Vì sao những dự án FDI tỷ "đô" bị rút giấy phép?

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Trong thời gian qua, đã có nhiều dự án bị rút giấy phép, trong đó có những dự án lên tới vài tỷ USD.Nhiều chuyên gia lên tiếng về hiện tượng dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) có dấu hiệu bất ổn.

Ông Đỗ Nhất Hoàng, Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) đã trả lời phỏng vấn về vấn đề này.

Thưa ông, đang có nhiều dự án FDI lớn, có số vốn lên tới nhiều tỷ USD ở các địa phương chậm tiến độ thực hiện, bị rút giấy chứng nhận đầu tư như dự án Dự án Bãi biển Rồng (Mỹ) ở Quảng Nam lên tới 4,5 tỷ USD; Dự án khu liên hợp thép Cà Ná ở tỉnh Ninh Thuận 9,8 tỷ USD... Theo ông, đâu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng này?

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng này nhưng nguyên nhân chính vẫn là do khủng hoảng tài chính, một số nhà đầu tư khó khăn do tập đoàn mẹ cũng khó khăn. Họ khó giữ được cam kết về tiến độ. Nhưng cũng có một số trường hợp nấn ná triển khai không phải vì họ thiếu vốn mà do năng lực kỹ thuật để triển khai dự án, có thể hiểu là họ không chuyên nghiệp nên thấy khó khăn thì tìm đối tác khác huy động vốn hoặc chuyển nhượng...

Vấn đề của cơ quan quản lý là tìm hiểu lý do thật sự ở chỗ nào. Nhà đầu tư không có năng lực thì chúng ta cũng có nhiều cách để giải quyết. Hiện nay, thật sự vấn đề tìm nguồn vốn cũng không phải quá khó nếu dự án khả thi, hoặc giúp họ tìm đối tác khác, thậm chí rút giấy phép để trao dự án đó cho nhà đầu tư có năng lực hơn.

Chúng tôi đã thống kê cả nước hiện có 24 dự án có quy mô từ 1 tỷ USD trở lên. Trong số đó, hiện tượng dự án chậm triển khai, nguy cơ vốn ảo là có. Cục Đầu tư nước ngoài đang kiến nghị cần phải rà soát, sàng lọc lại các dự án này, qua đó chỉ giữ lại những nhà đầu tư thực sự có năng lực.

Như thế mới làm trong sạch và lành mạnh môi trường đầu tư, nhất là trong giai đoạn chúng ta đang đặt vấn đề đi vào chất lượng đầu tư như hiện nay. Cũng phải nhìn nhận một thực tế ở nhiều nơi, gọi được nhà đầu tư lớn vào là đã có dấu hiệu tích cực, đánh thức tiềm năng của cả một vùng, miền.

Nhiều địa phương gọi được các dự án lớn thì khả năng thu hút đầu tư khá sáng sủa, vì thấy có nhà đầu tư trước, nhà đầu tư mới cũng muốn vào tìm kiếm cơ hội đầu tư. Nhưng nếu là vốn ảo, không có năng lực triển khai thì phải rút giấy phép.

Hiện nay, tôi cho rằng có một số ý kiến cực đoan khi nói các địa phương thu hút FDI vì bệnh thành tích. Tôi lại thiên về quan điểm cho rằng, mỗi địa phương phải tự cứu mình và phải vì lợi ích chung của cả nước.

Hướng xử lý tình trạng này của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng như của các địa phương trong thời gian tới là gì, thưa ông?

Vừa qua, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã cử nhiều đoàn công tác đến các tỉnh thành tìm cách thúc đẩy giải ngân dòng vốn này.

Tiếc là thời gian gần đây những dự án càng lớn thì tốc độ giải ngân càng chậm. Thậm chí có những dự án lớn chưa hề triển khai đồng vốn nào. Một số địa phương cũng nhận thức được tình hình này và đang rà soát, tổng hợp số liệu các dự án cần quan tâm để xem những dự án này còn có thể triển khai hay cần biện pháp kiên quyết hơn như rút giấy phép.

Đây là một trong những công tác trọng tâm của xúc tiến đầu tư trong giai đoạn này, khác với trước đây là chỉ tập trung xúc tiến làm sao để có càng nhiều dự án càng tốt. Đã đến lúc xem lại hiệu quả thực tế là gì. Xúc tiến bây giờ không chỉ là tìm dự án mới mà là chăm sóc nhà đầu tư, giúp họ triển khai dự án đúng tiến độ, đúng cam kết, đúng định hướng chúng ta đặt ra ban đầu.

Hiện nay Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng với các bộ ngành đang nghiên cứu, phân loại các dự án, những dự án nào có khó khăn do khách quan hoặc do nguyên nhân chủ quan thì cơ quan chức năng sẽ có những điều chỉnh cho phù hợp.

Riêng về những dự án mà do nhà đầu tư không đủ năng lực tài chính, nếu như không thể đáp ứng được những yêu cầu thì chúng ta sẽ kiên quyết điều chỉnh để tạo cơ hội cho các nhà đầu tư có tiềm năng khác.

Hiện nay những dự án lớn gặp khó khăn đều gửi đơn đề nghị giãn tiến độ, tuy nhiên, chúng ta phải thật sự tinh trong cách nhìn nhận. Họ có khó khăn thật và tích cực tìm kiếm nguồn vốn, khắc phục khó khăn hay chần chừ để tìm cách chuyển nhượng là vấn đề phải tìm hiểu kỹ. Chúng ta có thể tạo điều kiện để nhà đầu tư giãn ra nhưng không thể vô thời hạn được. Chấm dứt một dự án là việc cực chẳng đã và rất tốn kém.

Địa phương cũng mong muốn có nhà đầu tư khác tiếp nhận dự án tốt hơn là thanh lý, nhưng cũng không thể không có biện pháp kiên quyết. Nếu không thì mất cơ hội cho nhà đầu tư khác, cơ hội để địa phương phát triển, kể cả cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam. Vì tôi biết một số doanh nghiệp trong nước có khả năng thực hiện dự án lớn, trong khi những vị trí đẹp đã cấp cho nhà đầu tư nước ngoài, họ không còn cơ hội nữa là không công bằng.

Trong 8 tháng qua mức giải ngân vốn FDI được cho là đạt ở mức cao, nhưng cũng có nhiều ý kiến cho rằng con số này cao hơn thực tế, vậy quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

Tôi nghĩ rằng khi nói đến vốn giải ngân phải xét đến nguyên nhân chủ quan và khách quan. So với chính bản thân chúng ta và so với các nước trong khu vực, nguồn vốn giải ngân của chúng ta chưa phải mức cao.

Tuy nhiên, trong bối cảnh kinh tế khủng hoảng toàn cầu như hiện nay thì con số vốn giải ngân như hiện nay không phải là thấp. Tuy nhiên không phải vì thế mà chúng ta yên tâm với con số này. Chúng tôi đang tăng cường phối hợp với các địa phương và các Bộ ngành hỗ trợ các dự án để tăng tỷ lệ giải ngân lên.

(NDHMoney)