Giải thưởng Nobel danh giá đã tròn 109 tuổi và quá trình trao giải đã chứng kiến nhiều sự kiện đặc biệt và sản sinh ra những con số khá thú vị.
Theo thông lệ, cứ vào đầu tháng 10 hàng năm, lễ công bố giải Nobel lại diễn ra ở hai thủ đô Stockholm (Thụy Điển) và Oslo (Na Uy) .
Giải thưởng Nobel được mang tên người sáng lập là nhà khoa học người Thụy Điển Alfred Nobel. Đây là giải thưởng khoa học quốc tế danh giá nhất được trao hàng năm kể từ năm 1901, cho những cá nhân, tổ chức “có cống hiến lớn nhất cho lợi ích của loài người” (theo chúc thư của Alfred Nobel) trong các lĩnh vực vật lý, hóa học, y học, văn học và hòa bình. Năm 1968, Ngân hàng Thụy Điển bổ sung giải thưởng cho lĩnh vực kinh tế, có tên gọi đầy đủ là “Giải thưởng Riksbank trong Khoa học Kinh tế để tưởng nhớ Alfred Nobel”.
Năm nay, Viện khoa học Karolinska đã trao giải Nobel Y học - giải Nobel đầu tiên trong năm - cho nhà khoa học người Anh Robert Edward. Ông là “cha đẻ” của kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm (IVF), mang lại niềm vui cho hàng triệu cặp vợ chồng hiếm muộn.
Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển tiếp tục công bố giải Nobel Vật lý chiều nay (5/10), Nobel Hóa học ngày 6/10, Nobel Văn học ngày 7/10 và Nobel Kinh tế ngày 11/10. Trong khi đó, Ủy ban Nobel thuộc Quốc hội Na Uy sẽ chịu trách nhiệm về toàn bộ các vấn đề liên quan tới giải Nobel Hòa bình do trước đây Thụy Điển và Na Uy là một quốc gia thống nhất (từ năm 1814 đến năm 1905). Giải Nobel Hòa bình sẽ được công bố vào ngày 8/10.
Thông tin liên quan đến giải Nobel 2010 được phát trực tuyến tại http://www.youtube.com/thenobelprize. Qua kênh này, mọi người trên toàn thế giới có thể theo dõi trực tiếp các buổi công bố trao giải, phỏng vấn thành viên Ủy ban Nobel và đặt câu hỏi cho các nhà khoa học, các cá nhân, và các tổ chức đoạt giải.
Dưới đây là những con số thú vị về giải thưởng Nobel danh giá đã có 109 năm tuổi này (mọi thông số được cập nhật đến sáng 5/10/2010):
- Con số 3: Một giải Nobel được trao cho tối đa 3 người. Các giải Nobel không bắt buộc phải được trao hàng năm, nhưng ít nhất trong vòng 5 năm phải được trao một lần.
- Con số 237: Đó là số ứng cử viên kỷ lục tranh giải Nobel Hòa bình 2010, trong đó có 38 tổ chức. Danh tính của các ứng cử viên được Viện Hoàng gia Thụy Điển giữ bí mật đến 50 năm. Tuy nhiên, các ứng cử viên được phép tiết lộ về việc tham gia tranh giải của mình.
- Con số 90: Đó là tuổi cao nhất của một nam chủ nhân giải Nobel. Đó là nhà khoa học Leonid Hurwicz, người Mỹ gốc Nga, đoạt giải Nobel Kinh tế 2007. Ông qua đời chỉ vài tháng sau khi nhận giải.
- Con số 87: Đó là tuổi cao nhất của một nữ chủ nhân giải Nobel. Đó là nữ văn sĩ người Anh Doris Lessing, đoạt giải Nobel Văn học 2007. Bà Lessing hài hước gọi giải thưởng này là “một thảm họa” bởi từ đó đến nay, bà chẳng cho ra đời được thêm bất kỳ tác phẩm nào.
- Con số 25: Đó là tuổi của nhà khoa học người Anh Lawrence Bragg, khi ông đoạt giải thưởng Vật lý năm 1915 và là người trẻ nhất từng giành giải Nobel.
