Ông bà Clinton - biểu tượng của tài năng và mưu lược

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

• Kỳ I: Bill và Hillary Clinton: sự ràng buộc vì tình yêu quyền lực

Hillary kiên định ủng hộ và luôn sát cánh bên chồng trong các chiến dịch vận động tranh cử. (Ảnh: AP)

Cuối mùa hè năm 1991, Bill đang chơi bài với một nhóm bạn ở Little Rock khi một trong số này hỏi xem ông đã làm như thế nào để đối phó với những lời đồn thổi về các quan hệ ngoài hôn nhân của mình. "Hillary và tôi đã thảo luận về nó, và chúng tôi biết cách để giải quyết vấn đề. Hillary rất mạnh mẽ. Chúng tôi biết phải làm gì", Bill bộc bạch.

Đầu tháng 9/1991, Hillary nói với Frank Greer and Stan Greenberg, hai trong số các nhà chiến lược hàng đầu của vợ chồng bà, rằng "sự lan tỏa" của những lời đồn đại đang gây ra nguy hiểm và rằng phương pháp giải quyết của họ sẽ là "thừa nhận những gì đã qua nhưng không thú nhận điều gì cả". Bill và Hillary từng nghĩ họ đã tháo gỡ được vấn đề này hai tuần sau đó bằng cách tuyên bố trước một nhóm phóng viên ở Washington rằng: "Mối quan hệ của chúng tôi không hoàn hảo và không phải không có những khó khăn. Nhưng, chúng tôi cảm thấy vừa lòng về tình hình hiện tại... Chúng tôi dự định sẽ sát cánh bên nhau 30 hoặc 40 năm nữa kể từ bây giờ".

Không lâu sau đó, Bill chính thức bước vào cuộc chơi. Trong một nỗ lực nhằm chuyển hướng sự chú ý khỏi các vấn đề cá nhân, trợ lý chiến dịch vận động tranh cử của ông Clinton, George Stephanopoulos, tuyên bố: "Đặc trưng là điểm nổi bật trong năm nay". Ý của ông ta là Bill nên được đánh giá thông qua những nét riêng biệt về chính sách. Tuy nhiên, sự diễn tả trở nên mỉa mai khi thiên hướng tỉ mỉ hóa và che giấu đời sống riêng tư của Bill nổi lên như những sai lầm mang tính quyết định. Có lần, trong một cuộc tranh luận với cựu Thượng nghị sĩ Massachusetts Paul Tsongas, một đối thủ ôn hòa, Bill líu lưỡi nói: "Ông luôn luôn hoàn hảo", và Tsongas đáp rằng: "Không phải hoàn hảo. Nhưng tôi là người trung thực".

Lời phản bác của Tsongas là một trong số những lần ít ỏi mà một đối thủ chiếm ưu thế trước Bill, người được đông đảo thừa nhận là chính khách tài năng nhất trong thế hệ của ông.

Tài năng

Bill Clinton được đánh giá là một diễn giả đầy cuốn hút. (Ảnh: allposters.com)

Bill thích thú với việc kể chuyện, phần lớn là phóng đại. Tài năng chính trị lớn nhất của ông ấy là việc dễ dàng làm hài lòng bất kỳ ai, dù đó là nguyên thủ hay công nhân nông trường. Sự mê hoặc của ông ấy mang tính vị kỷ không thể phủ nhận: ông muốn người ta đánh giá cao và ngưỡng mộ cách thể hiện của mình. "Ông ấy luôn truyền bá giáo phái Bill", nhà báo Max Brantley ở Arkansas bình luận.

Khi gây ấn tượng với đám đông, Bill sẽ ngả người về phía trước và tiến lại gần các cá nhân, một thủ thuật có thể gây luống cuống bởi ông đã xâm phạm khoảng không của người khác. "Xúc cảm mãnh liệt của Clinton", như cách Robert Reich gọi nó, trên hết thuộc về sự va chạm vật lý. Ông thường bắt đầu bằng một cái bắt tay theo thông lệ, chìa bàn tay phải với những ngón tay đặc biệt dài và thon - phù hợp hơn với một nghệ sĩ piano hoặc nhà phẫu thuật như chính Hillary từng nói. Hoặc ông sẽ tạo ra một tư thế đặc biệt khi dùng cả hai tay ôm ghì. Dù đang đi cùng một phụ nữ hay nam giới, Bill không thể kìm nén việc nắm lấy khuỷu tay hoặc bắp tay họ. "Những cử động cơ bản, linh hoạt" do phóng viên chính trị Joe Klein quan sát được này cho thấy "ông ấy hứng thú với bạn. Ông ấy vinh dự khi gặp bạn".

Khi được hỏi điều gì đó, Bill thường đáp lại bằng một câu hỏi ngay lập tức làm người đối thoại hãnh diện. Ông ấy biết cách ngưng nghỉ và đưa ra những lời lẽ thấm thía, rồi chăm chút những câu trả lời, nhấn mạnh những điểm phù hợp. Ông thể hiện sự vui thích của mình bằng một nụ cười rộng mở và một lời bình luận khiến người khác nguôi giận. Hoặc ông có thể mở đầu bằng cách bất ngờ gợi lại một chi tiết cá nhân. Lần thứ hai gặp Sandy Robertson, người sáng lập ngân hàng đầu tư Robertson Stephens hùng mạnh, Bill đã nói: "Căn nhà với những tấm ván gỗ của một chiếc thuyền cao tốc của ngài dạo này thế nào rồi?", gợi nhắc tới việc Robertson từng sống trong ngôi nhà cổ nhất ở San Francisco. Sự thân mật là ngụy tạo nhưng phóng viên Jonathan Alter của tờ Newsweek đã chỉ ra rằng: "Ông ấy không giả bộ tận hưởng những mối quan hệ hời hợt với mọi người. Đây là cái mà ông ấy thích. Đây là sự giả vờ chân thành. Ông ấy được tiếp thêm sinh lực từ việc tiếp xúc với những người ủng hộ hoặc khách mời".

