Món ăn ngày Tết - không chỉ để... ăn

Mâm cỗ Tết của người Bắc gồm bốn bát (măng, bóng, mực, nấm thả), tám đĩa (xôi gấc, thịt gà, nộm xu hào, thịt đông, bánh chưng, giò lụa, giò thủ và dưa hành).
 

Càng ngày càng có nhiều cách điệu, một số món ăn cao cấp hoặc những cách chế biến khác từ cùng một nguyên liệu đã được đưa vào mâm cỗ Tết. Những gia đình kinh tế khá thường có thêm món chim hầm, lấy vi cá mập thay bóng (da heo); hoặc thay gà luộc bằng gà rán, thêm thịt kho tàu, lạp xưởng, nộm... Cách bày biện, thêm gia vị cũng ngày một khéo léo làm cho mâm cỗ Tết không chỉ ngon, bổ, mà còn "ăn được cả bằng mắt"...

Cỗ Tết, thường được chế biến và thưởng thức trong suốt mấy ngày Tết. Ngày nay, trong thời đại công nghiệp hóa, nhịp sống của người dân không chỉ ở thành thị mà cả ở nông thôn đã có nhiều thay đổi. Mọi người, nhất là giới trẻ, dành nhiều thời gian để giao lưu với bên ngoài nhiều hơn, bữa ăn, ngay cả trong những ngày Tết, ít giữ được nếp xưa. Mấy ngày Tết, có khi chỉ cần góc bánh trưng với chút dưa hành, thịt đông là xong bữa, để thời gian còn đi du xuân, thăm thú bạn bè…

Tuy nhiên, dù thế nào thì hai bữa cơm quan trọng: Đón ông bà chiều 30 Tết và dâng tổ tiên sáng mùng 1 Tết vẫn không thể bỏ. Đó là sự thể hiện truyền thống uống nước nhớ nguồn. Và với hai bữa cơm này, dù giàu dù nghèo, người ta vẫn làm cỗ - cỗ Tết. Sự thiếu – đủ hay thêm món có thể khác nhau ở mỗi nhà, nhưng tựu trung mâm cỗ Tết vẫn mang một ý nghĩa rất đặc biệt, đó là tấm lòng thành kính tưởng nhớ cội nguồn và ước mong một cuộc sống tươi đẹp hơn trong những tháng ngày tiếp theo, của người dân Việt…