- Con số 101: Tuổi thọ cao nhất hiện nay của một người từng đoạt giải Nobel. Nhà khoa học người Italy Rita Levi-Montalcini, chủ nhân của giải Y học năm 1986, hiện đang sống rất khỏe mạnh.
- Con số 6: Số cặp cha và con trai cùng đoạt giải Nobel. Ngoài ra, còn có một cặp cha - con gái, một cặp mẹ - con gái và 3 cặp vợ chồng đã trở thành chủ nhân của giải thưởng uy tín thế giới này.
- Con số 40: Số đại diện phái đẹp từng giành giải Nobel, trong đó có nhà khoa học Marie Curie, chủ nhân của hai giải thưởng Vật lý năm 1903 và Hóa học năm 1935. Trong khi đó, số “phái mạnh” từng đoạt giải Nobel là 766 người.
- Số 2009: Đó là năm bùng nổ của nữ giới trên “đấu trường Nobel”, với con số kỷ lục 5 cá nhân được trao giải. Đây cũng là năm đầu tiên phái đẹp được tôn vinh trong lĩnh vực kinh tế, với giải thưởng dành cho bà Elinor Ostrom, người Mỹ. Mặc dù vậy, riêng trong lĩnh vực vật lý, nữ giới lại tỏ ra “kém cạnh” hơn với hai đại diện đoạt giải từ trước đến nay, trong đó nam giới hiện sở hữu 185 giải thưởng Nobel Vật lý.
- Con số 26: Số văn sĩ có các tác phẩm bằng tiếng Anh đoạt giải Nobel văn học. Số nhà văn sáng tác bằng tiếng Pháp và tiếng Đức nhiều thứ hai trong số những người đoạt giải với 13 người, tiếp đến là Tây Ban Nha (10), Italy và Thụy Điển (6), Nga (5), Ba Lan (4), Na Uy và Đan Mạch (3), Hy Lạp và Nhật Bản (2), Ai Cập và Trung Quốc mỗi nước có một đại diện.
Lễ trao giải Nobel được tổ chức ngày 10/12 hàng năm (đúng vào dịp kỷ niệm ngày mất của Alfred Nobel – năm 1896) đồng thời tại Stockholm và Oslo. Mỗi giải thưởng gồm Huy chương vàng, giấy chứng nhận và một khoản tiền trị giá 10 triệu kronor Thụy Điển (1,49 triệu USD).
Trước khi trở thành cái tên quen thuộc với nhiều người dùng Internet toàn cầu hiện nay, nhiều trang web nổi tiếng đã phải thay đổi tên miền theo hướng gọn nhẹ hơn, dễ nhớ hơn.
Hàm lượng công nghệ các ngành xuất khẩu của Việt Nam hầu như không thay đổi sau 10 năm. Vì thế, không có gì khó hiểu khi nước ta vẫn "trung thành" với chiến lược xuất khẩu nguyên liệu thô và nuôi giấc mơ công nghệ cao.
Hàn Quốc có được những thành tựu vượt bậc về phát triển kinh tế và khoa học công nghệ một phần là nhờ những định hướng đúng đắn từ rất sớm của Chính phủ Hàn Quốc trong thúc đẩy đầu tư cho nghiên cứu và phát triển (R&D). Những chính sách đó rất đáng để chúng ta nghiên cứu và áp dụng.
Những ý kiến của Tổng thống Mỹ Barack Obama và Thống đốc Mitt Romney trên trang Tranh luận khoa học (ScienceDebate.org) phản ánh rất rõ khác biệt về chủ trương và chính sách khoa học công nghệ giữa 2 ứng cử viên Tổng thống Mỹ nhiệm kỳ tới. Sau đây là lược thuật một số nội dung cơ bản.
