Con tàu kinh tế Mỹ chỉ tạm thời giảm tốc?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Bộ phận phân tích và tư vấn kinh tế (EIU) thuộc tạp chí "The Economist” cho rằng tăng trưởng kinh tế Mỹ trong quý II sẽ vượt 3% và mức này sẽ được duy trì trong nửa cuối năm nay, nếu giá dầu dịu đi.

Theo đánh giá sơ bộ của Cục Phân tích Kinh tế (BEA), tốc độ tăng trưởng kinh tế của Mỹ trong quý I/2011 đã giảm xuống 1,8%, từ mức 3,1% trong quý IV/2010. Theo BEA, tăng trưởng tiêu dùng cá nhân trong quý I đã đạt mức khá cao 2,7%, song chỉ số này vẫn thấp hơn nhiều so với mức 4% trong quý IV/2010 (số liệu tiêu dùng được quan tâm nhất vì nó chiếm khoảng 71% GDP Mỹ và giúp nâng đỡ nhu cầu toàn cầu). Điều này làm gia tăng lo ngại rằng giá dầu tăng làm suy yếu sức mua của người tiêu dùng Mỹ. Một số người cho rằng giá xăng dầu leo thang làm mất tác dụng gói kích thích kinh tế được đưa ra hồi tháng 12/2010, trong đó có việc cắt giảm thuế, gia hạn trợ cấp thất nghiệp...

Tuy nhiên, EIU cho rằng không nên phóng đại tác động trực tiếp của giá dầu cao đối với hoạt động của người tiêu dùng trong quý I/2011. Các yếu tố phụ trợ khác là tương đối tốt: doanh số bán lẻ tăng tháng thứ 9 liên tiếp trong tháng 3/2011; thị trường chứng khoán phục hồi làm người tiêu dùng cảm thấy giàu có hơn khi chỉ số S&P tăng khoảng 7% kể từ đầu năm 2011 và tăng 99% so với mức thấp cách đây 2 năm.

Dù còn khó khăn, nhưng thị trường lao động Mỹ rõ ràng đã cải thiện. Trong tháng 3/2011, lĩnh vực tư nhân đã tạo thêm 230.000 việc làm và trong 4 tháng qua, tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ đã giảm 1% xuống 8,8%.

Trong các yếu tố cấu thành GDP khác, trong quý I/2011 đã có những thay đổi đáng chú ý trong đầu tư cố định, lượng hàng trong kho của lĩnh vực tư nhân, chi tiêu của chính phủ và ngoại thương. Đầu tư tư nhân vào các dự án xây dựng (không phải để ở) giảm 21,7% so với quý trước, một phần do thời tiết khắc nghiệt của mùa Đông cản trở việc xây dựng, nhưng phần khác cũng là do cơ sở so sánh của quý trước khá cao.

Mặc dù kinh tế phục hồi và lợi nhuận công ty cao, nhưng giới doanh nghiệp vẫn không muốn đầu tư lớn vào nhà máy mới hay nhà văn phòng. Tuy nhiên, họ lại đủ tự tin để mua thiết bị và phần mềm mới. Đầu tư vào danh mục này đã tăng 11,6% trong quý I/2011, quý tăng thứ 6 liên tiếp.

Những số liệu ít lạc quan khác cho thấy chi tiêu và đầu tư của chính phủ trong quý I/2011 đã giảm 5,2%, khiến tăng trưởng GDP giảm hơn 1 điểm phần trăm. Lĩnh vực ngoại thương cũng không đóng góp cho tăng trưởng khi xuất khẩu chỉ tăng 4,9% so với mức tăng 8,6% quý trước đói, trong khi nhập khẩu tăng 4,4%, so với mức giảm 12,6% trong quý IV/2010.

EIU nhận xét kết quả hoạt động kinh tế của Mỹ trong quý I/2011 là phù hợp với dự báo, song  cho rằng đây chỉ là sự suy giảm tạm thời. EIU dự báo kinh tế Mỹ sẽ tăng trưởng khoảng 3,2% trong các quý còn lại của năm 2011 và tăng trưởng của năm 2011 sẽ là 2,7%, trong bối cảnh giá dầu dịu đi vì những lo ngại về nguồn cung eo hẹp từ Trung Đông sẽ lắng xuống và chính sách thắt chặt tiền tệ toàn cầu sẽ làm giảm nhu cầu.

Tuy nhiên, theo EIU, kinh tế Mỹ đang đứng trước một vấn đề nghiêm trọng hơn. Đó là những yếu kém về cơ cấu dường như sẽ không sớm được giải quyết và điều này sẽ cản trở phát triển kinh tế. Dù cải thiện nhưng tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức cao khoảng 8% trong năm tới. Thị trường nhà ở vẫn rất yếu, với 25% số chủ nhà đang cố gắng khắc phục tình trạng ngân quỹ âm. Nhìn chung, các hộ gia đình Mỹ vẫn đang phải gắng sức giảm nợ và  điều này sẽ đè nặng lên chi tiêu tiêu dùng.

(Tamnhin)