Kinh tế biển Quảng Ngãi: Nhìn từ việc đầu tư phát triển hạ tầng nghề cá

Cơ sở kết cấu hạ tầng và dịch vụ hậu cần nghề cá bao gồm: hệ thống luồng lạch, cảng cá, bến cá, chợ cá, trạm bơm, hồ chứa nước, kênh mương dẫn nước phục vụ nuôi trồng thuỷ sản. Tất cả có vai trò quan trọng để nghề cá phát triển theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Ở đây chỉ nói đến việc đầu tư các công trình phục vụ lĩnh vực khai thác thủy sản trên biển.

Những năm qua ngư dân tỉnh ta đã tập trung đầu tư đóng mới, cải hoán, nâng cấp tàu thuyền, nên lực lượng tàu thuyền tăng lên khá nhanh. Đến nay sau gần 4 năm triển khai Chương trình phát triển toàn diện ngành thủy sản (giai đoạn 2006-2010 và định hướng đến năm 2015), toàn tỉnh đã đóng mới trên 200 tàu cá (công suất trên 90 CV/chiếc), vượt so với chỉ tiêu dự án là 100 chiếc; nâng cấp trên 500 tàu cá (trên 90 CV), tăng 200 chiếc so với chỉ tiêu. Tính đến tháng 10/2009, toàn tỉnh có 5.622 chiếc tàu, với tổng công suất 475.600 CV. Công suất bình quân các loại thuyền đạt 84 CV/chiếc (118% chỉ tiêu). Có 99% tàu thuyền được đăng ký, đăng kiểm, 100% thuyền trưởng, 80% máy trưởng, 30% thuyền viên được đào tạo, tập huấn…

Nhờ đó sản lượng khai thác thủy sản ở tỉnh ta những năm gần đây đạt xấp xỉ 90.000 tấn, lượng tàu thuyền công suất lớn khai thác xa bờ ngày càng tăng, ngư dân Quảng Ngãi tham gia khai thác thủy sản trên khắp các ngư trường của cả nước. Công tác quản lý tàu thuyền đi vào nền nếp; lực lượng tàu thuyền và sản lượng khai thác hải sản tăng nhanh, đã tạo ra nhiều sản phẩm hàng hóa cho xã hội, nâng cao đời sống ngư dân và góp phần bảo vệ chủ quyền lãnh hải của quốc gia.

 ... nhưng hạ tầng chưa đáp ứng!
Tỉnh ta có chiều dài bờ biển 130 km, với 6 cửa biển lớn nhỏ là Sa Cần, Sa Kỳ, Cổ Luỹ, Cửa Lở, Mỹ Á và Sa Huỳnh, trải dọc theo bờ biển, tạo nhiều thuận lợi cho tàu thuyền đánh cá khai thác hải sản. Những năm qua Trung ương và tỉnh đã cho chủ trương và thực hiện đầu tư xây dựng nhiều công trình kết cấu hạ tầng cảng, bến, vũng neo đậu tàu thuyền, nạo vét cửa biển, thông qua các chương trình như biển đông- hải đảo, giảm nhẹ thiên tai… nhằm thúc đẩy ngành kinh tế thuỷ sản phát triển mạnh và toàn diện hơn. Điển hình như các dự án: Cảng neo đậu tàu thuyền Tịnh Hoà (công suất tiếp nhận khoảng 400 tàu cá neo trú), Vũng neo đậu tàu thuyền Lý Sơn (công suất tiếp nhận 500 tàu cá), Hệ thống thông luồng và xây dựng Cảng cá Sa Huỳnh, Cảng neo trú tàu thuyền và cửa biển Mỹ Á...

Đã có một số dự án phát huy hiệu quả như: Vũng neo đậu tàu thuyền Lý Sơn- hàng năm tiết kiệm cho ngư dân huyện đảo hàng tỷ đồng (vì trước đây khi chưa có cảng, đến mùa mưa bão phải đưa tàu thuyền vào neo đậu tận trong cảng Sa Kỳ, tốn nhiên liệu). Tuy nhiên tình hình thực hiện các dự án đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng nghề cá trong thời gian qua ở tỉnh ta còn rất chậm, chưa đạt được tiến độ đề ra; số dự án hoàn thành và phát huy hiệu quả chỉ… đếm được trên đầu ngón tay.

Có dự án đã đầu tư đến tiền tỷ, nhưng chưa phát huy hiệu quả. Ngoài ra mạng lưới đại lý, dịch vụ hậu cần nghề cá dù đã hình thành ở các cửa biển, nhưng hầu hết là tự phát, quy mô nhỏ bé. Nếu toàn bộ số lượng tàu thuyền của tỉnh sau khi ra khơi khai thác đều về tỉnh tiêu thụ cá, neo đậu tránh trú bão, hoặc nâng cấp sửa chữa… thì các hạ tầng nghề cá không đáp ứng được. Chính vì thế nhiều ngư dân chọn giải pháp đánh bắt xong ghé vào các tỉnh khác tiêu thụ cá và trú tạm, thậm chí nhiều tàu "định cư" hẳn ở các tỉnh chỉ đến dịp lễ tết hàng năm chủ tàu về quê thăm nhà, ăn tết, rồi lại "làm ăn ở xa". Chính thực trạng trên là nguyên nhân làm cho kinh tế thuỷ sản ở Quảng Ngãi phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của tỉnh.

Có thể nói nếu việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng nghề cá được tập trung chỉ đạo và tổ chức thực hiện đồng bộ từ tỉnh đến cơ sở, đồng thời động viên được sức mạnh và kinh nghiệm quý báu của cộng đồng ngư dân, thu hút sự tham gia đầu tư phát triển của các thành phần kinh tế khác, thì chắc chắn kinh tế thuỷ sản sẽ trở thành một trong những ngành kinh tế quan trọng hàng đầu của tỉnh. Hy vọng thời gian tới tỉnh quan tâm hơn nữa đến việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng nghề cá, để tạo động lực quan trọng cho ngành kinh tế thuỷ sản phát triển toàn diện, hiệu quả và bền vững hơn.

[ Trở về]