“Nút thắt” trong phát triển kinh tế TP.HCM

Thế nhưng, ở khía cạnh khác, nếu xét về chỉ số năng lực cạnh tranh (PCI) giữa các địa phương, thì trong 3 năm trở lại đây, TP.HCM chưa từng đoạt vị trí quán quân.

Có lẽ “nút thắt” đầu tiên với TP.HCM chính là cơ sở hạ tầng. Điều này không chỉ được đề cập tại Kỳ họp HĐND Thành phố mới đây, mà còn được minh chứng qua kết quả khảo sát vừa qua của Công ty Kiểm toán quốc tế KPMG về thời gian đi lại của doanh nghiệp tại thành phố này. Chỉ với khoảng cách 10 km từ trung tâm Thành phố đến Khu công viên phần mềm Quang Trung (quận 12), Khu công nghệ cao Thành phố (quận 9), doanh nghiệp phải mất 45 phút đi bằng đường ô tô và 35 phút bằng xe máy. Vào giờ cao điểm, thời gian di chuyển có thể lên tới 1 giờ. 

Hệ thống cảng phục vụ nhu cầu xuất khẩu hàng hóa trên địa bàn TP.HCM cũng trong tình trạng ùn ứ. Trong khi Bà Rịa - Vũng Tàu đang sở hữu lợi thế về Cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải, thì Cảng Cát Lái (quận 2), dù chiếm đến 70% thị phần vận tải container miền Nam và 40% thị phần cả nước, nhưng hoạt động vận chuyển hàng hóa vào Cảng đang gặp rất nhiều khó khăn bởi tuyến đường huyết mạch Liên tỉnh lộ 25B dẫn vào Cảng, sau 7 năm khởi động, vẫn chưa thể hoàn thành.

Hạ tầng quá tải, tình trạng kẹt xe xuất hiện thường xuyên… là những cản trở lớn khiến TP.HCM mất điểm trong mắt nhà đầu tư. Dù Thành phố đã triển khai 9 chương trình chống ùn tắc, nhưng xem ra, sau 3 năm, kết quả lại đi ngược với mong muốn.

Về thủ tục hành chính, dù TP.HCM đã phân cấp cho các quận, huyện, các khu để quản lý đầu tư, nhưng trên thực tế, việc giải quyết thủ tục vẫn tập trung chủ yếu tại cơ quan đầu ngành (Sở Kế hoạch và Đầu tư), gây ra tình trạng quá tải.

Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến có những ý kiến lo ngại rằng, việc nộp thuế xuất nhập khẩu (một trong những nguồn thu quan trọng cho ngân sách Thành phố) đang có xu hướng dịch chuyển sang Bà Rịa - Vũng Tàu. Thậm chí có những dự báo cho rằng, tỷ lệ doanh nghiệp dịch chuyển nộp thuế xuất nhập khẩu từ TP.HCM ra Bà Rịa- Vũng Tàu sẽ tăng 25% vào năm 2015 và lên tới 70% vào năm 2020.

Điểm qua một vài thực trạng trên để thấy rằng, nếu không sớm khắc phục những tồn tại, những “nút thắt” trong phát triển kinh tế, thì hẳn nhiên, môi trường đầu tư, cũng như hình ảnh của TP.HCM chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng. 

Nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển cơ sở hạ tầng đang trở thành yêu cầu cấp thiết đối với TP.HCM, nếu địa phương “đầu tàu” này không muốn mất dần lợi thế so với những vùng lân cận như Bình Dương hay Bà Rịa - Vũng Tàu.