Uy tín của Thủ tướng Taro Aso và "phép thử" Tokyo

Bất chấp việc Thủ tướng Nhật Taro Aso một mực phủ nhận ảnh hưởng trực tiếp từ vòng bầu cử địa phương Tokyo đến viễn cảnh chính trị nước Nhật, các nhà phân tích cho rằng Đảng Dân chủ Tự do (LDP) sẽ mất vị trí cầm quyền độc tôn tại Nhật suốt nửa thế kỷ qua nếu bị cử tri Tokyo quay lưng lại.

Cuộc bầu cử địa phương quan trọng nhất tại Nhật diễn ra từ 7 giờ sáng ngày 12-7 tại 1.800 điểm bỏ phiếu của thủ đô Tokyo, để bầu ra 127 nghị sĩ quốc hội làm thành viên hội đồng. Nếu liên minh cầm quyền (Đảng LDP và Đảng Komeito mới) giành được đa số 64 ghế, uy tín của Thủ tướng Aso sẽ được hồi phục và ông có thể yên tâm giải tán hạ viện sớm hơn để khởi động cuộc tổng tuyển cử, dự kiến vào tháng 10 tới.

Song, nếu liên minh cầm quyền chỉ giành chưa quá bán trong tổng số 127 ghế, ông Aso sẽ phải đối mặt với sức ép từ chức lớn hơn từ chính đảng cầm quyền LDP. Bất luận kết quả là thắng hay thua cho LDP, các nhà quan sát cho rằng kết quả bầu cử tại Tokyo sẽ ảnh hưởng tức thì đến viễn cảnh chính trị quốc gia tại Nhật.

Theo kết quả thăm dò của tờ Yomiuri hôm 11-7, có tới 41% số người được hỏi cho biết sẽ bỏ phiếu cho Đảng Dân chủ đối lập trong cuộc tổng tuyển cử, so với 24% số người ủng hộ LDP. Kết quả này tương tự như cuộc thăm dò mà tuần báo thương mại Nikkei đã tiến hành trước đó. Tỉ lệ ủng hộ dành cho vị Thủ tướng 68 tuổi Taro Aso đang lao theo chiều thẳng đứng kể từ khi ông nắm quyền hồi tháng 9.2008 và hiện dao động ở mức chưa đầy 20%. Có tới 44% số người được hỏi cho biết, ông Aso nên từ chức. Thậm chí, 37% những người ủng hộ LDP cũng cho rằng, đảng này nên có người lãnh đạo mới.

Tuy nhiên, Nhật Bản đã chứng kiến đến 3 đời thủ tướng trong 3 năm qua và bài toán thay lãnh đạo của LDP có thể sẽ chỉ làm tụt dốc uy tín của đảng này. "Năm 2008, chúng tôi đã chọn ông Aso làm Thủ tướng và đâu biết nó là quyết định sai lầm chỉ chưa đầy năm sau đó. Khi con thuyền tròng trành, tất cả nên chung lòng để giữ nó thăng bằng, hơn là mặc cho nó chìm" - Bộ trưởng Nông nghiệp Shigeru Ishiba thuộc Đảng LDP cho hay.

Dù thừa nhận "trận chiến" tại Tokyo sẽ vô cùng khó khăn, Thủ tướng Taro Aso bác bỏ bất cứ sự liên hệ nào giữa vòng bầu cử này và kết quả cuộc tổng tuyển cử sắp tới. "Bầu cử Tokyo chỉ là bầu cử địa phương nên nó không biểu trưng và không liên quan trực tiếp đến toàn cảnh nền chính trị quốc gia" - ông Aso liên tục nhắc lại. Thủ tướng Nhật cũng tuyên bố sẽ không từ chức, dù LDP có thua trong vòng bầu cử Tokyo. Trước đó, Đảng LDP đã liên tục mất điểm trước Đảng Dân chủ tại 4 cuộc bầu cử địa phương kể từ hồi tháng tư.

Các cuộc thăm dò ý kiến cho thấy Đảng Dân chủ đang ngày càng mạnh và có thể trên đà giành thắng lợi trong cuộc tổng tuyển cử sắp tới, chấm dứt nhiệm kỳ cầm quyền suốt 50 năm qua tại Nhật của LDP. Tuy nhiên, để viễn cảnh này thành hiện thực, sẽ cần có sự thay đổi thực sự mạnh mẽ trong cử tri Nhật. Đảng cầm quyền LDP hiện vẫn giữ 303/408 ghế tại hạ viện, với đối tác trong liên minh cầm quyền có thêm 31 ghế. Trong khi đó, Đảng Dân chủ chỉ giữ 112 ghế.