Chế biến, xuất khẩu đồ gỗ gặp khó khăn

E-mail | Bản in | Lưu xem sau

Xuất khẩu gỗ sau 2 năm gia nhập WTO, song hiện tại ngành này đang gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của cơn “bão” khủng hoảng tài chính tòan cầu. Diễn đàn chuyên đề về chế biến xuất khẩu gỗ diễn ra hôm 28/11 tại TP Hồ Chí Minh đã nói lên điều này.

Tiến thoái lưỡng nan

Các DN chế biến xuất khẩu gỗ đang đứng trước tình cảnh tiến thoái lưỡng nan. Giá nguyên liệu gỗ nhập khẩu tăng 20-25%, trong khi 80% gỗ nguyên liệu nhập khẩu. Ngoài ra, các chi phí nhân công, năng lượng và chi phí nguyên vật liệu khác cũng tăng cao khiến giá thành sản xuất tăng cao.

Chi phí đầu vào tăng nhưng giá thành tăng không tương ứng. Phần lớn các DN đã ký hợp đồng từ năm 2007 với mức giá không đổi. Để giữ khách, các DN buộc phải thực hiện hợp đồng trong tình cảnh chấp nhận lỗ hoặc không lãi. Không những thế, DN phải hạ giá bán ở nước ngoài để kích cầu tiêu dùng. 

Theo ông Lê Duy Phương- Cục Chế biến, thương mại nông lâm thủy sản và nghề muối, vì khó khăn đầu ra, nhiều đối tác nước ngoài đã dè dặt ký hợp đồng mua hàng trong năm 2009.

Đại diện Sở Công Thương Bình Dương cũng cho biết, khoảng 95% DN xuất khẩu đồ gỗ Việt Nam gặp khó khăn do các đối tác hủy hoặc cắt hợp đồng. Đa số khách hàng chỉ đặt hàng bằng 30-60% so với hợp đồng cũ.

Nhiều DN xuất khẩu gỗ tính toán, do chi phí đầu vào quá cao đã đẩy giá hàng đồ gỗ xuất khẩu của Việt Nam cao hơn các nước khác (thậm chí, một số mặt hàng còn có giá cao hơn hàng sản xuất tại Mỹ) nên khó cạnh tranh để giành đơn hàng.

Các khách hàng nước ngoài bị ảnh hưởng bởi các ngân hàng sụp đổ, đã khiến việc thanh toán tiền chậm. Hiện còn khoảng 500-600 nghìn m3 khối gỗ nguyên liệu tồn tại các cảng Sài Gòn, Đà Nẵng, Quy Nhơn. Ngoài ra chưa kể gỗ tồn kho tại các DN.

Chưa vượt qua chính mình

Các chuyên gia cho rằng, điểm yếu chung của các DN chế biến, kinh doanh đồ gỗ cũng như các làng nghề Việt Nam là sự nghèo nàn về kiểu dáng, mẫu mã sản phẩm. Nghĩa là sự sáng tạo của các DN không theo kịp với những thay đổi nhanh chóng về thị hiếu tiêu dùng. Hiện tại, 90% mẫu mã hàng dựa trên mẫu đặt hàng từ người mua.

Ông Lực cảnh báo, việc chậm thay đổi về thiết kế kiểu dáng làm giảm khả năng cạnh tranh của sản phẩm gỗ và sản phẩm làng nghề và có nguy cơ chúng ta sẽ bị thua thiệt trong tương lai không xa. Thực tế là 90% lượng sản phẩm xuất khẩu của các DN Việt Nam hiện nay đều phải bán qua khâu trung gian.

Việc nhận làm gia công theo mẫu thiết kế, hợp đồng đặt hàng của nước ngoài ngày càng nhiều đã biến các DN Việt Nam thành người làm thuê cho thương hiệu nước ngoài, và điều này đang làm ảnh hưởng đến thương hiệu gỗ Việt Nam trên thị trường thế giới.

Ở một khía cạnh khác, ông Trần Quốc Mạnh-Phó chủ tịch Hội Mỹ nghệ và chế biến gỗ TP Hồ Chí Minh (Hawa) cho rằng các DN ngành chế biến gỗ Việt Nam đang thiếu sự liên kết, hợp tác đồng bộ giữa các đơn vị trong ngành.

Hiện ngành này chưa xây dựng được chuỗi giá trị riêng- tiền đề cơ bản để các DN  phát huy tối đa hiệu quả của mỗi đơn vị. Chẳng hạn từ khâu cung cấp nguyên-nhiên-vật liệu phục vụ sản xuất, nếu chúng ta xây dựng được chợ đầu mối cung cấp thì vừa tạo sự thuận tiện, dễ dàng vừa giúp các nhà sản xuất giảm chi phí đầu vào bởi chính sự thuận tiện đem lại.

(Theo báo Tiền phong)