Hiện đại hóa Hải quan: Bước chuyển mới

Mặc dù đã đạt những kết quả tích cực về cải cách, hiện đại hóa công tác hải quan trong năm 2008, song cũng còn những mặt hạn chế. Nguyên nhân được nhìn nhận một phần do đây là công việc mới và khó, tác động nhiều mặt đến phương pháp và thói quen đã hình thành từ lâu, một phần là do công tác lập kế hoạch và tổ chức triển khai chưa mạnh mẽ, khối lượng công việc và những khó khăn mới phát sinh chưa được các bên liên quan lường trước. Một nguyên nhân quan trọng là hệ thống văn bản quy phạm pháp luật chưa đầy đủ, thiếu đồng bộ, nhất quán, cơ sở hạ tầng đáp ứng yêu cầu hiện đại chưa hoàn thiện, do đó đã tạo ra lực cản cho triển khai công tác hiện đại hoá. Mặt khác mối quan hệ phối hợp trong và ngoài ngành, trong nước và ngoài nước chưa hiệu quả nên chưa tập trung được nguồn lực, trí tuệ và sự ủng hộ đối với công tác hiện đại hóa.
 

Nhận diện những tồn tại và nguyên nhân trên, theo lãnh đạo Tổng cục Hải quan, trong năm 2009, ngành Hải quan sẽ tập trung vào giải quyết, khắc phục một số công việc, tạo bước chuyển căn bản trong cải cách hiện đại hóa hải quan. Ngành xác định ưu tiên nguồn lực cho công tác cải cách hiện đại hóa, thay đổi phương pháp và cách thức triển khai nhằm mục tiêu hoàn thành nhiệm vụ thường xuyên cho ngành và đạt mục tiêu hiện đại hóa. Vấn đề quan trọng là đảm bảo không tách rời giữa cải cách hiện đại hóa và các nhiệm vụ thường xuyên, tạo thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh của DN.
 

Vấn đề được các DN quan tâm là thủ tục hải quan điện tử thới gian tới sẽ được thực hiện như thế nào? Theo Tổng cục Hải quan, trên cơ sở những kết quả đã đạt được về thí điểm thời gian qua, thủ tục hải quan điện tử sẽ được triển khai gắn kết với thủ tục hải quan truyền thống. Tới đây thủ tục hải quan điện tử sẽ được tiếp tục triển khai cho cả các khâu trước khi thông quan (áp dụng thủ tục hải quan đối với phương tiện xuất nhập cảnh cả thủ công và điện tử), trong quá trình thông quan (áp dụng phương pháp quản lý rủi ro và từng bước áp dụng phương thức thanh toán điện tử cho cả thủ công và điện tử), sau thông quan (lựa chọn đối tượng kiểm tra để tiến hành kiểm tra tại trụ sở doanh nghiệp) để vận hành mô hình thủ tục hải quan hiện đại khép kín; chuẩn bị các điều kiện mở rộng thủ tục hải quan điện tử cả về loại hình và địa bàn. Hiện nay các Cục Hải quan: Hà Nội, Đà Nẵng, Lạng Sơn, Bình Dương, Đồng Nai đang chuẩn bị các điều kiện cần thiết về nhân lực và cơ sở vật chất để thực hiện thủ tục hải quan điện tử vào khoảng quý 3, quý 4 năm 2009.

Để đảm bảo vận hành thủ tục hải quan điện tử thông suốt, ngành sẽ đầu tư về cơ sở hạ tầng mạng, đường truyền, phần cứng, tích hợp một số chương trình phần mềm để triển khai mở rộng cũng như đáp ứng yêu cầu từng bước tự động hóa các khâu nghiệp vụ trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan. Bên cạnh đó mở rộng và từng bước nâng cao mức độ tự động hóa các ứng dụng CNTT trong nghiệp vụ hải quan, đầu tư trang thiết bị công nghệ hiện đại máy soi, camera giám sát, thiết bị, công cụ hỗ trợ...) tại các địa điểm kiểm tra tập trung, địa bàn trọng điểm.