Nguy cơ “xoá sổ” đàn bò ngoại giá trị tiền tỷ ở Bắc Cạn

Từ lạc quan đến thất vọng

Ngay sau khi tiếp nhận đàn bò Brahman 45 con, trong đó có 40 con bò cái sinh sản và 5 con bò đực để phối giống, tỉnh Bắc Cạn giao cho Công ty TNHH Hoàng Giang nuôi tại khu vực Pác Ả, thị trấn Nà Phặc, huyện Ngân Sơn. Pác Ả là một vùng núi cao, không có đường lên, mọi người phải leo núi cao mất khoảng 90 phút, phải nghỉ đến vài lần, nhưng đàn bò tràn đầy sinh lực ngày được đưa lên để nuôi tại đây đi phăm phăm. Những ngày đầu, nhìn đàn bò con nào cũng khoẻ mạnh, béo tốt, lông mượt, mỡ màng thì ai cũng vui mừng, phấn khởi. Sự lạc quan càng tăng lên khi đàn bò được đưa lên Pác Ả không bao lâu đã có 12 con bò cái (phối giống trước khi đưa về tỉnh) đẻ ra 12 con bê có tầm vóc cao lớn, “ăn đứt” giống bò địa phương. Hy vọng đàn bò này và những con bò được sinh ra hằng năm sẽ là những con giống để phối với bò địa phương nhằm tạo ra con lai.

Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát Triển nông thôn (Sở NN và PTNT) Bắc Cạn, Tiến sĩ Nguyễn Đình Trọng cho biết: Mỗi con bò Brahman nhập từ Ấn Độ có giá trị hơn 20 triệu đồng, cả đàn có giá tiền tỷ ấy ban đầu tỏ ra thích nghi với khu vực Pác Ả. Để tạo điều kiện thuận lợi cho Công ty TNHH Hoàng Giang nhận nuôi, thời gian qua tỉnh đã hỗ trợ kỹ thuật, giống cho công ty trồng cỏ, chuồng trại được làm chu đáo. Ban đầu đàn bò ăn khoẻ, bê con chóng lớn nên ai cũng mừng.

Nhưng sau đó đàn bò xuống mã từng ngày, đến tháng 12- 2008 (sau một tháng tiếp nhận) có hai con bò cái bỏ ăn, chảy nước mũi, mặc dù đã được chữa trị, nhưng mười ngày sau thì lăn ra chết. Cán bộ thú y huyện Ngân Sơn nghi hai con bò chết là do bị bệnh tụ huyết trùng và ung khí thán(?). Mặc dù những con còn lại đã được tiêm phòng, nhưng đến tháng 5- 2010 có thêm tổng cộng 12 con chết, trong đó có bốn con bê.

Mới đây, lại leo dốc “thượng sơn” lên Pác Ả để tìm hiểu về đàn bò, nhưng vừa đến nơi, nhìn thấy đàn bò thì chúng tôi thật ngỡ ngàng, vì không còn nhận ra chúng sau hơn một năm, cả đàn giờ chỉ còn lại 35 con và 8 con bê được sinh ra sau ngày bò mẹ được đưa về đây, con nào cũng gày còm, lộ rõ bộ xương sườn, đít nhọn, bụng tóp, đi lại dúm dó, khó nhọc. Tiến sĩ Nguyễn Đình Trọng và Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Ngân Sơn Hoàng Thị Ngọc Lan cũng thừa nhận: Hiện nay thể trạng đàn bò là rất gày yếu.

Cần cứu đàn bò trước mùa đông năm nay

Trước tình hình đó, UBND tỉnh Bắc Cạn đã chỉ đạo các ngành chức năng, UBND huyện Ngân Sơn lên kiểm tra thực tế đàn bò. Sở NN và PTNT, Sở Khoa học và Công nghệ đã báo cáo UBND tỉnh: Nguyên nhân chủ yếu làm cho 14 con bò đã chết là do khí hậu không phù hợp, mùa đông rét đậm, rét hại, sương muối (?); bãi chăn thả dốc nên đàn bò không thích nghi.

Đàn bò được nuôi ở khu vực Pác Ả bởi Công ty TNHH Hoàng Giang đang ngày càng bị hao hụt và ốm yếu đến như vậy thực chất là nguyên nhân gì thì không ai có thể biết chính xác. Vì, việc kiểm tra của các cơ quan chức năng không kịp thời, việc chăn nuôi hoàn toàn phó mặc cho Công ty TNHH Hoàng Giang, việc chăm sóc thế nào thì chỉ có Công ty TNHH Hoàng Giang và... bò mới biết. Tiến sĩ Nguyễn Đình Trọng lo ngại: “Với tình trạng này thì cả đàn bò sẽ không thể sống sót qua mùa đông năm nay”. Để tránh nguy cơ “xoá sổ” đàn bò trị giá tiền tỷ này, tỉnh Bắc Cạn cần có giải pháp càng nhanh càng tốt trước mùa đông năm nay để không có thêm con nào chết, cả đàn sớm phục hồi. Không thể để đàn bò trị giá hàng tỷ đồng là “của chùa” trở nên tàn tạ và suy kiệt là chuyện đã rồi. Dư luận trên địa bàn đề nghị UBND tỉnh Bắc Cạn xem xét trách nhiệm của Công ty TNHH Hoàng Giang theo Quyết định số 2246/QĐ- UBND phê duyệt phương án quản lý đàn bò giống Brahman mà UBND tỉnh đã ban hành. Trong đó, xác định rõ, nếu là nguyên nhân khách quan làm bò chết, suy kiệt thì phải có biên bản xác nhận của chính quyền địa phương và cơ quan chuyên môn; còn nếu là nguyên nhân chủ quan do Công ty TNHH Hoàng Giang gây ra thì công ty này hoàn toàn phải chịu trách nhiệm và bồi thường trị giá đàn bò như ban đầu.