Chuyên gia thăm dò dư luận Stan Greenberg nhận diện "ấn tượng mạnh mẽ về việc Bill Clinton lắng nghe mọi người" là "điểm mạnh nhất" trong tính cách của ông. Tuy nhiên, những người quan sát sắc sảo hơn có thể nhận thấy các thế mạnh khác. "Khi bạn trò chuyện với ông ấy, bạn cảm thấy mình đang ở đây và ông ấy thì hoạt động với những tần suất khác nhau và đôi khi nắm bắt được ý nghĩ của bạn", Anthony Williams, người từng giữ chức thị trưởng Washington, D.C. trong hai năm cuối nhiệm kỳ tổng thống của Bill Clinton tiết lộ. "Mặc dù Bill luôn háo hức được nghe ngóng và tổng hợp thông tin nhưng ông thích nói nhiều hơn lắng nghe. Ông ấy có tài biến câu chuyện về mình thành câu chuyện dường như về bản thân bạn", Benjamin Barber viết.

Tuy nhiên, cách Bill trò chuyện là một công cụ chính trị vô giá, kết hợp được cả học vấn và trí thông minh cảm xúc (emotional intelligence). Ông có khả năng phi thường trong việc diễn thuyết về các vấn đề phức tạp như sự toàn cầu hóa bằng thứ ngôn ngữ đơn giản và dễ hiểu, với một phong cách thân mật, giúp ông tránh gây ấn tượng là người giáo điều hoặc thông thái rởm.

Một tài năng đặc biệt khác của Bill là đoán được ý nghĩ của khán giả và biến những sợ hãi của họ thành sự lạc quan. Eric Liu, chuyên gia viết diễn văn cho Nhà Trắng trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên và phó cố vấn chính sách đối nội trong nhiệm kỳ 2 của Bill Clinton, cho hay: "Sau khi điều chỉnh các cuộc thảo luận về chính sách, ông ấy có thể cảm thấy sự dao động. Ông ấy rất giỏi trong việc khiến mọi người trong phòng lắng nghe ông mà không phòng vệ và sàng lọc những gì ông ấy đang nói. Đây là tố chất căn bản của một nhà truyền tin vĩ đại. Thông điệp ngắn gọn cho điều này là ’Tôi cảm thấy nỗi đau của bạn’. Ông ấy cố gắng tìm ra bạn trong đám khán giả và tạo cho bạn cảm giác rằng ông ấy cũng giống bạn".

Khác biệt

Thống đốc Arkansas Bill Clinton và vợ trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình năm 1992. (Ảnh: AP)

Phong cách chính trị của Hillary khác biệt Bill ở nhiều khía cạnh. Bà có thể rất gây ấn tượng nhưng luôn phải chịu đựng việc bị so sánh với chồng. Dù có bản tính hiếu chiến nhưng bà tỏ ra dè dặt hơn trên vũ đài, đứng thẳng với tư thế hoàn hảo. Trong khi người chồng nhào tới để gặp gỡ mọi người, bà có xu hướng chờ đợi họ tiến về phía mình và chào đón họ bằng một cái bắt tay thật chặt. Vẻ lạnh lùng hơn của bà làm nản chí kiểu vồn vã xúc giác mà Bill đón chào.

Chẳng có mấy thay đổi kể từ một ngày năm 1973 khi luật sư đến từ Arkansas Webster Hubbell lần đầu tiên nhìn thấy Bill "thao thao bất tuyệt" giữa một đám đông người lạ trong khi Hillary ngồi tách ra gần đó, nghiên cứu. Hai thập niên sau, cuối một buổi gây quỹ cho Ủy ban lãnh đạo đảng Dân chủ tại Washington không lâu sau khi Bill đắc cử tổng thống, Hillary kiên nhẫn ngồi sau cánh gà trong khi chồng bà hòa vào đám đông trong hơn một giờ đồng hồ. "Đối với Bill Clinton, chính trị là phần thú vị. Bà ấy yêu thích các vấn đề theo cách vận dụng trí óc... Nếu Hillary có thể đọc các tờ báo về chính sách và tranh luận nó với các chuyên gia, bà ấy sẽ vui hơn", Terry McAuliffe nói.

Hillary cũng không có cái mà Max Brantley gọi là "các sở thích quảng giao của Bill". Bà thích kết giao với những người mà bà thấy thú vị về mặt trí tuệ hoặc chia sẻ quan điểm chung. "Bà ấy sẽ cống hiến thời gian của mình cho những người bà ấy quan tâm và hữu ích", Brantley cho biết. Với bạn bè và các nhân viên dưới quyền, Hillary có thể là người khôi hài và bình dị nhưng với các nhóm lớn, bà dường như trở nên cứng rắn và trang trọng. Bà hoạt động tích cực tại cuộc tiếp đón, nhóm họp mặc dù bà thường xuất hiện với nghĩa vụ hơn là sự hứng thú.

(Theo Thanh Bình (Theo MSNBC) // VietNamNet)