Việc tìm hiểu, tham khảo những mô hình tiến bộ trong quản lý quỹ khoa học của quốc tế để áp dụng một cách phù hợp vào hoàn cảnh thực tế của Việt Nam là điều hết sức cần thiết. Bài viết này điểm qua một số so sánh giữa Quỹ Phát triển KH&CN quốc gia (Nafosted) và Quỹ Khoa học quốc gia Mỹ (NSF) trên các khía cạnh: tổ chức hội đồng, thẩm định đề cương, cơ chế tài chính, và đàm phán tài chính.
Để xây dựng kinh tế tri thức trở thành chủ đạo của nền kinh tế quốc dân, chúng ta cần có một lực lượng lao động tương ứng là lao động có kiến thức cao, nói khác đi đòi hỏi mọi thành viên tham gia nền kinh tế này phải là người lao động trí tuệ hoặc sử dụng trí tuệ như công cụ lao động chủ yếu, đặc biệt là phải hình thành một giới trí thức tinh hoa.
Trước Cách mạng tháng Mười, trong khi những nhà tư tưởng Nga chưa ngã ngũ liệu nên bắt chước phương Tây (phái zapadnik) hay giữ nguyên cốt cách slavơ (phái slavjanofil), giới khoa học tự nhiên không có gì phải băn khoăn xem khoa học phương Tây như con đường độc đạo, con đường do chính Pierre đại đế vạch ra trước đó hàng thế kỷ.
Giới thiệu của người dịch: Một nền khoa học kỹ thuật tầm cỡ thế giới được xây dựng trong hơn 80 năm tồn tại của Liên bang Xô Viết hiện đang có nguy cơ suy tàn và tụt hậu nặng nề trong khung cảnh phát triển kinh tế thị trường tư bản tại nước Nga.
Trong vòng 2 tháng sau khi nhận được bức thư ngỏ của các nhà khoa học Nga gửi tới lãnh đạo cao cấp nhất của đất nước. Tổng thống D.A. Medvedev, Thủ tướng V.V. Putin và các lãnh đạo cao cấp khác của chính phủ Nga đã có phản hồi nhanh chóng cùng những tuyên bố quan trọng về kế hoạch phát triển khoa học kỹ thuật của Liên bang Nga trong những năm tới.
Là một phong cách thời trang được ưa chuộng, những chiếc quần bò nhuộm xanh đã chinh phục cả thế giới. Nhưng chúng được sinh ra từ những xưởng may ở New Hampshire, miền duyên hải phía nam nước Pháp hay từ miền bắc nước Ý?
Theo kết quả giám định của các nhà nghiên cứu, sau khi chôn, Tào Tháo bị kẻ thù kéo xác ra khỏi quan tài, và cắt đầu, rạch mặt nham nhở, các mảnh xương mặt bị vỡ vụn. Vì vậy không thể phục hồi lại, cũng không thể dùng kỹ thuật phục chế lại khuôn mặt Tào Tháo cho người đời xem được.
Chuyện Apple, Samsung tự tạo ra sản phẩm riêng để thoát khỏi sự lệ thuộc vào cái bóng Google gợi mở cho ngành công nghệ thông tin và truyền thông Việt Nam suy nghĩ đến hướng tự tạo ra sản phẩm, những thương hiệu mới trong và ngoài nước, vượt khỏi cái bóng những người khổng lồ.
Doanh số máy tính cá nhân trên toàn cầu đã giảm quý thứ 5 liên tiếp, lâu nhất từ trước tới nay, do người tiêu dùng tiếp tục chuyển hướng sang các dòng máy tính bảng và smartphone trang bị màn hình cảm ứng.
Chỉ khoảng 2 năm trước, 99% các ứng dụng di động mà người dùng Việt sử dụng đều của nước ngoài thì hiện nay, với gần 10 triệu smartphones và 20 triệu thuê bao 3G, việc phát triển các ứng dụng di động đang trở thành xu hướng tiềm năng.
Smartphone ngày càng trở nên phổ biến trên khắp thế giới. Một trong những vấn đề lớn nhất mà mọi người dùng smartphone đều gặp phải là thời lượng pin dùng trên máy. Việc sạc điện cho pin mọi lúc mọi nơi đã thu hút được nhiều hãng công nghệ và cả các nhà sản xuất thời trang tham gia.
