Việt Nam gia nhập Công ước Vienna (CISG) : “Bóng” đã về tay DN

CISG đã thống nhất pháp luật về hợp đồng mua bán hàng hoá trên thế giới. Nếu VN tham gia, các hợp đồng mua bán hàng hoá quốc tế (HĐ MB HHQT) của DN VN sẽ tự động được áp dụng. Điều này tạo sự an toàn pháp lý trong giao thương quốc tế. Những xung đột pháp lý trong các HĐ MB HHQT hiện DN đang gặp phải rất nhiều sẽ được khắc phục. Do đo, rủi ro pháp lý trong giao thương cho các DN VN được giảm thiểu.

Các đối tác nước ngoài sẽ khó có thể áp đặt pháp luật nước mình khi giao kết hợp đồng với DN VN. Do đó, việc áp dụng CISG sẽ giúp các DN giảm chi phí và thời gian tìm hiểu pháp luật nước ngoài khi ký kết hợp đồng. Kể cả chi phí về tranh tụng nếu xảy ra tranh chấp cũng được giảm đáng kể. Một lợi ích mang tầm vĩ mô là tạo sự tin tưởng của các đối tác nước ngoài khi ký kết HĐ MB HHQT.

Các thủ tục về gia nhập CISG cũng rất đơn giản. Các quốc gia chỉ cần xem xét các điều trong công ước có xung đột pháp lý với pháp luật trong nước không. Qua đó, các quốc gia có thể xin bảo lưu một số điều trong công ước (với những điều này sẽ áp dụng pháp luật trong nước). Các quốc gia tham gia CISG sẽ không mất phí và không cần tới một tổ chức giám sát thực thi.

LS Nguyễn Trung Nam - Công ty EP Legal: Lợi ích của các quốc gia XNK

Hầu hết các cường quốc về thương mại quốc tế đều tham gia CISG. Hiện 5 đối tác có kim ngạch xuất nhập khẩu lớn nhất với VN đều là thành viên của CISG. Có thể nói tới ví dụ đầu tiên là Trung Quốc, một trong những quốc gia đầu tiên tham gia CISG. Xuất phát từ việc ký kết hợp đồng mua tàu siêu tốc của Mỹ, năm 1978. Cả hai bên đều muốn áp đặt pháp luật nước mình vào bản hợp đồng này nên đã không thể ký kết. Cuối cùng phải đến khi áp dụng CISG hợp đồng mới được thực hiện. Việc ký kết các HĐ MB HHQT ngày càng được áp dụng rộng rãi khi ngày càng có nhiều quốc gia tham gia. Công ước có hiệu lực giúp việc ký kết hợp đồng được thuận lợi hơn. Cả hai bên tham gia đều thấy quyền lợi và nghĩa vụ của bên mua và bên bán được công bằng. Rất nhiều quốc gia không tham gia CISG nhưng các DN vẫn ký kết HĐ MB HHQT áp dụng công ước này. Từ lợi ích của việc tham gia CISG khiến hầu hết các quốc gia có kim ngạch xuất nhập khẩu lớn đều trở thành thành viên.

Ông Phạm Đình Thưởng - Vụ Pháp chế Bộ Công Thương: Cần tính toán mức độ tham gia

Luật Thương mại và Bộ luật Dân sự của VN khi xây dựng đã tham khảo khá nhiều từ CISG. Chính vì vậy, các điều khoản của CISG hầu như không có xung đột đáng kể với pháp luật VN. Tuy vậy, nếu VN tham gia CISG, chúng ta vẫn phải nghiên cứu tính toán xem mức độ tham gia đến đâu, cần bảo lưu những điều khoản nào ?

Ví dụ điều 96 của CISG cho phép điều chỉnh các hợp đồng văn bản, hợp đồng miệng... Tuy nhiên, pháp luật thương mại của VN lại chỉ chấp nhận điều chỉnh các hợp đồng bằng văn bản. Do đó, khi tham gia CISG, VN có thể bảo lưu điều 96 của CISG.

Ông Nguyễn Tôn Quyền - PCT kiêm TTK Hiệp hội Gỗ và lâm sản VN: DN chưa nắm rõ

Hiệp hội Gỗ và lâm sản VN hiện có khoảng 3.000 DN thành viên. Việc ký kết các HĐ MB HHQT của các DN diễn ra thường xuyên. Tuy nhiên, ngoại trừ khoảng 100 DN có vốn FDI, còn lại các DN hầu như chưa biết tới CISG. Bằng chứng của việc chưa biết này là các HĐ MBHH QT của các DN chưa hề áp dụng CISG.

Lợi ích của việc tham gia CISG đối với DN là rất rõ ràng. Chính vì vậy, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền để các DN biết và tiếp cận CISG. Nếu DN hiểu rõ về CISG, chắc chắn họ sẽ ủng hộ việc gia nhập của VN.

Ông Vũ Ánh Dương - Trung tâm Trọng tài quốc tế (VIAC) : DN vẫn lung túng trong điều khoản áp dụng pháp luật

Theo thống kê của VIAC, 500 vụ xét xử đã thụ lý của VIAC có khoảng 90% hợp đồng đã bỏ qua điều khoản luật áp dụng khi có tranh chấp. Điều này khiến các DN VN gặp rất nhiều thiệt thòi. Nếu VN là thành viên của CISG, các chi phí về tố tụng cũng sẽ giảm đáng kể. Việc tham gia CISG cũng khiến các cơ quan tố tụng như toà án và trọng tài của VN thuận lợi hơn trong xét xử. Chúng tôi rất hi vọng VN sẽ là thành viên thứ 75 của CISG.

GS TS Nguyễn Thị Mơ - Đại học Ngoại thương: VN được rất nhiều

Khi tham gia bất kỳ công ước quốc tế nào, chúng ta cũng thường nâng nên, đặt xuống xem được gì và mất gì ? Chúng tôi có thể khẳng định, nếu là thành viên của CISG, VN không mất bất kỳ một loại quyền lợi gì từ chính trị đến kinh tế. Ngược lại, nếu không tham gia, các DN VN sẽ phải chịu một nút thắt trong giao thương quốc tế. Việc chưa tham gia CISG cũng khiến chúng ta mất đi cơ hội là một chủ thể bình đẳng trong quan hệ thương mại quốc tế. Nếu VN là thành viên của CISG thì DN được, cơ quan pháp luật được, Nhà nước cũng được.