được tổ chức trước khi bản báo cáo của chính phủ được dự báo sẽ tiếp tục công bố tỷ lệ thất nghiệp hai con số, và hai ngày sau khi ông Obama nhấn mạnh rằng ông điều động 30.000 quân bổ sung đến Afghanistan bởi ông không muốn gánh nặng về tài chính của chiến tranh lấn át chương trình trong nước của ông.

Cả nhu cầu trong nước và quân sự đều đòi hỏi chính quyền phải tăng những chi phí không được tiên lượng trước khi ông Obama nhậm chức tổng thống, cùng lúc đó là các áp lực nhằm ngăn chặn thâm hụt ngân sách hiện tại đã vượt mức 1 nghìn tỷ Đôla. Những yêu cầu này cũng đang làm xói mòn ủy ban trợ giúp đã giúp Obama nhậm chức tổng thống.

Mặc dù những Đảng viên của Đảng Tự do đang kêu gọi cho những giải pháp tạo việc làm đầy tham vọng cùng lúc chính sách kinh tế xã hội mới và Đảng viên Đảng Cộng hòa muốn rút về các chương trình chi tiêu của chính phủ, ông Obama vẫn phát biểu tại Nhà Trắng vào thứ Năm (3/12) về các chương trình bị hạn chế rằng ông đề xuất thêm những chương trình khác nếu nó tạo ra được việc làm. Một trong số đó là chương trình bảo vệ nhà ở dưới những tác nhân môi trường (weatherization program).

Ông mong chương trình “cash for caulkers,” sẽ tranh thủ được sự cộng tác giữa nhà đấu thầu và các công ty sửa chữa cải thiện nhà như Home Depot để quảng cáo về lợi ích, nhiều như các nhà phân phối xe đã làm được trong chương trình clunkers trade-ins năm nay.

Vậy mà sự đề xuất tương đối khiêm tốn càng nhấn mạnh khả năng hạn chế của chính phủ để tác động đến sự hồi phục việc làm với tỷ lệ thất nghiệp cao nhất trong 26 năm – và ông Obama thừa nhận điều đó. Như ông đã phát biểu trong một bài diễn văn tại Afghanistan vào thứ ba (1/12) rằng nước Mỹ không thể thực hiện được một cam kết còn bỏ ngỏ tại đây, đặc biệt khi nền kinh tế đang quá yếu và thâm hụt quá lớn. Ông Obama nhấn mạnh trong diễn đàn việc làm rằng chính phủ đã làm được rất nhiều việc với gói kích thích kinh tế trị giá  787 tỷ Đôlà và 700 tỷ Đôla tiền cứu trợ tài chính mà ông đã thừa kế từ người tiền nhiệm.

 “Tôi muốn nói một cách rõ ràng: Mặc dù tôi tin rằng chính phủ có một vai trò quyết định trong việc tạo ra các điều kiện cho tăng trưởng kinh tế, nhưng rút cục thì sự hồi phục kinh tế thực sự chỉ bắt đầu tới từ khu vực tư nhân,” ông nói với các thính giả - bao gồm cả các ủy viên ban quản trị và một vài nhà phê bình đến từ American Airlines, Boeing, Nucor, Google, Walt Disney và FedEx.

Ông Obama đã nói với các tổng giám đốc rằng ông muốn biết: “Điều gì khiến họ ngần ngại đầu tư kinh doanh và làm thế nào để chúng tôi có thể tăng niềm tin và khuyến khích tuyển dụng? Và nếu có việc gì mà chúng tôi đang làm ở Washington đang ngăn trở bạn, chúng tôi muốn biết về điều đó.”

Ông đã nhận được một câu hỏi không mấy sắc sảo từ Fred P.Lampropoulos, người sáng lập và đồng thời là chủ tịch của Merit Medical Systems Inc., một nhà sản xuất dụng cụ y tế tại vùng Salt Lake City. Ông Lampropoulos nói rằng một vài người trong nhóm thảo luận của ông đồng ý rằng các doanh nghiệp không chắc chắn về đầu tư bởi “các chương trình lập pháp dồn dập khiến doanh nhân không thực sự biết họ nên làm gì.” Ông nói thêm “đó chính là điều đã ngăn cản sự tạo thêm việc làm.”

Tổng thống thừa nhận, “Điều đó là một nỗi lo chính đáng,” đây là điều mà ông và người trợ lý đã thảo luận trước khi ông nhậm chức.

Nhưng ông Obama cũng nói rằng ông đã quyết định “nếu chúng ta tiếp tục trì hoãn các quyết định cứng rắn về chăm sóc y tế, năng lượng, giáo dục, chúng ta sẽ không bao giờ đạt được đến điểm nơi mà có rất nhiều mong muốn về điều đó.”