Tại hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm của Bộ Thông tin và Truyền thông, hôm 1/7, ông Tống Viết Trung, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Viễn thông Quân đội (Viettel) đã đề xuất tăng giá cước 3G.
Một nghiên cứu mới do các nhà khoa học Mỹ thực hiện công bố trên tạp chí Y học hô hấp Lancet cho biết việc xem xét bộ gen của trẻ em có thể giúp xác định khi bước vào độ tuổi trưởng thành, chúng có nguy cơ bị mắc bệnh hen suyễn hay không.
Một nghiên cứu mới do các nhà khoa học Mỹ thực hiện công bố trên tạp chí Y học hô hấp Lancet cho biết việc xem xét bộ gen của trẻ em có thể giúp xác định khi bước vào độ tuổi trưởng thành, chúng có nguy cơ bị mắc bệnh hen suyễn hay không.
Ai cũng biết rằng trái tim là bộ phận hoạt động không ngừng nghỉ trong cơ thể con người, kể từ khi chúng ta chào đời cho tới khi về với cõi vĩnh hằng. Tuy vậy, có một số điều mà nhiều người có thể chưa biết về trái tim:
“Bước đột phá trong điều trị bước 1 ung thư phổi không tế bào nhỏ có đột biến hoạt hóa EGFR” là chủ đề hội thảo khoa học do Hoffmann La Roche, và Bệnh viện Bạch Mai tổ chức mới đây tại Hà Nội.
Mặc dù lycopene trong cà chua và isoflavone trong đậu nành từ lâu đã được biết đến với tác dụng có khả năng làm giảm nguy cơ ung thư tiền liệt tuyến, nhưng một nghiên cứu công bố ngày 8/5 của các nhà khoa học Mỹ cho biết việc sử dụng kết hợp hai loại thực phẩm này trong bữa ăn còn mang lại hiệu quả cao hơn.
Phương pháp hiệu quả nhất cho bệnh nhân giảm trí nhớ do tuổi tác không phải các chất bổ sung như dầu cá hay thảo dược mà là các bài luyện tập trí não như trò chơi ô số và ô chữ.
Các nhà khoa học Nhật Bản cho biết họ tìm được cách để “đọc” giấc mơ của con người, sử dụng thiết bị quét MRI để mở khóa một vài bí mật của tiềm thức.
Nhiều người đã biết rằng các loại hạt có thể là một lựa chọn thay thế tuyệt vời cho chất đạm và chất béo lành mạnh, nhưng một nghiên cứu mới công bố trên tạp chí Nutrition ngày 1/4 đã chỉ ra rằng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường ở những phụ nữ thường xuyên ăn hạt quả óc chó đặc biệt giảm mạnh tới 25%.
Kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc Đại học Queen công bố trên báo Bưu điện quốc gia (Canada) ngày 2/4 cho biết việc sử dụng một viên Aspirin liều thấp mỗi tuần giúp giảm tới 22% nguy cơ mắc các căn bệnh ung thư vùng đầu và cổ, nhất là ung thư vòm họng.
Trong một nỗ lực ngăn chặn và thanh toán hoàn toàn bệnh lở mồm long móng ở động vật, các nhà khoa học Anh cho biết họ đã nghiên cứu thành công một loại vắcxin mới an toàn hơn và hiệu quả hơn các loại vắcxin khác hiện đang được sử dụng nhằm chống lại dịch bệnh nguy hiểm này.
Các nhà nghiên cứu Canada đã thành công trong chữa trị cho các bệnh nhân mắc chứng run tay bằng kỹ thuật dùng sóng siêu âm mới, loại bỏ những rủi ro khi chữa căn bệnh này bằng phương pháp phẫu thuật não.
Sau khi tiến hành thí nghiệm trên chuột, các nhà khoa học Mỹ ngày 6/9 cho biết một loại thực phẩm chức năng thông thường có thể giúp điều trị bệnh tự kỷ dạng hiếm ở trẻ em.